Khuyến khích sinh đủ 2 con bằng các chính sách thiết thực, nhân văn

Tại cơ quan tôi làm việc có vài đôi vợ chồng đã ngấp nghé 40 tuổi nhưng chỉ sinh duy nhất 1 con. Hỏi lý do thì nhiều người lắc đầu, nói “ngán” chuyện sinh đẻ vất vả, chi phí chăm sóc, nuôi dưỡng tốn kém. Họ cho rằng đẻ 1 đứa mới có thể lo cho con đầy đủ, học hành đến nơi đến chốn được.

Theo thống kê, tổng tỉ suất sinh của TPHCM đang ở mức thấp so với cả nước (tổng tỉ suất sinh năm 2022 là khoảng 1,39 con/phụ nữ, thấp hơn so với mức của cả nước là 2,09 con/phụ nữ).

Thành phố hiện là 1 trong 21 tỉnh thành có mức sinh thấp nhất cả nước. Tỉ lệ sinh thấp gây ra nhiều hệ lụy như già hóa dân số nhanh, thiếu hụt lực lượng lao động…

Ảnh mang tính minh họa - Shutterstock

Để góp phần giải quyết tình trạng này, Sở Y tế TPHCM có đề xuất ưu tiên hỗ trợ mua nhà ở xã hội cho những cặp vợ chồng sinh đủ 2 con. Đây là giải pháp cần nhưng chưa đủ để có thể khuyến khích tăng tỉ lệ sinh, nhất là trong bối cảnh đời sống còn khó khăn, việc làm và thu nhập còn nhiều bấp bênh.

Với nhiều cặp vợ chồng, nhất là các gia đình trẻ, để sinh đủ 2 con, nuôi dưỡng và giáo dục tốt theo đúng “tiêu chuẩn kiểu mẫu” tại các thành phố “đắt đỏ” như TPHCM là chuyện không đơn giản. Chưa có thống kê chính thức nào về các loại chi phí để chăm sóc và nuôi dạy con trẻ từ lúc nằm trong bụng mẹ cho đến khi chào đời, học hành… nhưng chắc chắn rằng đó là một con số không hề nhỏ và không hề rẻ.

Rồi trong quá trình nuôi dạy, không may con bị ốm đau, bệnh tật, ngoài chi phí tiền bạc, cha mẹ còn mất nhiều công sức, thời gian để đưa con đi bệnh viện. Những nỗi lo ấy khiến chuyện sinh con hay sinh đủ 2 con khiến không ít gia đình phải cân nhắc.

Cho nên, ngoài các chính sách ưu tiên hỗ trợ mua nhà ở xã hội cho các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con theo đề nghị của Sở Y tế, thành phố cũng cần có thêm nhiều chính sách khác mang tính nhân văn, thiết thực. Chẳng hạn, hỗ trợ các loại chi phí thăm khám thai kỳ theo chỉ định, hỗ trợ hoặc miễn giảm chi phí nằm viện khi sinh con; tăng mức hưởng trợ cấp chế độ thai sản cho cả vợ và chồng; trợ cấp thêm một khoản tiền nhất định đối với các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con. 

Cần nghiên cứu, xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật lao động hiện hành như giảm giờ làm trong ngày ít nhất 2 giờ (so với lao động bình thường) đối với lao động nữ đang mang thai từ tháng thứ ba trở đi; khuyến khích các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp chi trả tiền lương đầy đủ cho lao động nam và nữ trong thời gian nghỉ việc đi khám thai định kỳ hoặc ở nhà chăm sóc con trẻ bị ốm. 

Ngoài ra, Nhà nước cần xem xét miễn giảm toàn bộ học phí đến cấp THCS đối với các em học sinh. Đặc biệt, nghiên cứu miễn giảm hoàn toàn chi phí điều trị bệnh cho trẻ khi nằm viện thay vào đó quỹ bảo hiểm y tế phải chi trả khi quỹ đảm bảo có kết dư… 

Một khi các chính sách về an sinh xã hội đầy đủ, nhân văn, đời sống về vật chất và tinh thần được nâng cao thì việc khuyến khích các cặp vợ chồng trẻ sinh đủ 2 con sẽ hiệu quả. Từ đó, đảm bảo cân bằng tỉ lệ sinh, khắc phục tình trạng già hóa dân số nhanh và thiếu hụt lực lượng lao động đáng lo ngại như hiện nay. 

Nguyễn Đước
(phường 4, quận 5, TPHCM)