Không có ước mơ, không có “những ngọn tháp”

Nếu thành công là ngọn tháp thì ước mơ chính là những viên gạch đầu tiên, dưới cùng. Sẽ không còn ngọn tháp kiêu hãnh vươn cao trong cuộc đời con nếu cha mẹ “ngược đãi” với những giấc mơ tuổi thơ.

Ấm lòng với câu chuyện các bệnh nhi ung thư được hiện thực hóa giấc mơ dù chỉ trong thời gian ngắn ngủi, nhưng nhìn theo chiều ngược lại, bỗng giật mình. Tại sao những giấc mơ đẹp ấy chỉ được quan tâm và trân trọng khi các em gặp những biến cố, tai ương trong cuộc sống? Với những đứa trẻ khác thì sao? Dường như phụ huynh Việt Nam ít nhìn nhận vai trò của mình trong việc đồng hành, bồi đắp, nuôi dưỡng ước mơ của con.

Không khó để người lớn phát hiện, nắm bắt điều con ước vọng, vì ước mơ của con trẻ luôn phong phú, ngồn ngộn và chúng không ngần ngại chia sẻ. Ước mơ ngày thơ sẽ theo con và tiếp tục nảy nở theo thời gian nếu không bị phụ huynh vô tình hoặc cố ý bóp chết.

Nhiều bậc cha mẹ “tích cực” dập khát khao của con chỉ vì nó nằm ngoài vùng kỳ vọng của họ. Hoặc có người xem nhẹ, thờ ơ, dè bỉu “con nít, biết gì chuyện nghề ngỗng mà nói”, “bữa nay nó i thích nghề này, mai lại bảo ưng nghề khác thôi mà”, “con người ta thì mộng làm bác sĩ, kỹ sư thấy ham, con nhà mình lại đòi làm tài xế chở thức ăn gia súc, thiệt là thiếu ý chí!”.

Ảnh minh họa: Internet

Có bé gái thích xem cải lương, thần tượng cô Út Bạch Lan, Bạch Tuyết, Lệ Thủy… rồi bật mí “con muốn sau này trở thành nghệ sĩ cải lương”. Ba bé vừa nghe đã khoát tay, lắc đầu: “Nghệ sĩ cải lương ai lại sún răng thế kia!”. Rời bỏ “thiên đường sân khấu”, cô bé tiếp tục nhen nhóm ước mơ khác nhưng lại bị người lớn nhẫn tâm thiêu rụi dù chỉ bằng lời trêu đùa. Thật tội nghiệp khi đứa trẻ lớn lên mà không có ước mơ, cuộc sống của bé sẽ nghèo nàn, tẻ nhạt, thậm chí gặp nhiều bất lợi ở tương lai.

Cha mẹ đồng hành với ước mơ của con tốt nhất khi trẻ dưới năm tuổi, lúc bé đã có trí tưởng tượng, biết đặt mục tiêu, bước đầu nhìn nhận về lợi thế của mình. Khi trẻ thể hiện ước mơ, cha mẹ hãy tĩnh tâm lắng nghe, trò chuyện, gợi mở cho con nói hết, dù có thể đó là những suy nghĩ ngô nghê, nông cạn.

Thái độ chân tình, hồ hởi, tôn trọng là nguồn động viên, kích thích con tỏ bày. Có phụ huynh ghi tất cả những điều ấy vào nhật ký làm cha mẹ và cập nhật ngay khi con đổi ý. Xâu chuỗi lại những ước mơ ở các thời điểm khác nhau, sẽ giúp cha mẹ đoán biết thiên hướng của con để làm cơ sở hướng nghiệp.

Ước mơ chỉ dừng lại là mơ ước nếu không được bồi dưỡng kịp thời và đúng cách. Đồng hành với ước mơ của con là một trọng trách trong “nghề” làm cha mẹ nhưng lại không phải đầu tư gì lớn, cũng không mất thời gian. Chỉ cần phụ huynh nghe con nói, ngồi xuống chơi với con, cung cấp cho trẻ những kiến thức cơ bản về ngành nghề đó và đưa con đến gặp những người có trải nghiệm.

Con thích làm phi công, tiếp viên hàng không, hãy cho con cơ hội tìm hiểu buồng lái, đường bay, hành trình bay, trang phục bay… Với ước mơ làm cảnh sát giao thông của con, cha nhập vai là người vi phạm: vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ; con nhập vai làm người cảnh sát. Nghề này khá oai phong nhưng phải chịu khó đứng ròng rã ngoài đường, bất chấp nắng nôi, khói bụi. Khi người lưu thông - ba phạm lỗi, cảnh sát - con thổi còi, chào, dẫn điều luật để phân tích lỗi, lập biên bản xử phạt… Ở đây, liệu pháp đóng vai sẽ rất hiệu quả.

Tùy năng khiếu và sở thích của con, cha mẹ nên sớm cho con tham gia các lớp học và tận dụng cơ hội để con thử sức. Đó cũng là dịp để con rèn luyện các kỹ năng và nuôi lớn tình yêu với lĩnh vực mà mình định theo đuổi.

Cha mẹ nên cho con biết toàn diện về được - mất, tốt - xấu, thuận lợi - khó khăn của một công việc, tránh để con nhầm lẫn đam mê và mục tiêu danh vọng. Đồng thời khẳng định với con rằng nghề nghiệp nào cũng quan trọng và mỗi người đóng góp tối đa năng lượng khi làm việc là đóng góp hữu ích cho xã hội. 

Chuyên gia tư vấn giáo dục gia đình, thạc sĩ Trần Đình Dũng (Công ty TNHH Quà Của Bố)