Không có cơ chế, đường sắt đô thị Hà Nội sẽ chỉ là chuyện tương lai

ĐBQH Hoàng Văn Cường nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng 14 tuyến đường sắt tại Thủ đô

Gỡ nút thắt lớn nhất trong quy hoạch thành phố

Sáng 20/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp, Quốc hội thảo luận về Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065.

ĐBQH Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội) cho rằng, nút thắt lớn nhất của Thủ đô Hà Nội hiện nay là vấn đề giao thông ùn tắc. Do đó, trọng tâm của Quy hoạch thủ đô là đầu tư xây dựng 14 tuyến đường sắt đô thị như trong đề án vạch ra. 14 tuyến này tạo thành một hệ thống mạng lưới đường sắt đủ khả năng kết nối giao thông cho người dân có thể di chuyển bất kể một địa điểm nào trên khu vực Thủ đô.

“Khi mạng lưới đường sắt phát triển thì kết nối với các vùng ngoại thành, tự động giãn các hoạt động kinh tế đang tập trung ở nội đô ra phát triển ở những vùng đô thị mới”, ông nói.

Đặc biệt là hệ thống đường sắt này còn kết nối với các tỉnh như Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Hà Nam, như vậy, các đô thị đại địa phương này sẽ trở thành đô thị vệ tinh, phân tán sự tập trung tại Thủ đô.

Cùng với đó, thành phố có thể phát triển hệ thống không gian ngầm bên dưới trở thành một khu thương mại dịch vụ. Không gian trên mặt đất để phát triển cây xanh, phát triển công cộng.

“Đấy mới là hình ảnh của đô thị văn minh, hiện đại chứ không thể tồn tại như những khu chung cư cũ, những khu nhà phố chật chội hiện nay. Tôi cho rằng việc này không cần tốn tiền, nếu chúng ta có đường sắt rồi thì tự các nhà đầu tư sẽ bỏ tiền ra cải tạo được các đô thị”, ĐBQH phân tích.

Liên quan tới vấn đề này, ĐBQH Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) đề nghị, phát triển đường sắt trên cao chỉ ở khu vực bên ngoài, hạn chế tối đa xây dựng trong các khu phố đông đúc, có nhiều nhà cao tầng. Bởi, nếu xây dựng như vậy, sẽ ngăn cản tầm nhìn và làm xấu cảnh quan thành phố.

Phát biểu tại phiên thảo luận hội trường, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đâu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, “Vẽ ra quy hoạch có thể khó, nhưng giữ và thực hiện được còn khó hơn rất nhiều”.

“Đơn cử như việc xây dựng dự án đường sắt của Hà Nội, nếu xây dựng 14 tuyến mà không có cơ chế để huy động, cơ chế để thực hiện thì đến bao giờ mới xong?’, ông đặt vấn đề.

Để xây dựng đường sắt của Hà Nội, ước tính cần khoảng 40 tỉ USD, nếu huy động và thực hiện chỉ trong vòng 10 năm, cơ chế nào để làm được điều này? Nếu không có cơ chế, theo ông, đây chỉ là quy hoạch có tính định hướng về tương lai chứ không phải điều chúng ta nhìn thấy được.

Ông cho rằng, đây vấn đề khó, chắc chắn sau khi được Quốc hội cho ý kiến sẽ phải cần hoàn thiện lại. Hà Nội phải xây dựng kế hoạch thực hiện một cách khả thi nhất, trong đó có các cơ chế, chính sách đi kèm, cách huy động nguồn vốn, tổ chức triển khai, thứ tự, danh mục dự án...

Chỉnh trang, giữ lại hiện trạng "Hà Nội 36 phố phường"

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định, nếu không có cơ chế, đường sắt Hà Nội chỉ là quy hoạch tương lai, không thể nhìn thấy

ĐBQH Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình) cũng lưu ý, trong quy hoạch thành phố không thể xây nhà cao tầng ở nội đô, phải giữ bằng được hiện trạng của 36 phố phường, chỉ chỉnh trang lại. Ngoài ra, các Trung tâm Văn hóa ở các công viên, hiện nay Hà Nội đang làm rất tốt, cần phát huy.

ĐB cho rằng, quy hoạch thành phố nên theo hướng "Thủ đô Hà Nội nằm trong thành phố Hà Nội", "thành phố Hà Nội vì Thủ đô Hà Nội", để phát triển khu vực Thủ đô là trung tâm chính trị - văn hóa, chứ không phải theo hướng chính trị - kinh tế.

Đồng quan điểm với ĐBQH Nguyễn Văn Thân, ĐBQH Hoàng Văn Cường đề nghị có cơ chế hỗ trợ cho người dân ở khu vực phố cổ để cải tạo, chỉnh trang khu vực trung tâm TP Hà Nội. Cụ thể, phải thực hiện cơ chế không thu hồi nhà ở của dân nhưng hỗ trợ họ về chỗ ở.

Ông tin tưởng, điều này sẽ tạo động lực lớn cho sự phát triển thủ đô: “Nếu được hỗ trợ như thế, tự người dân sẽ dành không gian này trở thành không gian kinh doanh dịch vụ, thương mại. Họ vẫn sở hữu tài sản và có thể tự sản xuất, kinh doanh hoặc cho những nhà đầu tư vào đầu tư, cải tạo. Như vậy chúng ta sẽ phát triển được không gian kinh tế đêm cho Hà Nội, không phải chỉ quanh khu vực bờ Hồ như hiện nay mà cả khu vực phố cổ, cả khu vực Hồ Tây, cả khu vực sông Hồng”.

M.Quang