Khủng hoảng du lịch và lũ lụt đang nhấn chìm Venice xinh đẹp?

Khách du lịch lội nước lũ ở Quảng trường St Mark, Venice, tháng 10/2018.

"Phí vào cửa" Venice chỉ xấp xỉ một ly cappuccino, nhưng gây khó chịu cho nhiều khách du lịch. Anh Esposito cho biết: “Chúng tôi đang ở Châu Âu, có thể di chuyển tự do qua biên giới nhưng lại phải trả tiền để thăm một thành phố của chính nước mình”.

Venice có lịch sử phát triển du lịch hàng thế kỷ với vô số sự kiện như lễ hội thường niên, triển lãm nghệ thuật quốc tế Biennale và liên hoan phim đầy ngôi sao, nhưng sự ra đời của du lịch đại chúng đưa thành phố cổ kính vào tình thế khó khăn.

Đám đông di chuyển gần như liên tục quanh các địa điểm nổi bật, qua vương cung thánh đường từ thế kỷ thứ 11 hay cây cầu nổi tiếng và mê cung. Dòng người là phước lành cho quỹ của hội đồng địa phương nhưng lại là tai họa đối với các di tích và môi trường vốn dễ tổn thương.

Đối phó với lũ đã trở thành một cách sống ở Venice.

Clelia Tanzaniaarelli, một du khách thường xuyên đến từ Rome, nói: “Muốn thăm quan, người ta sẵn sàng trả tiền. Venice là thành phố rất tinh tế, cần phải có kế hoạch nào đó thay vì đơn giản thu thuế bổ sung. Một giải pháp tốt hơn là hạn chế lượng du khách”.

Ngoài ra, "phí vào cửa" có thể phản tác dụng đối với cư dân. Trong những năm gần đây, người dân Venice đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình chống lại du lịch vì cho rằng ngành công nghiệp làm suy giảm chất lượng cuộc sống, hủy hoại môi trường và dẫn đến di dân. Có những ngày, dân số 55.000 người của Venice (giảm từ khoảng 175.000 người sau chiến tranh thế giới thứ hai) còn không bằng lượng khách du lịch.

Bên cạnh đó, một nhóm cư dân giận dữ vì cho rằng khoản "phí vào cửa" cũng áp dụng với người gốc Venice, định cư ở nơi khác khi họ về thăm quê hương.

Nỗ lực chuyển hướng các tàu du lịch khổng lồ ra khỏi Quảng trường St Mark sẽ mất nhiều năm để hoàn tất.

Giới hoạt động môi trường khẳng định sóng do tàu du lịch gây xói mòn phần móng dưới nước của các tòa nhà lịch sử và làm ô nhiễm vùng biển.

Thành phố cũng đang bị đe dọa do tình trạng ngập lụt tái diễn liên tục. Ngày 29/10/2018, 3/4 thành phố chịu cơn lũ tồi tệ nhất trong một thập kỷ. Mưa lớn không ngừng gần 24 giờ, với những cơn gió mạnh làm nước dâng cao tới 156cm so với mực nước biển bình thường. Khách du lịch kiên trì lội qua vùng nước sâu đến đầu gối và trong các căn nhà ngập, dân địa phương ám ảnh với chi phí thiệt hại.

Lần thứ hai kể từ năm 2000, nước tràn vào Đại giáo đường Thánh Mark, gây thiệt hại cho sàn đá cẩm thạch, cửa kim loại bằng đồng và sàn khảm của nhà thờ 1.000 năm tuổi. Vài ngày sau đó, ban quản trị nhà thờ đưa ra tuyên bố gây sốc rằng chỉ trong một ngày, lũ lụt khiến công trình bị lão hóa 20 năm, sửa chữa ban đầu tốn khoảng 2,2 triệu euro.

Sàn của Caffè Floria, một trong những quán cà phê lâu đời và nổi tiếng nhất của Italy, và nhiều cửa hàng khác cũng bị hư hại do lũ lụt.

Đông đảo du khách ghé thăm cầu Rialto vào mùa hè.

Thiệt hại đã có thể tránh được nếu dự án Mose trị giá hàng tỷ bảng được thiết kế để ngăn chặn lũ lụt ở đầm phá Venice đi vào hoạt động. Nỗ lực xây dựng hàng rào chống lũ bắt đầu vào năm 2003 nhưng bị trì hoãn do chậm trễ và vô số vấn đề khác như bê bối tham nhũng và nhận hối lộ của quan chức.

Ngày hoàn thành ước tính mới nhất là năm 2022, dù các nhà chức trách Venice không ngừng thúc giục chính phủ. Khoảng 96% phần việc đã xong nhưng ngày hoàn thành liên tục bị đẩy lùi do phụ thuộc vào nguồn tài trợ đến từ chính phủ.

Venice đã thử nhiều sáng kiến khác nhau để quản lý du lịch tốt hơn: kiểm soát du khách vào Quảng trường St Mark và cầu Rialto; khuyến khích thăm quan các khu vực ít nổi tiếng hay một số hòn đảo như Murano và Burano. Thế nhưng, nét quyến rũ độc đáo của Venice là vĩnh cửu, khiến cho những nỗ lực trên khó mà đem lại thay đổi.

Ngọc Anh (theo The Guardian)