Kỹ thuật can thiệp tối ưu bướu lành tuyến tiền liệt

Bướu lành tuyến tiền liệt là bệnh lý thường gặp ở nam giới từ độ tuổi trung niên. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh sẽ gây nhiều hệ lụy, chẳng những ảnh hưởng sức khỏe mà còn làm rối loạn chất lượng sống.

Để bạn đọc hiểu rõ hơn về dấu hiệu nhận biết cũng như các phương pháp can thiệp tối ưu đối với bướu lành tuyến tiền liệt, Báo Phụ nữ TPHCM đã có cuộc trao đổi với thầy thuốc ưu tú, bác sĩ cao cấp Nguyễn Bá Hiệp - Trưởng khoa Ngoại thận - tiết niệu Bệnh viện Thống Nhất.

Phóng viên: Thưa bác sĩ, hiện nay có những kỹ thuật can thiệp ngoại khoa nào để điều trị bướu lành tuyến tiền liệt?

Bác sĩ Nguyễn Bá Hiệp: Về điều trị ngoại khoa bướu lành tuyến tiền liệt, hiện nay có 3 phương pháp. 
Thứ nhất là bóc tuyến tiền liệt bằng cách mổ mở. Ưu điểm của kỹ thuật này là có thể bóc được toàn bộ các mô bất thường và khối bướu không tái phát. Tuy nhiên, mổ mở lại không áp dụng được ở bệnh nhân lớn tuổi (trên 75 tuổi), có bệnh lý nền (tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, tiểu đường) vì người bệnh phải chịu một cuộc mổ lớn.

Bướu lành tuyến tiền liệt là bệnh lý thường gặp ở nam giới từ độ tuổi trung niên trở đi ẢNH: INTERNET

Thứ hai là cắt đốt nội soi tuyến tiền liệt. Lợi thế của kỹ thuật này là áp dụng được cho bệnh nhân lớn tuổi, trừ các trường hợp bị thiếu máu cơ tim, có tiền căn nhồi máu cơ tim đã đặt stent mạch vành. Mặt hạn chế của phương pháp này là bướu vẫn có thể tái phát do không thể bóc được 100% các mô bệnh. 

Thứ ba là phẫu thuật bóc tách bằng laser Holmium với sự hỗ trợ của máy xay mô (HOLEP). Kỹ thuật này đang được Bệnh viện Thống Nhất tập trung triển khai đồng thời được bệnh viện chuyển giao cho nhiều bệnh viện ở các tỉnh/thành khác. Lợi thế của kỹ thuật HOLEP là có thể khắc phục tất cả nhược điểm của phương pháp mổ mở và cắt đốt nội soi tuyến tiền liệt mà vẫn thu được hiệu quả điều trị cao. Nếu trước đây, kỹ thuật cắt đốt nội soi được coi là tiêu chuẩn vàng thì hiện nay, HOLEP được ví như tiêu chuẩn kim cương trong lĩnh vực điều trị ngoại khoa bướu lành tuyến tiền liệt.

* Bác sĩ hãy giải thích thêm về HOLEP để mọi người thấy rõ tính ưu việt vượt trội của kỹ 
thuật này?

- Trước hết, bóc tách bướu lành bằng laser cho kết quả tương đương mổ hở nên bướu không tái phát. Hơn nữa, kỹ thuật HOLEP áp dụng được ở bệnh nhân có bệnh lý nền. Bên cạnh đó, sau phẫu thuật, người bệnh phục hồi sức khỏe tốt nhất do lúc can thiệp, phẫu thuật viên dùng nước muối sinh lý giúp người bệnh tránh được nguy cơ bị hội chứng nội soi như trong cắt đốt nội soi tuyến tiền liệt. Hội chứng nội soi là tác dụng không mong muốn trong phẫu thuật nội soi cắt tuyến tiền liệt; gây quá tải tuần hoàn, giảm nồng độ natri máu, giảm áp lực thẩm thấu huyết thanh dẫn đến phù não, hôn mê, phù phổi cấp, trụy tim mạch và có thể gây tử vong.

Phương pháp HOLEP không gây mất máu trong phẫu thuật. Bệnh nhân được can thiệp bằng HOLEP không bị sót mô nên tránh được tình trạng tắc đường tiểu sau phẫu thuật. Bệnh nhân có thể rút ống xông tiểu và tự đi tiểu sau 24 giờ kể từ khi được tiến hành HOLEP.

Kỹ thuật HOLEP dùng laser bóc tuyến tiền liệt, dựa vào sức nước để bóc toàn bộ nhân. Với sự hỗ trợ của máy xay mô, các mô sau khi bóc tách được hút ra ngoài theo đường tự nhiên. Bàng quang bệnh nhân hoàn toàn sạch nên không gây tắc tiểu sau khi rút ống thông tiểu.

* Cần những điều kiện gì để thực hiện được kỹ thuật HOLEP, thưa bác sĩ?

- Về trang thiết bị thì không quá khó, tuy nhiên yếu tố quan trọng hơn cả là con người. Phẫu thuật viên cần là người dày dạn kinh nghiệm, đã tiến hành thuần thục nhiều ca cắt đốt nội soi tuyến tiền liệt. Hơn nữa, HOLEP phải được thực hiện ở những trung tâm y tế lớn, có chuyên khoa tiết niệu riêng biệt. Hiện nay, bảo hiểm y tế chưa chi trả cho kỹ thuật này nên tổng chi phí điều trị vài chục triệu đồng cũng có thể là rào cản kinh tế đối với một số người.

Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ cao cấp Nguyễn Bá Hiệp - Trưởng khoa Ngoại thận - tiết niệu Bệnh viện Thống Nhất - đang phẫu thuật thị phạm một ca bướu lành tuyến tiền liệt trong hội nghị Niệu khoa toàn quốc tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Định năm 2022 - ẢNH: BÁC SĨ CUNG CẤP

Tính đến thời điểm này, Bệnh viện Thống Nhất đã tiến hành can thiệp ngoại khoa bằng kỹ thuật HOLEP để điều trị bướu lành tuyến tiền liệt cho gần 2.000 trường hợp. Tỉ lệ thành công rất cao, chưa ghi nhận trường hợp biến chứng nào. Mỗi tháng, trung bình chúng tôi xử trí 10-15 ca. Các bệnh nhân này có độ tuổi từ 75, cao nhất là 105 tuổi.

* Bác sĩ có thể kể về một trường hợp nổi bật mới được phẫu thuật bóc tách bướu lành tuyến tiền liệt bằng HOLEP để mọi người thấy rõ hơn hiệu quả mà kỹ thuật này đem lại?

- Mới đây, chúng tôi tiếp nhận bệnh nhân P.V.T. (88 tuổi, ngụ tại quận 3, TPHCM). Bệnh nhân được đưa tới khám trong tình trạng bí tiểu. Bệnh nhân có rất nhiều bệnh lý nền đi kèm như tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim và tiểu đường. Sau khi làm các xét nghiệm máu, nước tiểu, đo điện tim, siêu âm và thăm khám trực tràng, thử PSA (chỉ số ung thư tuyến tiền liệt), chúng tôi phát hiện bệnh nhân có khối bướu tuyến tiền liệt trọng lượng khoảng 80g.

Bệnh nhân đã được tiến hành HOLEP trong thời gian 1 giờ đồng hồ. 24 giờ sau ca phẫu thuật, cụ T. được rút ống xông tiểu, tự đi tiểu được bình thường. Sau 1 tuần theo dõi, đánh giá bệnh tình đã ổn định, bác sĩ cho phép cụ T. xuất viện. Bệnh nhân được hẹn tái khám sau 2 tuần; nếu thấy các dấu hiệu bất thường như tiểu khó, tiểu không kiểm soát thì lập tức liên hệ với bác sĩ điều trị để được hướng dẫn kịp thời. Sau 2 tuần, cụ T. được đưa trở lại bệnh viện tái khám, diễn tiến sức khỏe tốt, bệnh nhân đã hoàn toàn hồi phục.

Trong trường hợp này, nếu cụ T. tới bệnh viện chậm trễ, không được can thiệp kịp thời thì hậu quả vô cùng nguy hiểm. Bệnh nhân có thể phải đối diện với biến chứng suy thận, tăng huyết áp không ổn định, lâu dài sẽ bị thoát vị bẹn và trĩ do rặn tiểu...

* Cảm ơn bác sĩ đã chia sẻ. 

Thanh Huyền (thực hiện)