Trẻ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần có các biểu hiện lệch chuẩn hành vi trong đời sống sinh hoạt, học tập. Điều này cho thấy, môi trường vui chơi, học tập, rèn luyện của các em có vấn đề. Ngoài ra các em còn thiếu sự quan tâm, chia sẻ, lắng nghe từ nhiều tổ chức, hội đoàn và đặc biệt là gia đình và nhà trường.
Theo một nghiên cứu của Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF) về trẻ em ở Việt Nam, số người từ 11 đến 24 tuổi ở nước ta đang gặp vấn đề về sức khỏe tinh thần (lo âu, trầm cảm, cô đơn, giảm sự tập trung…) chiếm tới 8 - 29%. Tỉ lệ này khác nhau giữa các nhóm tuổi, vùng miền, hoàn cảnh sống, nhưng tương đối giống nhau về biểu hiện và nguyên nhân.
|
Trẻ em đọc sách tại Vườn sách Thảo Cầm Viên |
Việc ngày càng có nhiều trẻ được phát hiện mắc các rối loạn như tự kỷ, tăng động, trầm cảm, tự tử... đã minh chứng rằng, việc chăm sóc sức khỏe tinh thần cho trẻ em chưa được quan tâm đúng mức trong một thời gian dài. Đây thực sự là một lỗ hổng cực lớn trong công cuộc chăm sóc, bảo vệ và giáo dục trẻ em.
Vậy để lấp đầy lỗ hổng đó, chúng ta nên bắt đầu từ đâu?
Trước tiên, cần hiểu, sức khỏe tinh thần của trẻ chính là cách mà trẻ suy nghĩ, cảm nhận và hành động về thế giới xung quanh. Loại sức khỏe này bao gồm cảm xúc, tâm lý và xã hội của trẻ. Sức khỏe tinh thần tích cực sẽ giúp trẻ có tương lai tốt đẹp hơn.
Trẻ cần không gian riêng. Nhưng có vẻ rất nhiều phụ huynh không hiểu đúng về điều này, và lo lắng thái quá, vô tình tước đi của trẻ cơ hội trưởng thành. Chưa kể, việc trẻ tiếp cận, sa đà vào mạng xã hội cũng có thể khiến các em có nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần.
Hoạt động đọc có thể giúp trẻ cân bằng và tiếp tục khai phá bản thân. Khi đọc trẻ sẽ có cảm giác chìm đắm trong thế giới mới, được tưởng tượng, được ướm mình vào vai nhân vật và cảm nhận cái hay cái đẹp từ những câu chuyện đó. Từ đó giúp trẻ tìm tòi những điều tương tự quanh mình và tự sáng tác một câu chuyện cho bản thân. Trẻ cũng hình thành tính cách, bản lĩnh và các giá trị về xã hội như: lòng trắc ẩn, biết ơn và giúp đỡ. Tất nhiên, không ít trẻ lại có hứng thú với khoa học tự nhiên.
Cuốn sách nói về trẻ em hiện nay mà phụ huynh, các đoàn thể, hoặc chính các em nên đọc để biết cách hành động là Phát triển cảm xúc xã hội của thạc sĩ Hồng Đinh - giáo viên tiểu học tại Mỹ, giảng viên các khóa cộng đồng người Việt ở Mỹ, hay cuốn Trí thông minh đa dạng của trẻ, tác giả YOON OK IN - Hội trưởng hội khoa học giáo dục trí thông minh đa dạng của trẻ Hàn Quốc.
Ngoài ra có thể tham khảo cuốn Dạy học không theo lối mòn của tập thể tác giả: tiến sĩ Barbara Oakley, tiến sĩ Beth Rogowsky, tiến sĩ Terrence Sejnowski. Hay cuốn Đọc thế nào của thạc sĩ Hoàng Anh Đức...
Bên cạnh đó, có thể tham khảo những trang Facebook chuyên về thế giới đọc dành cho trẻ em như trang Facebook của nhà văn Nguyễn Kim Hòa, thạc sĩ văn học Vũ Thị Thanh Tâm, bác sĩ Nguyễn Lan Hải, tiến sĩ Phạm Thị Thúy, hoặc những trang của các tổ chức xã hội như: VOH Tuổi Xanh...
Cha mẹ hãy cho con không gian riêng cũng như cần khuyến khích trẻ đọc sách nhiều hơn để giúp con cân bằng cuộc sống.
Trương Thế Vinh