Làn sóng đói nghèo lan đến châu Âu giàu có

Một năm sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát, làn sóng đói nghèo đã lan mạnh đến châu Âu - Ảnh: Getty Images

Mấy năm trước, Patricia làm nhân viên pha chế quầy rượu, nhưng cô đã mất việc khi cuộc khủng hoảng COVID-19 bùng phát và Vương quốc Anh bước vào thời kỳ phong tỏa chống dịch bệnh lây lan. Khi đồng tiền trở nên eo hẹp, Patricia phải tìm đến một ngân hàng thực phẩm để kiếm cái ăn nuôi gia đình.

Giống như nhiều người khác ở quận Tower Hamlets phía đông London, một trong những khu vực thiếu thốn nhất ở thủ đô nước Anh, Patricia tìm đến sự trợ giúp của tổ chức từ thiện First Love (FLF).

Đồng sáng lập và Chủ tịch FLF, Aerold Bentley, tự tay chất những thùng hàng lên xe để phân phối - Ảnh: CNN

Tổ chức từ thiện FLF chuyên cung cấp thực phẩm cho những người có nhu cầu, đồng thời cung cấp các dịch vụ khác như nhà ở và hỗ trợ pháp lý. FLF cho biết họ chứng kiến ​​sự gia tăng đến 925% nhu cầu trong giai đoạn đầu của đại dịch.

Denise Bentley - người sáng lập tổ chức FLF - cho biết COVID-19 “đã thay đổi cuộc chơi” đối với họ. Cô nói, đại dịch đã làm tăng thêm tình trạng mất an ninh lương thực của nhiều người ở Anh, đặc biệt là ở khu Tower Hamlets London - “cộng đồng này gặp muôn vàn khó khăn, họ không được ai quan tâm”.

Trận chiến vẫn đang tiếp diễn

Đại dịch chỉ làm gia tăng hố sâu ngăn cách giữa những người khá giả và những người không có gì.

Hồi tháng 7, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres nói rằng virus đã “lột trần” những rủi ro và bất bình đẳng được biết đến trong nhiều thập niên.

"Toàn bộ các khu vực đang đạt được tiến bộ trong việc xóa đói, giảm nghèo và thu hẹp bất bình đẳng đã bị thụt lùi lại nhiều năm chỉ sau vài tháng", ông cảnh báo.

Nhưng ngay cả ở châu Âu - nơi có một số quốc gia giàu nhất và có mạng lưới an sinh xã hội phong phú nhất - thì những lo ngại về vấn đề thiếu đói đã tồn tại từ lâu, trước cuộc khủng hoảng COVID-19.

Năm 2019, một báo cáo của Eurostat ước tính 92,4 triệu người ở các nước EU đối mặt với nguy cơ nghèo đói hoặc bị xã hội “đào thải”, tương đương với 21,1% tổng dân số EU.

Một báo cáo khác của Eurostat năm 2018 cho biết 33,4 triệu người châu Âu không đủ khả năng chi trả một bữa ăn có thịt, cá hoặc bữa ăn chay tương đương hai lần trong một tuần. Con số đó cho thấy quy mô của thiếu đói ở khắp châu Âu, và khi đại dịch xảy ra, mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.

Người dân nhận rau quả từ các tình nguyện viên tại ngân hàng thực phẩm Tafel ở Schweinfurt, Đức vào tháng 11/2020 - Ảnh: CNN/Getty Images

Ngày càng nhiều người ở các thành phố lớn nhất châu Âu bắt đầu rơi vào cảnh đói nghèo và phải nhờ đến sự trợ giúp của các ngân hàng thực phẩm, làm tăng thêm nhu cầu về một mạng lưới đã quá rộng của các tổ chức tự nguyện.

Trussell Trust - mạng lưới ngân hàng thực phẩm lớn nhất nước Anh - cho biết họ chứng kiến nhu cầu gia tăng 47% trong giai đoạn đầu của đại dịch. Và lần đầu tiên trong lịch sử 70 năm của mình, UNICEF tuyên bố sẽ cung cấp thức ăn cho trẻ em đói ăn ở Anh trong bối cảnh ngày càng có nhiều trẻ em đối diện nguy cơ thiếu đói.

Trên quy mô rộng hơn, Liên đoàn các ngân hàng thực phẩm châu Âu (FEBA) báo cáo nhu cầu thực phẩm đã tăng khoảng 30% trên mạng lưới 430 cơ sở ở châu Âu - tùy từng quốc gia, tăng từ 6-90% so với thời trước khi bùng nổ đại dịch.

Jacques Vandenschrik - Chủ tịch FEBA - nói rằng mặc dù các quốc gia EU thường được coi là “tiêu chuẩn vàng” cho các chương trình phúc lợi, các ngân hàng lương thực đang phải lấp đầy khoảng trống các chính phủ để lại. "Để đạt điều đó, chúng tôi cần xem xét lại một cách cơ bản về toàn bộ hệ thống - từ sản xuất thức ăn cho đến thói quen ăn uống, cũng như phương thức phân phối thực phẩm".

Tình trạng nghèo đói về thực phẩm

Một thực tế rõ ràng là nhiều người trên khắp châu Âu chỉ cần vài tháng không có lương hoặc gặp một sự kiện đau thương trong cuộc sống là được sự trợ giúp của ngân hàng thực phẩm.

"Điều đó có thể xảy ra với bất kỳ ai", Patrice Blanc - Chủ tịch ngân hàng thực phẩm Pháp mang tên Restos du Cœur (Tiệm ăn của trái tim) - cho biết.

Cô Blanc cho hay “làn sóng” đói nghèo do đại dịch đã làm nhu cầu của ngân hàng thực phẩm trên toàn nước Pháp tăng 40% trong năm nay. Các vùng ngoại ô phía bắc của Paris bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng, người dân quen thuộc với hình ảnh hàng trăm người xếp hàng nhận hỗ trợ tại các ngân hàng thực phẩm mỗi ngày.

Cô khẳng định, “họ không có gì phải xấu hổ, mà là xã hội nên hổ thẹn”, khi nói về tình trạng người dân cầu cứu đến ngân hàng thực phẩm.

Một tình nguyện viên tại ngân hàng thực phẩm Restos du Coeur ở Paris phát thực phẩm hỗ trợ hồi tháng 10 - Ảnh: CNN/AFP

Cô chia sẻ: "Thứ mà các ngân hàng cung cấp không chỉ là thực phẩm, các ngân hàng này còn cung cấp các mối quan hệ xã hội. Nghèo đói không chỉ là vấn đề về thu nhập, mà còn là vấn đề về sự cô đơn, và cuộc chiến chống lại sự cô đơn".

Đó cũng là quan điểm của Jochen Brühl - Chủ tịch Tafel Deutschland, hệ thống ngân hàng thực phẩm hỗ trợ hơn 1,6 triệu người ở Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu. “Nhiều người bị đe dọa hoặc bị ảnh hưởng bởi đói nghèo cũng có vấn đề về sự cô đơn và căng thẳng tâm lý. Nhiều năm qua, chúng tôi đã chỉ ra với các chính trị gia và xã hội rằng nhiệm vụ của Tafel không phải là xóa bỏ đói nghèo, mà là hỗ trợ mọi người”, ông nói.

Ông Brühl nhấn mạnh, các chính sách phúc lợi tốt hơn cùng với hành động của chính phủ có thể là một lối thoát cho nhiều người đang gặp khó khăn ở châu Âu.

Tô Châu (theo CNN)