“Không nơi nào an toàn” cho phụ nữ trên đất nước Colombia

Khi nhà chức trách kéo thi thể không toàn vẹn của bé gái 4 tuổi, María Ángel Molina ra khỏi một con sông ở vùng nông thôn Colombia vào giữa tháng 1 thì đó đã là trường hợp thứ 14 phụ nữ bị giết chết ở đất nước  Nam Mỹ này.

Quảng trường nơi tưởng nhớ các nạn nhân bị sát hại ở Medellín. Đây cũng là nơi đánh dấu Ngày Quốc tế xoá bỏ bạo lực với phụ nữ Colombia - Ảnh: Luis Eduardo Noriega / EPA

Juan Carlos Galvis, kẻ giết chết và cũng là hung thủ bắt cóc em gái của María, sau đó đã thừa nhận với các quan toà địa phương rằng hắn thực hiện những tội ác tàn bạo kể trên chỉ để trừng phạt mẹ của bé gái vì đã “gặp gỡ” một người đàn ông khác.

Kể từ khi María bị giết, cảnh sát cũng ghi nhận thêm 5 vụ giết người khác, cũng liên quan trực tiếp đến giới tính của nạn nhân, nâng tổng số các vụ án lên đến 18, đó là chưa tính đến 1 vụ việc khác đang được xác minh. Điều này đã gây nên một làn sóng lo lắng về sự an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái từ các nhóm nhân quyền.

Những tổ chức này cho rằng một lần nữa nữ giới buộc phải ở trong nhà khi những người đàn ông bạo hành đang ở bên ngoài và có thể một lần nữa với một đợt “phong toả nghiêm ngặt” mới để hạn chế sự bùng phát của corona virus.

Juliana Castillo Rodas, người làm việc với Femicide Foundation Colombia, một tổ chức phi chính phủ, theo dõi và cung cấp sự hỗ trợ cho phụ nữ chia sẻ: “Thật đáng buồn khi chúng tôi nói về bạo lực đối với phụ nữ ở Colombia.

Tình hình thực tại cho thấy đã không có một nơi nào mà chúng tôi có thể coi là an toàn ở đất nước này, nạn bạo lực dựa trên giới tính đã xảy ra tràn lan. Thế nhưng trớ trêu thay, chính ngôi nhà mà nạn nhân đang sinh sống trở thành một trong những nơi nguy hiểm nhất đối với phụ nữ”.

Bé gái Maira Alejandra Orobio, bị giết vào ngày 11/ 1 ở Guapi - Ảnh: Ernesto Guzmán Jr / EPA

Có một thống kê cho thấy, trong sáu tháng phong toả, cảnh sát Colombia đã xác nhận có đến 229 phụ nữ bị giết hại, trong đó có 35 trẻ em gái. Nhà chức trách cũng đang cố gắng xác minh thêm 260 trường hợp phụ nữ và trẻ em gái bị chết vì bạo lực mà những biên bản ghi nhận được xác định có thể là tự sát.

Mặc dù các trường hợp không được xác nhận đã xảy ra gia tăng một cách đáng kể, nhưng các nhóm bảo vệ quyền lợi nói rằng con số thực tế có thể cao hơn nhiều, với các trường hợp không được phụ nữ báo cảnh sát vì sợ bị trả thù. 

Phụ nữ cũng ít có khả năng tìm đến sự giúp đỡ khi bị mắc kẹt ở nhà với kẻ bạo hành và khi các cơ quan chức năng liên hệ, họ thường không dám phản hồi.

Castillo nói: “Chúng tôi lo lắng rằng khi nạn nhân thông báo với chính quyền, họ sẽ không được giới chức nhà nước hoặc các tổ chức phi chính phủ lắng nghe. 

Có thể chúng tôi đã không ghi nhận sự gia tăng các vụ việc trong năm ngoái nhưng đến thời điểm hiện tại, các báo cáo của cảnh sát đã cho thấy sự gia tăng về số lượng các hành vi bạo lực đối với phụ nữ, chẳng hạn như mất tích, thiêu sống và phân xác cùng với những hành vi bạo lực tình dục”.

Bà Marta Lucía Ramírez, Phó tổng thống Colombia phát biểu khi đến thăm thành phố Medellín

Castillo tin rằng sẽ có những giải pháp cho tệ nạn trên như việc giáo dục giới tính tốt hơn và đèn đường được thắp sáng trên những con phố tối tăm ở toàn lãnh thổ Colombia có thể là tiền đề để các thành phố an toàn.

Và điều này cũng có thể giúp an toàn hơn cho phụ nữ khi họ buộc phải ra đường. Trong khi đó, các nhà hoạt động khác cho biết những biện pháp phòng dịch COVID-19 như cấm bán rượu ở quán bar, giới nghiêm và hạn chế việc tụ tập tiệc tùng có thể làm giảm một số rủi ro cho phụ nữ và trẻ em gái sống với đàn ông bạo hành.

Trong một bài phát biểu vào hôm thứ Ba khi Phó tổng thống Colombia, Marta Lucía Ramírez đến thăm Medellín, thành phố lớn thứ hai của đất nước, bà đã đề cập đến các vấn đề đáng báo động đối với phụ nữ.

“Đã đến lúc chúng ta phải đạt được mục tiêu không để xảy ra vụ giết người mà nạn nhân là phụ nữ, những người bị lệ thuộc vào xã hội này. Bằng cách nào đó, chúng ta phải chấm dứt nạn machismo và bất kỳ hình thức bạo lực nào đối với phụ nữ".

Những vụ sát hại phụ nữ và trẻ em gái gây kinh hoàng không phải là hiếm ở Colombia, và đôi khi được thực hiện bởi các nhân vật có quyền lực của xã hội.

Thay vì tố cáo thì tự sát là cách cuối cùng mà người bị bạo hành thực hiện bởi lo sợ sự trả thù - Ảnh: Mauricio Duenas Castaneda / EPA

 Vào tháng 6 năm ngoái, một vụ bê bối đã làm rúng động quân đội sau khi 7 binh sĩ thay nhau cưỡng hiếp một bé gái  địa phương 13 tuổi.

Aida Quilcue, lúc đó là cố vấn nhân quyền tại tổ chức đại diện cho các dân tộc bản địa của Colombia (ONIC) cho biết: “Chúng tôi biết rằng đây không phải là một vấn đề cá biệt, mà nó mang tính cấu trúc của cả một xã hội. Tuy nhiên, với mỗi vụ án kinh hoàng gây xôn xao dư luận, rất ít xảy ra việc thay đổi cách xã hội Colombia nhìn phụ nữ”, các nhà hoạt động nhân quyền về nữ giới cho hay.

Daniela Lozano, một nhà hoạt động chống bạo hành nữ giới có văn phòng đặt ở thủ đô Bogotá, cho biết: “Thay vì tố cáo thì tự sát là cách cuối cùng mà kẻ bị bạo hành có thể thực hiện, thế nhưng trước đó họ phải gánh chịu một màn bạo lực tình dục và kinh tế kéo dài.

Chúng ta cần tự hỏi bản thân về lý do tại sao những vụ giết phụ nữ này vẫn tiếp tục xảy ra, mặc dù câu trả lời rất rõ ràng: đó là cách đàn ông nhìn phụ nữ ở Colombia; nó là machismo- một tính cách vũ phu thường thấy ở những người đàn ông Nam Mỹ”.

Trọng Trí (theo The Guardian)