Không được "làm khó" người nộp thuế khi mua bán nhà đất

Tùy tiện áp dụng giá đất tính thuế

Về thuế đất, tại nghị trường Quốc hội, đại biểu Quốc hội Phan Thái Bình (tỉnh Quảng Nam) cho biết, theo phản ánh của một số người dân, một số cơ quan thuế địa phương có biểu hiện tùy tiện trong việc áp dụng giá bất động sản (BĐS) để tính thuế. 

Ông nói: “Nhiều nơi phải chấp nhận giá tính thuế cao hơn từ 1,2-1,5 lần, có nơi thậm chí cao gấp đôi giá đất do Nhà nước quy định, hồ sơ mới được giải quyết. Với trường hợp giá đất trong hợp đồng thấp hơn hoặc bằng mức giá của Nhà nước, cơ quan thuế ngâm hồ sơ hoặc trả lại vì cho rằng không sát giá trị thực tế”.

Để khắc phục những bất cập trong vấn đề thu thuế chuyển nhượng nhà, đất, cần phải hoàn thiện hành lang pháp lý về đất đai, thuế, trong đó quy định rõ nguyên tắc xác định giá đất theo giá thị trường (trong ảnh: Người dân làm thủ tục mua bán nhà đất ở Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP.Thủ Đức) - Ảnh: Thanh Hoa

Khẳng định có tình trạng kê khai giá trên hợp đồng thấp hơn giá giao dịch thực tế, gây thất thu ngân sách nhà nước nhưng đại biểu Phan Thái Bình cho rằng, cơ quan thuế không có cơ sở rõ ràng để công nhận hoặc không công nhận mức giá trong hợp đồng công chứng. Do sự thiếu rõ ràng, minh bạch trong chính sách, có hiện tượng một số cán bộ thuế lạm quyền, nhũng nhiễu người dân và doanh nghiệp. Một số người dân chấp nhận tiêu cực để hồ sơ được giải quyết thuận lợi.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay, trước tình trạng “hai giá đất”, bộ này đã có hai văn bản chỉ đạo cơ quan thuế siết chặt việc thu thuế để đúng với giá mua bán trên thực tế. Nhờ đó, trong năm tháng đầu năm 2022, tổng thu từ thuế đất đạt 16.200 tỷ đồng, hơn cùng kỳ năm ngoái 6.600 tỷ đồng. Cá biệt, có những trường hợp ban đầu kê khai 500 triệu đồng nhưng sau khi được giải thích, đã kê khai lên 10 tỷ đồng, tức gấp 20 lần. 

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng, nếu làm trước vấn đề “tiền phòng, hậu kiểm”, sẽ giải quyết được các rắc rối sau này, ngăn ngừa xảy ra các vụ án hình sự. “Ví dụ, người bán nhà trốn thuế nhờ kê khai hai hợp đồng, sau này bị phát hiện, sẽ mắc tội trốn thuế. Cho nên, việc yêu cầu kê khai lại là hợp lý, đúng pháp luật. Nếu phát hiện cơ quan thuế hay cán bộ thuế nhũng nhiễu, nhận tiền lót tay, nhận hối lộ, chúng tôi sẽ xử lý nghiêm”.

Để khắc phục những bất cập trong vấn đề thu thuế chuyển nhượng nhà, đất, đại biểu Phan Thái Bình đề nghị, phải sớm hoàn thiện hành lang pháp lý về đất đai, thuế, trong đó quy định rõ nguyên tắc xác định giá đất theo giá thị trường. UBND các cấp phải cập nhật đúng, đủ, kịp thời giá đất sát giá thị trường vào bảng giá đất của Nhà nước.  

Tổng cục Thuế nói gì?

Chiều 2/6, lãnh đạo Tổng cục Thuế đã trả lời câu hỏi của Báo Phụ Nữ TP.HCM về các giải pháp nhằm chống thất thu thuế trong hoạt động chuyển nhượng BĐS. 

Theo đó, ngày 28/4/2022, Bộ Tài chính có Công văn số 3849/BTC-TCT gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đề nghị chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các cơ quan có liên quan rà soát, ban hành kịp thời quyết định điều chỉnh bổ sung bảng giá đất cụ thể đối với từng vị trí, đảm bảo phù hợp với giá giao dịch thực tế trên thị trường và giá bán của chủ đầu tư. 

Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế đã chỉ đạo cơ quan thuế không được gây khó khăn, phiền hà cho người nộp thuế trong quá trình xử lý hồ sơ chuyển nhượng bất động sản, đồng thời yêu cầu các phòng, đội tham gia công tác xử lý hồ sơ chuyển nhượng BĐS thực hiện nghiêm túc các quy định về trình tự, thủ tục xử lý hồ sơ và quy trình làm việc trực tiếp với người nộp thuế.

Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các cục thuế hỗ trợ các chi cục thuế rà soát lại lực lượng cán bộ, công chức để điều động công chức bộ phận khác tăng cường, bổ sung lực lượng cho bộ phận xử lý hồ sơ chuyển nhượng BĐS, tổ chức làm thêm giờ để giải quyết triệt để các hồ sơ tồn đọng. Tổng cục Thuế cũng ưu tiên triển khai các biện pháp tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật cho người nộp thuế. 

Trong thời gian tới, Tổng cục Thuế sẽ chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, đồng thời tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu về giá đã giao dịch và kê khai thuế để làm căn cứ tính thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế.

Về lâu dài, Tổng cục Thuế sẽ tham mưu Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ thực hiện một số giải pháp như tổ chức rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS để sửa đổi, bổ sung nhằm đảm bảo sự nhất quán, đồng bộ; bổ sung quy định phải thanh toán tiền chuyển nhượng BĐS qua ngân hàng.

Về câu hỏi “dựa vào đâu để cơ quan thuế yêu cầu người nộp thuế giải trình, bổ sung thông tin hồ sơ khai thuế”, Tổng cục Thuế cho biết, theo quy định của Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành, người nộp thuế có trách nhiệm khai thuế chính xác, trung thực và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế. Nếu hồ sơ khai thuế mà cơ quan thuế tiếp nhận trực tiếp từ người nộp thuế hoặc qua cơ quan tiếp nhận theo cơ chế một cửa liên thông không hợp pháp, không đầy đủ thì cơ quan thuế có quyền yêu cầu người nộp thuế hoặc cơ quan tiếp nhận theo cơ chế một cửa liên thông điều chỉnh, bổ sung thông tin làm căn cứ tính thuế và thông báo nộp thuế. 

Minh Quang - Bảo Khang