Không thu tiền đầu tư hạ tầng khu tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất

Theo HoREA, trong thời gian qua đã có một vài địa phương đã thu thêm tiền hạ tầng khu tái định cư đối với người tái định cư thuộc các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án không phải là dự án xây dựng lại nhà chung cư với mức thu khoảng 3 triệu đồng/m2, nên người tái định cư nếu được “bồi thường (hoán đổi)” nền nhà 100 m2 thì phải đóng thêm khoảng 300 triệu đồng.

Một trường hợp khác, địa phương đã thu thêm tiền hạ tầng khu tái định cư thuộc các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án không phải là dự án xây dựng lại nhà chung cư với mức thu khoảng 7 triệu đồng/m2, nên người tái định cư nếu được “bồi thường (hoán đổi)” nền nhà 100 m2 thì phải đóng thêm khoảng 700 triệu đồng, mặc dù những người tái định cư này bị đảo lộn môi trường sống và sinh kế.

Nhiều địa phương thu vài trăm triệu đồng tiền đầu tư hạ tầng với người tái định cư theo phương án bồi thường.

“Đây là vấn đề lớn liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, do đó cần được xem xét để xây dựng cơ chế giải quyết thật thỏa đáng, hợp tình hợp lý, đảm bảo công bằng” - HoREA cho biết.

HoRREA nhận thấy đối tượng tái định cư, nhưng người tái định cư thuộc các dự án xây dựng lại nhà chung cư thì được bố trí tái định cư tại chỗ - nhà chung cư mới hoặc nơi ở khác - nhà chung cư mới trên địa bàn phường, quận đó hoặc quận lân cận, về cơ bản môi trường sống và sinh kế gần như không bị xáo trộn lớn và được “hoán đổi” căn hộ tái định cư mới thường có diện tích lớn hơn, chất lượng tốt hơn, được miễn tiền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và không phải nộp tiền xây dựng cơ sở hạ tầng, mà những người tái định cư này có môi trường sống và sinh kế tốt hơn.

Do đó, Hiệp hội đề nghị bổ sung quy định không thu tiền đầu tư cơ sở hạ tầng khu tái định cư đối với người tái định cư đã được giao đất ở tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Ngoài ra, đối với trường hợp người có đất ở thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở và được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ bằng với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu thì được Nhà nước hỗ trợ tiền đủ để được giao một suất tái định cư tối thiểu, nhưng do Luật Đất đai 2024 chưa giải thích “suất tái định cư tối thiểu”.

Do đó, Hiệp hội đề nghị bổ sung vào phần mở đầu trước khoản 1 Điều 21 như sau: “Suất tái định cư tối thiểu là một nền nhà đã có hạ tầng trong khu tái định cư hoặc một căn nhà, một căn hộ tái định cư theo quy định của UBND cấp tỉnh”.

Ngọc Bích