PNO - Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo mỗi người chỉ nên “nhận” tối đa lượng tia X là 1msv trong một năm nhưng hiện nay nhiều người Việt có thói quen nài nỉ bác sĩ cho chụp CT mới an tâm..
Một lần chụp CT là “ăn” tia X hơn một năm cho phép
Cầm kết quả khám sức khỏe hoàn toàn bình thường trên tay, anh N.H.K. (32 tuổi, nhà ở Q.9, TP.HCM) năn nỉ bác sĩ cho chụp thêm PET/CT (dạng chụp CT toàn thân) để mong tìm ra bệnh. Giải thích với bác sĩ, anh K. kể, 3 tháng nay anh sụt cân, người hay mệt mỏi, stress trong công việc nhưng khi đi khám lại không ra bệnh.
Anh lo sợ bị ung thư nên đến một số bệnh viện xin chụp X-quang lẫn CT nhưng không phát hiện bất thường. Sau đó, anh tìm đến Bệnh viện Quốc tế Mỹ (Bệnh viện AIH) để nhờ tư vấn chụp PET/CT. Anh K. chia sẻ, nếu bác sĩ từ chối chụp PET/CT thì anh sẽ bay sang Singapore để chụp cho an tâm.
Không vội từ chối ngay, bác sĩ cao cấp Trần Thu Phượng - Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Quốc tế Mỹ - nhẹ nhàng giải thích: việc chụp chiếu X-quang, CT nhiều lần có thể dẫn đến ung thư chứ không hẳn đã tốt cho cơ thể. Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo, mỗi người chỉ nên “nhận” tối đa lượng tia X là 1msv trong một năm, trong khi chụp PET/CT sẽ phóng ra khoảng 10msv tia X cho cơ thể. PET cũng giống như chụp CT nhưng PET là chụp toàn thân nên lượng tia X phát ra rất cao.
 |
| Bác sĩ Trần Thu Phượng - Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện AIH |
Theo bác sĩ Phượng, PET/CT thường chỉ định cho bệnh nhân đã bị ung thư để đánh giá quá trình điều trị hoặc tìm kiếm tế bào ung thư di căn còn quá nhỏ mà các kỹ thuật khác không thể tìm ra. Ví dụ, chụp X-quang, CT có thuốc cản quang sẽ khó phát hiện ung thư di căn nhỏ 1-2mm trong phổi. Trong khi kỹ thuật PET/CT sử dụng loại thuốc tăng hấp thụ năng lượng nên tế bào ung thư di căn sẽ hiện hình rất rõ. Nhờ đó, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh mới biết được ung thư có di căn hay không.
Mặt khác, bác sĩ hay chỉ định chụp PET/CT cho những trường hợp ung thư vì phải bảo vệ tính mạng nguy hiểm trước mắt cho bệnh nhân hơn là nguy cơ của tia X về sau. Và không phải bệnh nhân ung thư nào cũng được chỉ định chụp PET/CT.
Cùng quan điểm này, bác sĩ người Pháp Jean François Biset - Giám đốc Y khoa Bệnh viện Quốc tế Mỹ - cảnh tỉnh: một nghiên cứu tại Mỹ ghi nhận cứ 500 người khỏe mạnh có chụp 1 lần CT bụng (phát ra tia X với liều 8msv) trong một năm thì một thời gian sau sẽ có 1 người bị ung thư liên quan đến việc chụp CT.
Cũng theo bác sĩ Jean François Biset, việc chụp tia X vượt mức cho phép có thể gây ra bất cứ loại ung thư nào trong cơ thể, nhưng dễ gặp nhất ở ngay vị trí tia X chiếu vào, nhiều nhất là ung thư tuyến giáp, ung thư máu và ung thư tinh hoàn.
Sau khi nghe các bác sĩ giải thích, anh K. cho biết, anh sẽ không đi Singapore chụp PET/CT vì lãng phí tiền bạc, mất thời gian nghỉ phép lại “ăn” tia X nguy hiểm.
Trường hợp nào mới chụp CT?
Bác sĩ Trần Thu Phượng trăn trở: tâm lý người Việt rất sợ bị bệnh, nhưng lại chưa ý thức tia X có hại như thế nào. Mỗi khi chưa an tâm với chẩn đoán của bác sĩ, bệnh nhân lại mong mỏi được bác sĩ chụp phim. Quan niệm này khác với người nước ngoài. Bệnh nhân nước ngoài họ hiểu rõ tia X độc hại nên cho dù bác sĩ chỉ định chụp chiếu họ vẫn xin phép được suy nghĩ có nên thực hiện hay không.
Bác sĩ Phượng cảnh báo: X-quang, CT và PET/CT đều phát ra tia X độc hại cho cơ thể nên Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị liều tia X tối đa được phép chụp chiếu trên cơ thể người bệnh là 1msv/năm.
X-quang được phép chụp thường quy trong khám sức khỏe định kỳ, tối đa 2 lần/năm nhưng CT và PET/CT thì không. Nếu những bệnh viện có máy x-quang mới như Bệnh viện AIH thì tia X phát ra cho một lần chụp là 0,02msv, còn máy cũ khoảng 0,05msv.
Nếu chụp X-quang phát hiện bất thường mới bắt buộc chụp CT cắt lớp kỹ hơn để xác định tổn thương đó là gì. Theo bác sĩ Phượng, lượng tia X phát ra từ CT và PET/CT cao gấp nhiều lần so với X-quang. Nếu như bệnh nhân chụp CT cột sống sẽ “ăn” 1,5msv tia X (vượt 50% tia X được khuyến cáo), CT não đến 2msv (gấp đôi lượng tia X cảnh báo), CT xương là 5-6msv, CT ngực đến 7msv, CT bụng 8msv.
Bác sĩ Jean François Biset cho rằng, người Việt Nam khi muốn chụp CT, PET/CT để kiểm tra sức khỏe cần cân nhắc xem lợi ích và nguy cơ tia X mang lại, chứ đừng tốn kém tiền bạc lại nguy hại cho sức khỏe. Vì “ăn” tia X quá liều có thể không có hại ngay, nhưng sau 10-20 năm có thể hình thành ung thư. Tại Bệnh viện AIH, tôi không đồng ý cho bác sĩ chụp đại trà CT theo ý muốn bệnh nhân.
|
Bác sĩ Trần Thu Phượng chia sẻ, ngay việc dùng thuốc cản quang trong chụp CT cũng nên cân nhắc. Thuốc cản quang được đào thải chủ yếu qua thận nên việc lạm dụng sẽ gây nguy hại cho bệnh nhân vốn bị suy thận nặng và độ lọc cầu thận thấp. Chẳng hạn những tổn thương vôi hóa, tổn thương cũ ở phổi hoặc sỏi thận, sỏi niệu quản thì không nhất thiết phải luôn dùng thuốc cản quang dù rằng việc chụp CT có thuốc cản quang là cần thiết cho mọi khám nghiệm. |
Thanh Châu
| Chia sẻ bài viết: |
Nhiều trường học tại TPHCM báo cáo đã hoàn thành chiến dịch tiêm chủng vắc xin ngừa sởi nhưng vẫn sót trẻ chưa được tiêm vắc xin.
Nhiều kiến thức hữu ích đã được các chuyên gia truyền đạt tại hội thảo “Sơ cấp cứu các vấn đề trong thể thao” do Báo Phụ nữ TPHCM tổ chức.
Sự gia tăng của bệnh lý tim mạch trong cộng đồng khiến nhiều người lo lắng, các chuyên gia khuyến cáo nên có giải pháp phòng ngừa bệnh tim mạch từ sớm.
Đái tháo đường đang có xu hướng gia tăng đáng báo động tại các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp, trong đó có Việt Nam.
Ngày 9/11/2024, bác sĩ Lê Long Hồ, 33 tuổi- Trưởng Đơn vị IVF Mỹ Đức, Bệnh viện Mỹ Đức Phú Nhuận được Ban tổ chức Hội thảo Y học Quốc tế “CAPA-IVM...
Ký ức là kho báu vô giá đối với mỗi con người. Nhưng với người bệnh Alzheimer, nỗi sợ lớn nhất là cảm giác đơn độc khi ký ức dần phai mờ...
Bộ trưởng Bộ Y tế mang thuốc lá điện tử lên Nghị trường Quốc hội để chứng minh đây là sản phẩm độc hại nhưng rất bắt mắt, thu hút giới trẻ.
Dù có các dấu hiệu đột quỵ sớm nhưng người đàn ông vẫn chủ quan và gặp tai nạn khi đang điều khiển xe.
Bệnh viện Đại học Y Dược TPTMC cho biết, cứ 3 phụ nữ trên 50 tuổi thì có 1 người mắc bệnh.
Mang thai là một hành trình kỳ diệu nhưng cũng đầy rủi ro.
Ngày 9/11, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ phối hợp Liên Chi hội Cột sống TPHCM và các đơn vị liên quan tổ chức hội nghị quốc tế cột sống...
Bỗng xuất hiện đau đầu, uống thuốc không đỡ, sau 5 ngày, nữ bệnh nhân 39 tuổi nhập viện cấp cứu vì đột quỵ.
Rối loạn nội tiết tố nữ là vấn đề sức khỏe phổ biến ở phụ nữ từ 35-55 tuổi nhưng ít được quan tâm.
Bộ Y tế yêu cầu xác minh thông tin "khám sức khỏe đi nước ngoài tại bệnh viện, nộp tiền vào tài khoản cá nhân" tại 2 cơ sở y tế.
Đại dịch COVID-19 đã làm gia tăng tình trạng sức khỏe tâm thần của người dân lên gấp 3 lần so với trước đại dịch, nhưng chưa được quan tâm đúng mức.
Bé trai 4 tuổi thường xuyên chảy máu cam, sau đó, bé được phát hiện có răng mọc ở trong sàn mũi phải.
Thường xuyên làm việc với áp lực cao, mệt mỏi, căng thẳng kéo dài, nhưng không có thời gian khám bệnh, các chủ doanh nghiệp, doanh nhân trẻ rơi vào nguy hiểm.
Khi trẻ đau bụng, nhiều người nghĩ rằng chỉ cần uống thuốc thông thường sẽ hết. Tuy nhiên, có thể là dấu hiệu của viêm loét dạ dày do vi khuẩn HP.
