Kiến nghị sửa đổi đồng bộ các cơ chế miễn tiền sử dụng đất đối với nhà ở xã hội

Theo HoREA, cần có quy định cơ chế miễn tiền sử dụng đất đối với các dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, ký túc xá học sinh, sinh viên, nhà ở cho lực lượng vũ trang, nhà ở công vụ, nhà ở phục vụ tái định cư theo dự án của Nhà nước, xây dựng lại nhà chung cư để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất giữa dự thảo Luật Đất đai với dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) và kế thừa các quy định có hiệu lực, hiệu quả, có tính ổn định của Luật Đất đai 2013 và Luật Nhà ở 2014. 

Đơn cử, điểm b khoản 1 Điều 110 Luật Đất đai 2013 quy định cơ chế miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với trường hợp sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở, nhưng chưa xác định trường hợp nào được miễn, trường hợp nào được giảm nên làm khó các cơ quan nhà nước của địa phương trong thực thi pháp luật. 

Dự án nhà ở xã hội phường Long Trường, TP Thủ Đức đã được khởi công nhưng chưa xây dựng.

Trong thực tế, do điểm a khoản 1 Điều 58 Luật Nhà ở 2014 quy định chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, nên trước hết các địa phương phải thực hiện thủ tục hành chính xác định giá đất cụ thể, thẩm định giá đất, rồi sau đó UBND cấp tỉnh mới ban hành quyết định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và cho phép miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất rất nhiêu khê, tốn nhiều thời gian, công sức và không cần thiết.    

Đối với dự án xây dựng lại nhà chung cư, Luật Nhà ở 2014 là chưa quy định cơ chế miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với loại hình này và Luật Đất đai 2013 cũng chưa quy định cơ chế này để hỗ trợ chủ đầu tư và các chủ sở hữu nhà chung cư thực hiện dự án xây dựng lại nhà chung cư, nên mặc dù sau đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 101/2015/NĐ-CP và Nghị định 69/2021/NĐ-CP quy định miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với dự án xây dựng lại nhà chung cư, nhưng do Luật Đất đai 2013 và Luật Nhà ở 2014 đều không quy định cơ chế này nên các Nghị định này không thực thi được trên thực tế. 

Hiện nay, cơ chế miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với dự án xây dựng lại nhà chung cư đã được bổ sung vào dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), nhưng dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chưa bổ sung cơ chế này nên chưa đồng bộ, thống nhất.

Để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của các quy định pháp luật, Hiệp hội đề nghị sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 2 Điều 82 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) như sau: Chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội được hưởng các cơ chế ưu đãi miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của dự án và không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn theo quy định của pháp luật về đất đai. 

Ngọc Bích