Lạm dụng chụp chiếu, xét nghiệm cho trẻ: Mua yên tâm, rước nguy hiểm

Khi cần thiết, bác sĩ điều trị sẽ chỉ định việc chụp X-quang - Ảnh mang tính minh họa - PHÙNG HUY

Ho, sổ mũi cũng chụp X-quang

Sáng 22/3, bé Trần Y Khánh Đan, hai tuổi, ngụ tại Bảo Lộc, Lâm Đồng được mẹ dắt từ phòng chụp X-quang của Bệnh viện (BV) Nhi Đồng 1 ra tiền sảnh để chờ kết quả. Chị Tâm, mẹ của Khánh Đan cho biết, thấy con ăn hay ói, gần đây còn bị viêm họng, khàn tiếng. Để an tâm, chị đăng ký khám theo yêu cầu, siêu âm, thử máu và chụp X-quang cho bé.

Tại phòng chụp X-quang, xét nghiệm và siêu âm của Khoa Khám bệnh BV Nhi Đồng 1, chúng tôi đã thực hiện một cuộc thăm dò về nguyên nhân các bậc cha mẹ đề nghị chụp X-quang cho bé. Có đến gần 20 người nhà của bệnh nhân vừa chụp chiếu, xét nghiệm xong cho biết, họ cho con đi kiểm tra sức khỏe vì thấy con lười ăn, con bị suy dinh dưỡng, bị ho, sổ mũi, sốt, viêm họng. Bé Trần Ngọc Long (10 tháng tuổi), ngụ tại xã Phước Lợi, huyện Gò Đen, tỉnh Long An được bà ngoại và ba đưa đi khám bệnh. Bà ngoại của Long cho biết, ba ngày nay bé bị sốt, ho, sổ mũi nên khi bác sĩ khám bệnh xong, gia đình đề nghị xin được siêu âm, thử máu và chụp X-quang cho an tâm. Kết quả chụp X-quang cho thấy, phổi của bé bình thường, bóng tim không to, không có hình ảnh đông đặc phổi.

Tương tự, tại BV Nhi Đồng 2 cũng có khá nhiều phụ huynh đề xuất cho các cháu được thử máu, chụp X-quang. Lúc 8g ngày 21/3, trước Khoa Khám bệnh của BV này, hàng chục người vây quanh hai nhân viên quầy hướng dẫn. Một phụ huynh đề nghị: “Chị ơi, em muốn thử máu, chụp X-quang cho bé”. Nhân viên hướng dẫn gắt gỏng: “Con chị sao phải thử máu, chụp X-quang?”. Phụ huynh trả lời: “Dạ, con em bị đau đầu, sốt”.

Nhân viên hướng dẫn Kiều Thanh Hà, BV Nhi Đồng 2 cho biết, mỗi ngày trung bình có khoảng 40-50 người nhà bệnh nhân đòi thử máu, xét nghiệm, chụp chiếu… Nhiều khi, bác sĩ khám, chẩn đoán bệnh và giải thích bệnh của con họ không cần xét nghiệm hay chụp chiếu nhưng họ ra bàn hướng dẫn, la lối rằng: “Bác sĩ đó không giỏi, xin đổi khám bác sĩ khác…”.

Khu hướng dẫn khám bệnh tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 mỗi ngày có khoảng 40-50 người nhà bệnh nhân đòi chụp chiếu xét nghiệm cho bé

Lạm dụng chụp chiếu có thể gây ung thư

Bác sĩ Nguyễn Hoài Nam, Trưởng phòng Nghiệp vụ y - Sở Y tế TP.HCM cho biết, tùy theo từng loại bệnh, bác sĩ có chỉ định chụp chiếu, siêu âm, xét nghiệm hay không để tránh tình trạng lãng phí thời gian, tiền bạc, ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhi.

TS-BS Tăng Chí Thượng, Giám đốc BV Nhi Đồng 1 khẳng định, việc chụp chiếu, xét nghiệm đều xuất phát từ chỉ định của bác sĩ. Tùy theo bệnh, mức độ bệnh, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân làm xét nghiệm, chụp chiếu để chẩn đoán bệnh chính xác.

Tuy nhiên, thực tế các BV hiện nay đều mở ra những khoa khám dịch vụ, khám theo yêu cầu của bệnh nhân. Trước những lời yêu cầu khám trọn gói, khám tổng quát, xét nghiệm, chụp chiếu của bệnh nhân và gia đình, nhiều cơ sở y tế đã đáp ứng.

Bác sĩ Đặng Huy Quốc Thịnh, Phó Giám đốc BV Ung Bướu TP.HCM, cảnh báo: các chiếu chụp rất cần thiết và có giá trị chẩn đoán bệnh cao, song việc lạm dụng chiếu chụp bằng phóng xạ để lại những di chứng nguy hiểm đối với sức khỏe. Đối với bệnh nhân tuổi còn nhỏ, mỗi lần chụp tia X-quang là mỗi lần đưa một liều lượng phóng xạ vào cơ thể. Những bé chụp X-quang vùng cổ nhiều lần sẽ có nguy cơ ung thư tuyến giáp. Nhiều bác sĩ hoặc người nhà đã không hiểu đúng về các hiểm họa của việc lạm dụng phóng xạ. Chỉ khi nào thực sự cần thiết mới chỉ định chụp chiếu.

Hoàng Bách