Không khí sạch đóng chai thật ra là gì?

Tại Việt Nam, sản phẩm này đã thâm nhập thị trường và được nhiều người tìm mua thời gian gần đây, nhất là khi không khí TP.HCM và Hà Nội trở nên ô nhiễm nặng. 

Không bán rầm rộ trên chợ mạng như các sản phẩm khác, không khí sạch đóng chai được phân phối bởi một đơn vị duy nhất - Công ty Vitality Air Việt Nam - cũng là thương hiệu không khí sạch được bán trên thế giới hiện nay. 

Tại website của công ty này, lý do người dân nên mua không khí sạch về sử dụng là bởi báo cáo của nhóm nghiên cứu đến từ Đại học British Columbia, Canada (UBC) tại cuộc họp thường niên của Hiệp hội Tiến bộ khoa học Mỹ đầu tháng hai nhấn mạnh: hệ quả của ô nhiễm không khí làm 5,5 triệu người chết mỗi năm. Ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây tử vong cao thứ tư trên toàn cầu và đến nay, ô nhiễm môi trường là nguyên nhân gây bệnh hàng đầu. 

Cũng vì vậy, nhiều người dân, nhất là Trung Quốc và Ấn Độ đổ xô tìm mua không khí sạch. Theo báo cáo trên trang National Post, người dân Trung Quốc đang phải sống trong môi trường ô nhiễm tới mức báo động đỏ nên đổ xô đi mua không khí sạch đóng chai của công ty này với giá khoảng 100 nhân dân tệ/chai (tương đương gần 350.000 đồng/chai). Lô hàng đầu tiên của Vitality xuất sang Trung Quốc với số lượng 500 chai đã được bán hết chỉ trong vòng bốn ngày. 

Theo quảng cáo, để có không khí sạch là cả một quy trình sản xuất dài. Đầu tiên, công ty lên núi Rocky (Canada) để tìm lượng không khí sạch nhất - không khí nơi đây đã được kiểm tra độ tinh khiết ở phòng kiểm định không khí địa phương. Sau đó, nhà sản xuất sử dụng công nghệ nén khí sạch để chứa không khí rồi trở lại nhà máy, đưa không khí sạch này vào chai. Trong các chai không khí sạch này có 78% ni-tơ, 21% ô-xy và chỉ 1% các loại khí khác. Tổng dung tích mỗi chai chứa khoảng 7,7 lít không khí.

Sản phẩm bán kèm mặt nạ thở và số lần hít thở lên đến 150 lần. Trên mỗi sản phẩm có ghi các dòng chữ: hỗ trợ trong các trường hợp “chuẩn bị trước kỳ thi”, “hồi sức”, “luyện tập” và cũng nhấn mạnh rằng sản phẩm không phải để “chăm sóc, điều trị hoặc ngăn ngừa bất cứ loại bệnh tật hay triệu chứng rối loạn nào”.

Giáo sư - tiến sĩ khoa học Lê Huy Bá, nguyên viện trưởng Viện khoa học công nghệ và Quản lý môi trường, cho rằng không khí sạch là cách gọi người bán sử dụng cho mới lạ để thu hút người mua chứ thật sự các bình không khí sạch này cũng giống các bình ô-xy, ô-xy cao áp được sử dụng tại bệnh viện để hỗ trợ bệnh nhân trong những trường hợp cấp cứu bệnh nhân có vấn đề về chức năng hô hấp; dùng ở những đám cháy hoặc dùng khi vận động thể thao quá nhiều hoặc ở các vị trí quá cao có không khí loãng.

Nếu gõ từ khóa “không khí sạch đóng chai”, bạn sẽ thấy rất ít đơn vị bán, nhưng nếu gõ từ khóa “bình ô-xy mini”, “ô-xy cao áp”, “bình ô-xy y tế”… sẽ hiện ra rất nhiều, đầy rẫy trên chợ mạng với giá 150.000 - 1.050.000 đồng/bình, tùy thể tích.

Không khí sạch đóng chai hoặc các bình ô-xy này không thật sự cần thiết và phổ biến trong môi trường, điều kiện khí hậu tại Việt Nam. Mặc dù thời gian qua tại TP.HCM và Hà Nội có những ngày ô nhiễm không khí cao, nhưng sự ô nhiễm này chỉ xảy ra trong một thời gian ngắn, sau một đêm hoặc sau một trận mưa thì không khí lại trở về trong lành.

Người dân khi ra đường có thể đeo khẩu trang than hoạt tính, khẩu trang đạt chuẩn N95, N99 để ngừa bụi mịn hoặc đeo hai lớp khẩu trang y tế thông thường, ở giữa lót thêm lớp khăn giấy. Còn khi ở trong phòng, các chức năng của máy lạnh, máy lọc không khí cũng có thể làm sạch không khí, không cần thiết phải mua các bình không khí sạch về xả trong phòng cho không khí trong lành. Việc mua các bình này chủ yếu chỉ làm lợi cho người buôn bán chứ không thực sự giúp ích cho những người đang khỏe mạnh. 

Ngoài ra, việc sử dụng sản phẩm này tại nhà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cháy nổ. Để thuận tiện cho việc vận chuyển, nhà sản xuất thường nén ô-xy với áp suất rất cao để giảm thể tích và chứa được trong các bình nhỏ. Áp suất cao này gặp nhiệt độ nóng, vỏ bình bị rò rỉ, nếu va chạm mạnh sẽ dễ gây cháy nổ. 

Thanh Hoa