Lần đầu đưa má đi chơi

53 năm cuộc đời, má tôi mới biết được biển như thế nào, mới tận mắt nhìn thấy vẻ đẹp của cao nguyên hùng vĩ, những đồi thông ngút ngàn. Tôi xốn xang tự hỏi sao mãi đến bây giờ mình mới đưa má đi chu du khắp nơi để biết được núi cao, sông dài, biển rộng?

Mỗi lần nghe tôi đi đâu đó, má đều rôm rả hỏi, “Con kể cho má nghe chỗ đó thế nào, có xa quê mình không?”, “Đi xe lửa chắc sướng lắm. Có giống đi xuồng ở xứ mình không ha?”. Nghe những câu hỏi cùng ánh mắt tò mò pha lẫn chút thèm thuồng được biết đó đây của má, tự dưng tôi rơm rớm nước mắt.

Tôi sực nhớ má đã bao giờ được đi đâu xa ngoại trừ cái chợ tỉnh cách nhà tôi chừng 20 cây số, mỗi lần đi phải đi bằng xuồng, chân vịt xoáy nước ràn rạt trên con sông quê hiền hòa.

Tác giả và má trong một chuyến đi chơi

Ngày tôi còn thơ bé, chợ tỉnh chính là niềm ước ao, khao khát của tôi. Mỗi lần được theo má đi chợ tỉnh, lòng tôi háo hức đến nỗi đêm trước ngày đi chợ tôi đã không ngủ được. Thuở ấy, chợ tỉnh cũng là nơi xa nhất tôi được đi. Mỗi lần ra chợ, sau khi cun cút theo má bán hết mớ đồ đạc lỉnh kỉnh, tôi được má dẫn đi khắp các ngõ nhỏ trong chợ.

Hồi ấy chợ tỉnh còn nghèo nàn lạc hậu chứ chưa phát triển như bây giờ. Ấy vậy mà cái gì cũng trở nên lạ lẫm với tôi. Nhìn chiếc xe cà tàng chạy ngang qua tôi cũng hỏi, nhìn chuyến đò cập bến chở bao nhiêu là người rời quê và đưa bao nhiêu kẻ tha hương trở về nơi quê cha đất tổ tôi cũng đứng lại ngoái nhìn. Má nói: “Có gì lạ đâu, sau này con lớn lên, đi xa, còn nhiều thứ khác khiến con thấy thích thú hơn cái chợ còm cõi xác xơ này”.

Lời má nói đã trở thành sự thật. Sau này tôi không còn bị cuốn hút bởi cái chợ nhỏ ở xứ mình. Những chuyến đi ngày một nhiều hơn. Tôi được đi đó đi đây, được lên Tây Nguyên, ra miền Trung nắng vàng cát trắng, về xứ Bắc nghe câu quan họ đượm tình, nghe hát xoan, hát ả đào, ngắm Hà Nội mùa thu, lên Tây Bắc mùa lúa vàng óng ả…

Đi thì nhiều và trở về thì ít. Tôi không còn là đứa trẻ nắm vạt áo má, sợ lạc giữa đám đông. Má tôi ở lại quê nhà, từng ngày vẫn nhìn ngắm cảnh sông nước thân thương, cảnh ruộng đồng, bờ trúc bờ tre đậm tình xứ sở. Những chuyến đi khiến tôi thêm mạnh mẽ. Tôi biết được nhiều nơi trên đất nước mình, được mở mang tầm mắt.

Tự lúc nào tôi đã trưởng thành hơn mà chẳng cần má tôi phải dặn thế này, thế nọ. Và cứ thế, tôi quên đi nỗi cô đơn của má ở quê nhà và sự hy sinh bấy nhiêu năm dài đằng đẵng để tôi được bước đến những miền đất mới, còn má cứ mãi núp bóng dưới mái nhà đơn sơ có chiều mưa xiên mưa dọc xạc xào.

Lần này, tôi quyết định đưa má đi chơi. Tôi sợ giống bạn mình, đến khi kiếm được kha khá, có điều kiện để đưa ba má đi chơi xa thì lúc đó ba má bạn đã không còn đủ sức khỏe nữa. Tôi hốt hoảng khi mỗi ngày trôi qua, tóc má tôi thêm bạc màu, da má tôi thêm nhiều nếp nhăn..

Tôi đưa má đi. Má hứng thú lắm. Má tôi thức suốt trên chuyến xe xẻ dọc Tây Nguyên ngàn trùng. Má nhìn qua ô cửa, reo lên khi thấy màu đất đỏ bazan, ngàn thông xanh mướt trên đỉnh đồi; rồi thấy biển xanh bát ngát, sóng trắng vỗ về. Tôi lại thấy đâu đó hình ảnh của mình ngày xưa, khi nắm tay má đi giữa cái chợ quê xơ xác, tôi cũng trầm trồ và hân hoan thế.

53 tuổi, má của tác giả mới đặt chân xuống nước biển

Lần đầu đưa má đi chơi, tôi thấy đó là chuyến đi ý nghĩa nhất của cả tôi và má. Cảm giác cùng má kéo va li lang thang trên mọi nẻo đường, quên cả công việc bộn bề, quên cả những lo toan phiền muộn… thật ấm áp và hạnh phúc biết bao. Có lẽ tôi may mắn khi mình còn kịp đưa má đi đến nơi này, nơi nọ để má không phải tò mò mà hỏi rằng chốn ấy xinh đẹp thế nào, có khác chỗ mình hay không.

Một chiều ngồi cùng má bên bờ cát trắng, gió thổi khiến má tôi hơi lạnh, tôi kéo tấm áo khoác chắn cho má, hỏi: “Má có thấy vui không?”. Má cười: “Vui, vui lắm! Mà tốn tiền lắm không con?”.

Nước mắt tôi lại lã chã rơi, tôi phải vờ nói là cát bay vào mắt. Đến cuối cùng má vẫn lo nghĩ cho tôi, sợ tôi vất vả, sợ tôi… hết tiền. Tôi tự hỏi: có bao giờ trong cuộc đời, má nghĩ cho mình? 

Hoàng Khánh Duy