Kiều bào “hiến kế” cho sự phát triển công nghệ cao của Việt Nam

Đẩy mạnh hợp tác 3 bên

Bà Nguyễn Thị Vân Anh - Trợ lý giáo sư Đại học Tohoku, Nhật Bản - cho biết, Chính phủ Nhật Bản coi chiến lược phát triển chip bán dẫn như là một yếu tố quan trọng cho việc khôi phục lại vị thế của Nhật Bản. 2 năm qua Nhật Bản đã xây dựng 3 nhà máy sản xuất chip bán dẫn, ký kết liên kết đào tạo với các trường đại học lớn của Mỹ. Đại học Tohoku được Chính phủ Nhật Bản lựa chọn để phát triển chip bán dẫn của nước này.

Bà Vân Anh đóng góp tham luận tại phiên thảo luận - Ảnh: B.N.G.

Bà Nguyễn Thị Vân Anh nhận định, liên kết đào tạo là hướng mà Việt Nam có thể triển khai được, nhất là trong bối cảnh Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng dân số già, mất cân bằng về giới - đó cũng là cơ hội cho các trường đại học tại Việt Nam có thể liên kết với Đại học Tohoku để phát triển chip bán dẫn.

Theo bà, Việt Nam cần xây dựng chiến lược phát triển chip bán dẫn một cách phù hợp. Xây dựng cơ chế phù hợp để có thể đẩy mạnh hợp tác 3 bên: doanh nghiệp - trường học - chính phủ. Trong đó, cần cung cấp cơ sở hạ tầng đủ tốt để có thể kêu gọi các công ty đến và mở các nhà máy tại Việt Nam. Cần thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao từ kiều bào là yếu tố quan trọng và đào tạo nguồn nhân lực trẻ.

Đối với yếu tố nguồn nhân lực, bà gợi ý nên sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực hiện có từ các trường đại học tại Việt Nam. Sau đó là thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Xây dựng hướng đào tạo nguồn nhân lực cả về số lượng và chất lượng để làm sao phù hợp với nhu cầu của các nhà máy sẽ đến Việt Nam để đầu tư. Việc đào tạo cũng cần kết hợp giữa học tại nhà trường và thực hành tại các nhà máy.

Tận dụng cơ hội

Các đại biểu kiều bào tham gia thảo luận cho sự phát triển công nghệ cao của Việt Nam - Ảnh: B.N.G.

Ông Dương Minh Tiến - kiều bào Hàn Quốc - đã có tham luận “Ngành công nghiệp đóng gói và kiểm thử: Kinh nghiệm phát triển quốc tế và tiềm năng hợp tác cho Việt Nam”.

Ông cho biết, trong những năm qua, Việt Nam đã thu hút thành công các công ty điện tử lớn đầu tư vào đóng gói chip và kiểm thử, đây cũng là cơ sở để nâng cao kinh nghiệm cho nhân lực Việt Nam trong ngành sản xuất chip cũng như phát triển các nhà cung cấp tại địa phương.

Về những “đối thủ” của Việt Nam, ông Tiến cho rằng, Malaysia chiếm 13% trong thị phần đóng gói chip và chính phủ đã hỗ trợ 5,3 tỉ USD để mục tiêu thu hút 107 tỉ USD đầu tư trong lĩnh vực đóng gói chip; với quy mô dân số chỉ 30% của Việt Nam nhưng Malaysia cũng đã đặt mục tiêu đào tạo 60.000 kỹ sư cho ngành bán dẫn.

Tuy vậy, theo ông, Việt Nam vẫn có một số lợi thế đặc biệt để da dạng thu hút đầu tư từ Israel, bên cạnh các quốc gia truyền thống như: Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan (Trung Quốc). Việt Nam cũng có lợi thế hơn về vị trí địa lý - gần Thung lũng Silicon của Trung Quốc (Quảng Châu - Thâm Quyến - Đông Hoàn). Việt Nam rất phù hợp cho chiến lược China+1 của các công ty lớn trong việc giảm rủi ro về địa chính trị và chiến tranh thương mại.

Bên cạnh đó, Việt Nam còn có rất nhiều hiệp định thương mại tự do và đối tác chiến lược với các cường quốc công nghệ để hàng hóa từ Việt Nam được ưu đãi thuế khi xuất khẩu sang các thị trường lớn. Chính vì vậy, Việt Nam nên tận dụng cơ hội này để giảm bớt thủ tục hành chính, phân quyền cho cấp cơ sở để việc sản xuất, kinh doanh và mở rộng đầu tư của các doanh nghiệp lớn trở nên dễ dàng hơn.

Ông Tiến cũng nhấn mạnh, Việt Nam cần đảm bảo an ninh năng lượng, năng lực tiếng Anh cho sinh viên và ưu tiên chuẩn bị cho làn sóng đầu tư của đóng gói chip và kiểm thử trong tương lai.

M. Tâm