Kỷ lục năm nóng nhất của thế giới liên tiếp bị phá vỡ

Người dân làng Chilla xếp hàng lấy nước từ xe bồn trong đợt nắng nóng vào ngày 13/6/2024 tại New Delhi, Ấn Độ - Nguồn ảnh: Getty Images

Ngày 19/3, theo báo cáo tình trạng khí hậu toàn cầu của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), có nhiều kỷ lục đáng báo động khiến thế giới phải hành động quyết liệt hơn. Đó là nồng độ carbon dioxide trong khí quyển cũng như metan và nitơ ô xit đang ở mức cao nhất trong 800.000 năm qua.

Năm 2024 được xác nhận là năm nóng nhất, phá vỡ kỷ lục được thiết lập vào năm 2023. Theo WMO, năm 2024 có khả năng là lần đầu tiên nhiệt độ toàn cầu tăng vượt quá 1,5⁰C. Nhưng theo các nhà khoa học, đây chưa phải là giới hạn cuối cùng mà có thể còn cao hơn nữa. Tổng thư ký Liên hiệp quốc, ông António Guterres cho biết việc hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,50C vẫn có thể thực hiện được, nhưng các nước phải hành động.

WMO cho biết thêm, nhiệt độ toàn cầu tăng cao sẽ làm nước ấm lên. Tốc độ ấm lên của đại dương trong 2 thập kỷ qua cao gấp đôi so với giai đoạn từ năm 1950-2005 và trong 8 năm gần đây, mỗi năm đều tăng.
Nước ấm đã gây ra tình trạng tẩy trắng nghiêm trọng ở các rạn san hô, gây ra các cơn bão nhiệt đới và cận nhiệt đới, làm trầm trọng thêm tình trạng mất băng biển.

Báo cáo còn cho biết mực nước biển trung bình toàn cầu dâng cao và năm 2024 đạt mức cao kỷ lục. Nếu trong giai đoạn 1993-2002, mức tăng là 2,1mm mỗi năm thì ở giai đoạn 2015-2024, mức tăng là 4,7mm. “Mực nước biển dâng cao tác động đến các cộng đồng ven biển, bao gồm lũ lụt, xói mòn và nhiễm mặn nước ngầm” - WMO công bố. Có những tổn thất cực kỳ tiêu cực đã được ghi nhận ở Na Uy, Thụy Điển, Svalbard và dãy núi Andes.

Bão nhiệt đới, lũ lụt, hạn hán và các mối nguy hiểm khác năm 2024 đã khiến 36 triệu người phải rời bỏ nhà cửa, cao nhất kể từ năm 2008. Theo thống kê, khoảng 15 triệu người ở Trung Quốc đã phải di dời sau trận động đất ở Tứ Xuyên. Lũ lụt cũng ảnh hưởng đến hàng triệu người ở Ấn Độ. Các cơn bão và lốc xoáy nhiệt đới đã mang theo gió tàn phá, mưa lớn và lũ lụt. Hàng chục đợt nắng nóng chưa từng có đã được ghi nhận, bao gồm cả ở Ả Rập Xê Út, nơi nhiệt độ lên tới 500C trong cuộc hành hương Hajj. Cháy rừng và hạn hán nghiêm trọng cũng hoành hành ở một số quốc gia, khiến người dân phải di dời và làm gián đoạn nguồn cung cấp lương thực. WMO cho biết tại 8 quốc gia, ít nhất một triệu người phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng so với năm 2023.

Theo các nhà khoa học, một số biến động có thể tránh được nhờ hệ thống cảnh báo sớm. Nhưng “chỉ một nửa số quốc gia trên toàn thế giới có hệ thống cảnh báo sớm đầy đủ. Điều này phải thay đổi” - Celeste Saulo - Tổng thư ký WMO - cho biết. Sarah Perkins-Kirkpatrick - giáo sư tại Trường Môi trường và Xã hội Fenner, thuộc Đại học Quốc gia Úc - cho biết: “Chúng ta cần phải hét lên rằng biến đổi khí hậu đang xảy ra, đó là do chúng ta. Nếu không có bất kỳ hành động nghiêm túc nào, tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn. Càng kéo dài, sẽ càng khó để cải thiện mọi thứ”.

Lệ Chi (theo Guardian, CNN)