PNO - Mặc dù tác dụng phụ nguy hiểm của corticoid đã được cảnh báo rất nhiều nhưng vẫn xảy ra tình trạng lạm dụng corticoid để điều trị cho trẻ em tại một số phòng mạch.
Tiêm corticoid, bé 5 tuổi mọc ria
Mới đây, Bệnh viện Nội tiết Trung ương đã tiếp nhận bệnh nhi Nguyễn T.D. (5 tuổi, sống ở huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La) nhập viện trong tình trạng béo phì, mặt sưng nề, mọc lông và rậm lông vùng mặt và mép. Gia đình bệnh nhân cho biết, cách đây 4 tháng, bé D. ho sốt và được bệnh viện huyện chẩn đoán, điều trị viêm tiểu phế quản nhưng chưa khỏi hoàn toàn.
Gia đình đã đưa bé tới phòng khám tư tại địa phương để tiếp tục chữa trị. Tại đây, bé được tiêm corticoid 2 lần/ngày, kéo dài 4 ngày liên tục để trị ho. Sau khi tiêm, bé D. giảm bệnh rất nhanh. Nhưng sau khoảng một tháng bé bắt đầu có dấu hiệu tích nước vùng mặt, trông bụ bẫm, ăn khỏe hơn bình thường (4 chén cơm/bữa), tăng 3-4kg, xuất hiện ria mép. Các bác sĩ Bệnh viện Nội tiết Trung ương chẩn đoán bé D. bị hội chứng giả cushing - suy tuyến thượng thận nặng do lạm dụng corticoid.
Các chuyên gia của Bệnh viện Nội tiết Trung ương nhận định, tình trạng lạm dụng corticoid đang diễn ra phổ biến ở không ít cơ sở khám chữa bệnh tư nhân, các nhà thuốc gia truyền trên cả nước.
 |
| Các bác sĩ cảnh báo lạm dụng corticoid sẽ ảnh hưởng tới thần kinh, trí não của trẻ |
Tháng nào, bác sĩ chuyên khoa II Phan Ngọc Duy Cần - Phó khoa Điều trị trong ngày, Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM - cũng ghi nhận vài trường hợp bệnh nhi bị kê toa có corticoid khi chưa cần thiết. Theo bác sĩ Cần, tình trạng sử dụng corticoid bừa bãi còn nhiều hơn thế, vì không phải phụ huynh nào khi đưa con vào viện khám cũng nhớ mang toa thuốc theo cho bác sĩ xem.
Điển hình nhất, gần đây có bé trai P.Đ.V. (5 tuổi, ngụ Q.Tân Bình), đến khám vì bệnh lý hẹp da quy đầu. Khi bác sĩ hỏi phụ huynh bé có đang dùng thuốc gì không. Mẹ bé V. đưa ra toa thuốc của một phòng mạch tư gần nhà. Toa thuốc chỉ ghi viêm họng, thuốc chỉ định không chỉ có giảm đau, hạ sốt mà có cả corticoid. Theo bác sĩ Cần, bé chưa đến mức phải dùng corticoid. “Tôi có kiểm tra lại họng cho bé thì thấy không đến nỗi nghiêm trọng. Tôi đã yêu cầu phụ huynh ngưng cho bé dùng corticoid, chỉ cần uống vitamin C nâng cao đề kháng là đủ”, bác sĩ Cần kể.
Lầm tưởng là “thần dược”
Trong quá trình khám bệnh tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM, bác sĩ Cần nhận thấy việc lạm dụng corticoid chủ yếu trong điều trị viêm họng và biếng ăn. Corticoid là thuốc kháng viêm nên có tác dụng giảm nhanh các triệu chứng ho, sốt, khò khè. Với những bé biếng ăn, corticoid gây phù nề, giữ nước dễ làm phụ huynh lầm tưởng trẻ mập mạp, tăng cân.
Theo bác sĩ Cần, khi bác sĩ quyết định kê toa có corticoid cần phải hội chẩn liên chuyên khoa (cụ thể là với khoa nội tiết) để đánh giá tình trạng bệnh nhân. Liều lượng và thời gian cho bệnh nhân sử dụng corticoid cũng phải theo dõi sát sao (không dùng dài ngày, chỉ dùng trong 1-2 ngày với liều lượng cực nhỏ). Trên toa thuốc cũng phải thể hiện rõ lý do tại sao phải dùng corticoid.
Theo ThS-BS Đỗ Gia Nam - Bệnh viện Nội tiết Trung ương - các thuốc corticoid nếu được dùng đúng chỉ định, đúng liều lượng và thời gian có thể góp phần cứu sống người bệnh với rất nhiều loại bệnh lý nguy hiểm như cơn hen phế quản ác tính, sốc phản vệ, lupus ban đỏ hệ thống, thấp tim, suy tuyến thượng thận, viêm khớp dạng thấp, xơ cứng rải rác… Tác dụng của corticoid rất nhanh, khiến nhiều người lầm tưởng đây là “thần dược” trị được nhiều ca bệnh khó.
 |
Tuy nhiên, nếu dùng với liều lượng cao, kéo dài và không có những biện pháp hỗ trợ điều trị để giảm bớt các độc tính của thuốc, corticoid có thể gây ra rất nhiều tai biến nguy hiểm cho người bệnh. Cụ thể, bệnh nhân sẽ gặp những hậu quả nghiêm trọng như: suy tuyến thượng thận, xuất huyết tiêu hóa, loãng xương, xẹp đốt sống, gù vẹo cột sống, tăng đường máu, tăng huyết áp, teo cơ, rối loạn tâm thần, trầm cảm, đục thủy tinh thể, suy giảm chức năng miễn dịch gây nhiễm trùng cơ hội… “Đặc biệt, trẻ em lạm dụng corticoid sẽ làm chậm quá trình phát triển trí tuệ và tinh thần của trẻ”, bác sĩ Nam cảnh báo.
|
Viêm da do sử dụng mỹ phẩm trôi nổi có corticoid Vốn sở hữu làn da trắng sáng, nhưng khi bạn bè “rỉ tai” về công dụng của một loại kem trộn, chị B.T.H. (38 tuổi, ngụ Hưng Yên) vẫn quyết định sử dụng vì tin vào khả năng làm đẹp và chống lão hóa của sản phẩm. Sau hai tuần bôi kem, da mặt chị H. sáng hồng và mịn màng lên trông thấy. Những lời khen của bạn bè, đồng nghiệp khiến chị càng hào hứng sử dụng sản phẩm này đều đặn mỗi ngày. Tuy nhiên, sau 2 năm, da mặt chị bắt đầu xuất hiện hàng loạt biểu hiện bất thường. Những cơn bốc hỏa tại vùng mặt thường xuyên xuất hiện. Mỗi lần như vậy, làn da đỏ bừng và nóng rát như bị bỏng khiến chị phải dùng nước mát, xịt khoáng để làm dịu bớt cảm giác khó chịu. Những vùng nám nhỏ và mụn nước li ti cũng xuất hiện rồi lan rất nhanh ở hai bên má… Khi tới Bệnh viện Da liễu Trung ương, gương mặt của chị B.T.H. đã ở trạng thái đỏ lừ, vùng da hai bên má, mũi, cằm xuất hiện những mạch máu màu đỏ tươi do bị giãn mạch. Các bác sĩ chẩn đoán, da mặt chị bị mụn và tăng sắc tố do sử dụng mỹ phẩm có chứa corticoid trong thời gian dài. Tương tự, chị N.A. (35 tuổi, ngụ Hà Nội) cũng làm đẹp bằng kem trộn. Sau tám tháng sử dụng, da mặt chị cũng bắt đầu giãn mạch, tăng sắc tố, bốc hỏa… Đặc biệt, toàn bộ vùng da mặt kéo dài tới cổ chị đều phủ dày bởi các nốt mụn nhỏ li ti. Khuôn mặt sần sùi như… “bánh đa kê” khiến chị N.A. tự ti và phải đeo khẩu trang cả ngày. Cũng theo các chuyên gia, nhiều bệnh nhân khi vào bệnh viện điều trị đã mắc phải chứng “nghiện corticoid” - tức làn da bị phụ thuộc vào loại thuốc này, chỉ cần ngừng bôi sẽ xuất hiện mụn, sạm đen khiến người sử dụng dù biết độc hại nhưng vẫn phải duy trì… Điều trị viêm da do corticoid gây ra cũng là vấn đề nan giải mà bệnh nhân phải kiên trì theo đuổi. Hầu hết bệnh nhân phải dùng kháng sinh để làm giảm các triệu chứng viêm da, sau đó mới sử dụng các liệu pháp phục hồi sắc tố da… Thời gian điều trị có thể kéo dài 1 - 2 năm. |
Huyền Anh - Trâm Anh
| Chia sẻ bài viết: |
ĐBQH bức xúc vì Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2 đã được đầu tư xây dựng hàng chục năm nhưng vẫn chưa được đưa vào sử dụng.
Bước vào giai đoạn cao điểm sốt xuất huyết hàng năm, số ca mắc của Hà Nội tiếp tục tăng.
Nhiều người Việt Nam vẫn chưa được trang bị kỹ năng sơ cứu đúng cách dẫn tới không ít trường hợp bị tai nạn trở nên trầm trọng hơn.
Để cơ thể hấp thu canxi, sắt và các dưỡng chất từ sữa tốt nhất, cần uống chúng theo thứ tự sữa, canxi, rồi đến sắt.
Nhiều người thường nhầm lẫn các triệu chứng thoát vị đĩa đệm với các bệnh khác nên trì hoãn đi khám. Từ đó, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe cả mẹ và bé, đồng thời giúp phòng ngừa các biến chứng sau sinh.
Mỗi tháng, Bệnh viện Da liễu TPHCM tiếp nhận từ 4.300-4.600 lượt bệnh nhân bị bệnh vảy nến. Bệnh không chỉ gây đau đớn mà còn khiến bệnh nhân trầm cảm...
Búi giun khổng lồ với hơn 100 con giun “làm tổ” trong ruột bé trai 2 tuổi gây tắc ruột, suy hô hấp…
Mới chớm lạnh, số lượng trẻ nhập viện điều trị bỏng ở tỉnh Nghệ An đã tăng gấp 2 lần so với mùa hè.
Xuất hiện cơn đau vùng thượng vị và lan ra hai tay, nhưng ông Y.M.Z. lại nghĩ bản thân bị đau dạ dày nên không đi khám bệnh.
Bộ Y tế nhận phản ánh về nhiều vi phạm tại các cơ sở làm đẹp, phẫu thuật thẩm mỹ, trong đó có tình trạng mạo danh bác sĩ bệnh viện...
ĐBQH Tạ Văn Hạ thẳng thắn chỉ ra, khám chữa bệnh bảo hiểm y tế còn nhiêu khê, khó khăn khiến cử tri bức xúc, mệt mỏi.
Một bé trai ở Quảng Nam bị chó hoang cắn, tuy nhiên người nhà không đưa đi tiêm phòng mà lại đưa đi chữa ở thầy lang dẫn đến tử vong.
Theo một nghiên cứu ở Trung Quốc, người lớn tuổi gặp vấn đề về thị lực, thính lực có thể phải đối mặt với nguy cơ đột quỵ hoặc đau tim.
Các "địa chỉ đen" này thường được chủ cơ sở sử dụng cung cấp dịch vụ làm đẹp trái phép, khi bị xử lý liền "lột xác" để tiếp tục hoạt động.
Để phòng ngừa thiếu canxi, cha mẹ nên chú ý bổ sung đầy đủ canxi cho trẻ thông qua chế độ ăn uống cân bằng, giàu canxi như hải sản, trứng, sữa.
Cùng trò chuyện với TS Thị Nam Phương để tìm hiểu rõ hơn hành trình gắn kết y tế với cộng đồng mà nữ thạc sĩ 9x tài năng đang theo đuổi.
Dinh dưỡng từ thực vật đang dần được lan tỏa vì nhiều lợi ích tích cực cho sức khỏe lẫn sắc đẹp, đặc biệt là đối với nữ giới.
