PNO - Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo mỗi người chỉ nên “nhận” tối đa lượng tia X là 1msv trong một năm nhưng hiện nay nhiều người Việt có thói quen nài nỉ bác sĩ cho chụp CT mới an tâm..
Một lần chụp CT là “ăn” tia X hơn một năm cho phép
Cầm kết quả khám sức khỏe hoàn toàn bình thường trên tay, anh N.H.K. (32 tuổi, nhà ở Q.9, TP.HCM) năn nỉ bác sĩ cho chụp thêm PET/CT (dạng chụp CT toàn thân) để mong tìm ra bệnh. Giải thích với bác sĩ, anh K. kể, 3 tháng nay anh sụt cân, người hay mệt mỏi, stress trong công việc nhưng khi đi khám lại không ra bệnh.
Anh lo sợ bị ung thư nên đến một số bệnh viện xin chụp X-quang lẫn CT nhưng không phát hiện bất thường. Sau đó, anh tìm đến Bệnh viện Quốc tế Mỹ (Bệnh viện AIH) để nhờ tư vấn chụp PET/CT. Anh K. chia sẻ, nếu bác sĩ từ chối chụp PET/CT thì anh sẽ bay sang Singapore để chụp cho an tâm.
Không vội từ chối ngay, bác sĩ cao cấp Trần Thu Phượng - Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Quốc tế Mỹ - nhẹ nhàng giải thích: việc chụp chiếu X-quang, CT nhiều lần có thể dẫn đến ung thư chứ không hẳn đã tốt cho cơ thể. Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo, mỗi người chỉ nên “nhận” tối đa lượng tia X là 1msv trong một năm, trong khi chụp PET/CT sẽ phóng ra khoảng 10msv tia X cho cơ thể. PET cũng giống như chụp CT nhưng PET là chụp toàn thân nên lượng tia X phát ra rất cao.
 |
| Bác sĩ Trần Thu Phượng - Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện AIH |
Theo bác sĩ Phượng, PET/CT thường chỉ định cho bệnh nhân đã bị ung thư để đánh giá quá trình điều trị hoặc tìm kiếm tế bào ung thư di căn còn quá nhỏ mà các kỹ thuật khác không thể tìm ra. Ví dụ, chụp X-quang, CT có thuốc cản quang sẽ khó phát hiện ung thư di căn nhỏ 1-2mm trong phổi. Trong khi kỹ thuật PET/CT sử dụng loại thuốc tăng hấp thụ năng lượng nên tế bào ung thư di căn sẽ hiện hình rất rõ. Nhờ đó, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh mới biết được ung thư có di căn hay không.
Mặt khác, bác sĩ hay chỉ định chụp PET/CT cho những trường hợp ung thư vì phải bảo vệ tính mạng nguy hiểm trước mắt cho bệnh nhân hơn là nguy cơ của tia X về sau. Và không phải bệnh nhân ung thư nào cũng được chỉ định chụp PET/CT.
Cùng quan điểm này, bác sĩ người Pháp Jean François Biset - Giám đốc Y khoa Bệnh viện Quốc tế Mỹ - cảnh tỉnh: một nghiên cứu tại Mỹ ghi nhận cứ 500 người khỏe mạnh có chụp 1 lần CT bụng (phát ra tia X với liều 8msv) trong một năm thì một thời gian sau sẽ có 1 người bị ung thư liên quan đến việc chụp CT.
Cũng theo bác sĩ Jean François Biset, việc chụp tia X vượt mức cho phép có thể gây ra bất cứ loại ung thư nào trong cơ thể, nhưng dễ gặp nhất ở ngay vị trí tia X chiếu vào, nhiều nhất là ung thư tuyến giáp, ung thư máu và ung thư tinh hoàn.
Sau khi nghe các bác sĩ giải thích, anh K. cho biết, anh sẽ không đi Singapore chụp PET/CT vì lãng phí tiền bạc, mất thời gian nghỉ phép lại “ăn” tia X nguy hiểm.
Trường hợp nào mới chụp CT?
Bác sĩ Trần Thu Phượng trăn trở: tâm lý người Việt rất sợ bị bệnh, nhưng lại chưa ý thức tia X có hại như thế nào. Mỗi khi chưa an tâm với chẩn đoán của bác sĩ, bệnh nhân lại mong mỏi được bác sĩ chụp phim. Quan niệm này khác với người nước ngoài. Bệnh nhân nước ngoài họ hiểu rõ tia X độc hại nên cho dù bác sĩ chỉ định chụp chiếu họ vẫn xin phép được suy nghĩ có nên thực hiện hay không.
Bác sĩ Phượng cảnh báo: X-quang, CT và PET/CT đều phát ra tia X độc hại cho cơ thể nên Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị liều tia X tối đa được phép chụp chiếu trên cơ thể người bệnh là 1msv/năm.
X-quang được phép chụp thường quy trong khám sức khỏe định kỳ, tối đa 2 lần/năm nhưng CT và PET/CT thì không. Nếu những bệnh viện có máy x-quang mới như Bệnh viện AIH thì tia X phát ra cho một lần chụp là 0,02msv, còn máy cũ khoảng 0,05msv.
Nếu chụp X-quang phát hiện bất thường mới bắt buộc chụp CT cắt lớp kỹ hơn để xác định tổn thương đó là gì. Theo bác sĩ Phượng, lượng tia X phát ra từ CT và PET/CT cao gấp nhiều lần so với X-quang. Nếu như bệnh nhân chụp CT cột sống sẽ “ăn” 1,5msv tia X (vượt 50% tia X được khuyến cáo), CT não đến 2msv (gấp đôi lượng tia X cảnh báo), CT xương là 5-6msv, CT ngực đến 7msv, CT bụng 8msv.
Bác sĩ Jean François Biset cho rằng, người Việt Nam khi muốn chụp CT, PET/CT để kiểm tra sức khỏe cần cân nhắc xem lợi ích và nguy cơ tia X mang lại, chứ đừng tốn kém tiền bạc lại nguy hại cho sức khỏe. Vì “ăn” tia X quá liều có thể không có hại ngay, nhưng sau 10-20 năm có thể hình thành ung thư. Tại Bệnh viện AIH, tôi không đồng ý cho bác sĩ chụp đại trà CT theo ý muốn bệnh nhân.
|
Bác sĩ Trần Thu Phượng chia sẻ, ngay việc dùng thuốc cản quang trong chụp CT cũng nên cân nhắc. Thuốc cản quang được đào thải chủ yếu qua thận nên việc lạm dụng sẽ gây nguy hại cho bệnh nhân vốn bị suy thận nặng và độ lọc cầu thận thấp. Chẳng hạn những tổn thương vôi hóa, tổn thương cũ ở phổi hoặc sỏi thận, sỏi niệu quản thì không nhất thiết phải luôn dùng thuốc cản quang dù rằng việc chụp CT có thuốc cản quang là cần thiết cho mọi khám nghiệm. |
Thanh Châu
| Chia sẻ bài viết: |
Lợi ích nhận thức cấp tính của hoạt động thể chất không chỉ kéo dài trong vài phút hoặc vài giờ mà còn kéo dài đến ngày hôm sau.
Bị cốc nước sôi đổ lên tay, bé 13 tháng được người thân đưa tới nhà thầy lang đắp thuốc, khiến vết bỏng bị tổn thương nặng kèm nhiễm khuẩn.
Đau cột sống thắt lưng mạn tính, cụ bà 85 tuổi thường xuyên tự mua thuốc điều trị, trong đó có thành phần giảm đau, gây tác dụng phụ nguy hiểm.
Rối loạn hệ vi sinh đường ruột không chỉ là thách thức cho ngành dược mà còn mở ra cơ hội mới trong tư vấn và ứng dụng probiotic...
TPHCM và các tỉnh lân cận đang chuyển mùa, đây là thời điểm bệnh viêm phổi, viêm phế quản ở trẻ em tăng nhanh.
Cụ ông 72 tuổi bị chó cắn làm đứt lìa môi dưới khiến di chứng để lại nặng nề.
Vợ chồng 40 tuổi cùng 2 con ở Hà Tĩnh đốt than sưởi ấm trong phòng kín khi trời trở rét dẫn đến ngộ độc, phải nhập viện cấp cứu.
Tác động từ chế độ nhịn ăn gián đoạn thể hiện nhẹ hơn ở người so với chuột. Tóc vẫn mọc lại, chỉ là chậm hơn so với bình thường
Thời tiết mưa lạnh những ngày cuối năm đã khiến nhiều người cao tuổi phải nhập viện để điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp, tim mạch.
Vốn biểu hiện khỏe mạnh, cô gái trẻ ở Đà Nẵng bất ngờ rối loạn tâm thần, la hét, kích thích.
Theo thống kê, tiêm phòng cúm giúp giảm đến một nửa nguy cơ mắc cúm và giảm 40% nguy cơ phải nhập viện.
Hệ thống nhà thuốc và tiêm chủng FPT Long Châu ‘bứt phá’ nhận giải thưởng “Dự án kịp thời” - Human Act Prize năm 2024, tại Nhà hát Hồ Gươm tối 14/12/2024.
Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long cho biết, vừa điều trị thành công bệnh tim bẩm sinh thông liên nhĩ có nhiều lỗ trên vách liên nhĩ cho bệnh nhi 15 tuổi...
Thời gian qua, Fami Canxi không chỉ mang đến nguồn dinh dưỡng cứng cáp trăm phần cho hàng triệu gia đình Việt, mà còn nỗ lực lan tỏa giá trị nhân ái...
Việc thường xuyên tiêu thụ quá nhiều đường có thể liên quan đến viêm mạn tính, bệnh tim, tiểu đường type 2 và làm xáo trộn hệ vi sinh vật đường ruột.
Từ đầu năm 2024 đến nay, cả nước ghi nhận hơn 80 trường hợp tử vong do bệnh dại tại 33 tỉnh, thành phố.
Tạng hiến từ chàng trai 18 tuổi chết não do tai nạn giao thông đã hồi sinh 6 mảnh đời bất hạnh khác.
Gần đây có nhiều thông tin lan truyền về việc người nhiễm bệnh sùi mào gà sẽ dễ nhiễm HIV - đây là 2 bệnh hoàn toàn khác nhau.
