Làm gì khi bạn bị đau lưng kéo dài?

Nhiều người than bỗng dưng bị đau lưng mà không rõ lý do. Một số người đi khám và phát hiện, điều trị bệnh; nhiều người âm thầm chịu đựng cơn đau lưng dai dẳng, về lâu dài ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Chị Thanh Lan (35 tuổi, ngụ Q.3, TP.HCM) cho biết: “Vì cơn đau không dữ dội mà cứ đều đều trong mức độ chịu được, chỉ thỉnh thoảng ngồi xuống đứng lên thì lưng đau nhói, phải khựng lại từ từ mới đứng lên được, sau đó trở lại bình thường nên tôi chưa đi khám”. Chị Lan kể, chồng chị cũng bị đau lưng nhưng mức độ nặng hơn, hôm nào nằm nghỉ thì lưng đỡ đau; ngược lại, ngồi làm việc nhiều hay khiêng vác nặng thì lưng đau đến mức… ăn không nổi.

Đi khám, có nơi bác sĩ (BS) kết luận chồng chị bị thoái hóa đốt sống lưng nhẹ, có nơi nói bị chèn dây thần kinh… Tóm lại, BS khuyên: “Bệnh sẽ không khỏi hẳn, nên hạn chế tập luyện, khiêng vác nặng, ngồi nhiều…”. Nhưng công việc văn phòng phải ngồi nhiều, lưng ngày càng đau, không biết phải làm sao cho hết.

Ảnh mang tính chất minh họa. Shutterstock

Đó cũng là băn khoăn của dân văn phòng và chị em sau sinh đẻ, lưng luôn trong tình trạng đau, từ đau âm ỉ đến đau không chịu được. Theo ThS-BS Nguyễn Thành Nhân - khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, nếu thông thường, đau lưng như mô tả ở trên của một người trẻ (20-40 tuổi) có thể là đau lưng cấp nặng sau một thời gian dài làm việc và đã có nhiều cơn đau lưng tái đi tái lại. Nguyên nhân là do các cơ cột sống yếu do thiếu rèn luyện.

Đau lưng do nhiều nguyên nhân phức tạp chứ không đơn thuần do thoái hóa cột sống hay cơ. Theo y văn, có đến 85% các trường hợp đau lưng không chẩn đoán được nguyên nhân chính xác. Có các nguyên nhân từ cột sống như: thoái hóa, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, trượt. Các nguyên nhân do chấn thương: gãy lún, nhiều mảnh cột sống... Các nguyên nhân khác nguy hiểm hơn như các bệnh lý ác tính (ung thư) tại chỗ và do di căn, đa phần là do di căn, các u lành tính...

Ngoài ra, còn các nguyên nhân hay bị bỏ sót là đau từ các tạng trong ổ bụng như: thận, niệu quản, bàng quang, đường tiêu hóa, động mạch chủ bụng... Theo ThS-BS Nhân: “Việc chẩn đoán đau lưng vừa dễ, vừa khó. Cần biết rõ bệnh sử của bệnh nhân, thăm khám kỹ và phải làm thêm các xét nghiệm cận lâm sàng thì mới chẩn đoán chính xác được”.

BS Nguyễn Minh Anh - Trưởng khoa Ngoại thần kinh, BV Đại học Y Dược TP.HCM, lý giải, đau lưng là cảm giác phiền toái phổ biến. Hầu hết mọi người đều trải qua đau lưng ít nhất một lần trong đời, thậm chí nhiều người buộc phải ngưng việc vì quá đau, không chịu nổi. Đau lưng kéo dài từ vài ngày đến vài tuần được coi là cấp tính. Đau kéo dài trong ba tháng hoặc lâu hơn được coi là mạn tính.

Các dấu hiệu của bệnh đau lưng có thể bao gồm: đau cơ, đau lan xuống chân, hạn chế tính linh hoạt, ảnh hưởng hoạt động hàng ngày, không có khả năng đứng thẳng. Hầu hết đau lưng từng bước cải thiện với điều trị tại nhà và tự chăm sóc. Riêng những trường hợp đau lưng không giảm hoặc cường độ cao, đặc biệt là vào ban đêm, khi nằm xuống hoặc khi đi lại thì phải cần BS khám.

“Đau lưng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể do căng cơ và dây chằng; do nâng, hạ không phù hợp hoặc nặng; đau thần kinh tọa, viêm khớp, trượt đốt sống, loãng xương, ung thư cột sống. Tất cả những trường hợp đau lưng nặng kể trên đều cần phải có sự thăm khám của BS để phát hiện, điều trị kịp thời”, BS Minh Anh khuyến cáo.

Bệnh nhân đến khám sẽ được BS đánh giá lại quá trình bệnh chi tiết, thăm khám kỹ lưỡng, đặc biệt có sử dụng bộ câu hỏi dành riêng cho đau lưng mạ n tính nhằm tiên lượng hiệu quả điều trị bệnh. Đồng thời, kết hợp xét nghiệm máu, X-quang, siêu âm, đo độ loãng xương, đo điện cơ, chụp cắt lớp (CT Scan), cộng hưởng từ (MRI) giúp phát hiện bệnh sớm. Hầu hết bệ nh nhân bị đau lưng có thể điều trị tại nhà và hiệu quả sau một vài tuần bằ ng cá ch dùng thuốc giảm đau, thuốc dãn cơ kết hợp vật lý trị liệu và tập thể dục theo chỉ định của BS.

Theo BS Minh Anh, nếu các biện pháp khác không làm giảm đau và nếu cơn đau tỏa xuống chân, BS có thể tiêm thuốc phong bế thần kinh hai chân giúp giảm đau. Rất ít trường hợp bệ nh nhân đau lưng cần phải phẫu thuật. Phẫu thuật chỉ có hiệu quả trên những bệnh chèn ép thần kinh nặng, không đáp ứng với điều trị thuốc và vật lý trị liệu như: thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống, gãy xẹp đốt sống do loãng xương, u tủy... Ngoài ra còn những phương pháp trị liệu khác mang hiệu quả nhất định như: nắn bóp chăm sóc, châm cứu, massage, thư giãn và yoga.

Cẩm Anh