Không ai bị bỏ lại

Ngay sau lời “than trách táo nho” tạo sóng, sáng 22/3, UBND quận 8 đã lập tức liên hệ với Ban Dân tộc TPHCM, kết nối với 11 cửa hàng trên địa bàn thành phố chuyên cung cấp thức ăn, sản phẩm cho người Hồi giáo. Sự chủ động sau khi đã… thụ động này, phần nào cần được thể tất trong một số tình huống, hoàn cảnh nằm ngoài “kịch bản” ứng phó dịch COVID-19. 

Đặt trong thời buổi bình thường, có khi chẳng ai quan tâm tính đặc thù văn hóa bản xứ, tôn giáo, tín ngưỡng công dân trên địa bàn, nhưng lại dễ để “bắt lỗi” nếu sơ suất, không sâu sát. Ở thời dịch bệnh, lại trong hoàn cảnh nào phong tỏa khu vực sinh sống, nào cách ly tại gia, cách ly tập trung, cách ly điều trị, thì việc không kịp nắm bắt và cập nhật “chứng chỉ Halal” để đáp ứng một số yêu cầu có tính nghi lễ bắt buộc; hay ngay cả lời than phiền đến từ hai phía, chúng ta đều có thể châm chước, xí xóa cho nhau. 

"Siêu thị 0 đồng" ở Khu cách ly trung tâm quận 2, TPHCM. Các kệ hàng bày sẵn đủ loại bánh, sữa, khăn giấy... để người cách ly thoải mái dùng

Bởi trong hoàn cảnh vừa chạy vừa xếp hàng này, khi mà những hiểu biết, kinh nghiệm và năng lực ngạo nghễ của con người trước “ký ức cúm mùa” đã phải trả giá quá đắt, thì nỗ lực tự thân của mỗi cá nhân - công dân cho đến bộ máy chính quyền - tại Việt Nam nói chung, TPHCM nói riêng để không một ai bị bỏ lại, bị lãng quên là thực tế thuyết phục nhất, đáng tin cậy nhất. 

Cũng vào sáng 22/3, bản tin đầu ngày đập ngay vào mắt: gần 800 ca tử vong tại Ý, 129 người chết trong vòng 24 giờ qua tại Iran. Cũng là những con số đếm, tại Việt Nam, vẫn đang nhích dần lên, nhưng may mắn và có thể kiểm soát ở ca nhiễm (113), vẫn huy động mọi nguồn lực, ở cấp quốc gia để cứu chữa hai trường hợp chuyển biến nặng, vẫn tập trung các phương thức đối phó phòng chống dịch ở cấp độ cao nhất, quyết liệt nhất. 

Và giữa cuộc chiến không khoan nhượng mang tính sống còn ấy, vẫn có những “giao chiến” âm thầm, nhỏ bé thôi nhưng phải tìm cách vượt lên, băng qua, đó chính là trách nhiệm của “chính quyền địa phương phải giải thích cho người bị cách ly để họ không hiểu nhầm đang bị giam giữ. Làm sao để họ hiểu cách ly là đang bảo vệ sức khỏe cho cá nhân, gia đình và cộng đồng chứ không phải kỳ thị” - phát biểu của Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong tại buổi làm việc với UBND quận 8. 

Đã có không ít hoàn cảnh rơi vào… thảm cảnh bởi sự kỳ thị. Nhiều bức xúc tập thể bởi chút hiểu nhầm, mà giữa thời “mắc dịch” này, khi thói quen, sinh hoạt, môi trường đều đang bị xáo trộn, thay đổi, con người một khi chưa kịp thích nghi lại càng dễ phản ứng với mọi sự va đập, đúng sai. Nhận diện nó để tìm cách “đặc trị” trong mọi tình huống, tiết kiệm phần nào nguồn năng lượng vốn đã và đang cần cho cuộc chống đỡ sinh tử, hơn là mẫn cảm không cần thiết, cào cấu nên những “vết thương” cho mình lẫn đám đông, vô nghĩa. 

Ngày 7/3, trước hiệu ứng đám đông gom trữ lương thực, thực phẩm tại Hà Nội, ngay lập tức Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã trực tiếp chỉ đạo các bộ ngành, UBND Hà Nội và các tập đoàn, tổng công ty đảm bảo nguồn cung ứng. Đặc biệt, ông yêu cầu hệ thống các nhà bán lẻ mở cửa bán gạo cho dân đến 23g. 

Cung cấp thực phẩm cho người dân tại khu phố cách ly Trúc Bạch (Hà Nội)

Hành động rõ ràng, dứt khoát, gọi nôm na là “muốn mua thì có bán”, trong trường hợp này đã đánh tan mọi hoang mang, lo sợ mà có khi trăm nghe vẫn không bằng một lần mắt thấy. 

“Chứng chỉ Halal” hay 11 cửa hàng cung cấp thực phẩm cho người Hồi giáo và trăm ngàn tình huống, sự việc sẽ còn xảy ra, sẽ phải đối phó, giải quyết. Chỉ cần thấu hiểu thêm nhau một chút nữa, chỉ cần lùi lại để đặt mình trong tha nhân - người khác, hoàn cảnh khác một lần nữa, chắc rằng sẽ không ai bị bỏ rơi…

Như mọi lần, sau giờ trực báo, tôi đi về trên những con đường vắng quen thuộc, bên hàng hiên nhà ai, vẫn luôn dành một chỗ đêm về cho người vô gia cư. 

Vào những đêm này, cũng con đường ấy, cũng hàng hiên và những bóng người co ro ấy, họ “ở yên” ở đâu bên lề đường, ngoài cánh cửa?  

Ái Mỹ