Khơi gợi trí tưởng tượng cùng Big fish (Cá lớn)

Đạo diễn Tim Burton vốn lừng danh thế giới với những bộ phim mang phong cách quái dị và đậm chất gothic, đưa khán giả vào thế giới ma mị huyền ảo và hơi nhuốm màu đen tối.

Thế nhưng, Big Fish (2003, tên tiếng Việt: Cá lớn) lại là tác phẩm có phần khác biệt của Tim Burton với nhiều gam màu tươi sáng và đậm chất phiêu lưu lãng mạn. Năm 2024, tác phẩm vẫn giữ điểm số IMDb khá cao là 8/10. Hầu hết giới phê bình khen bộ phim ở tính nhân văn, đề cao tình cha con cũng như sức sáng tạo của Tim Burton.

Big Fish mang nhiều gam màu tươi sáng và đậm chất phiêu lưu lãng mạn

Big Fish xoay quanh quan hệ không êm đẹp giữa chàng trai Will Bloom (Billy Crudup) và cha mình là Edward (Albert Finney). Bao năm qua, Edward giữ thói quen kể vô số câu chuyện đầy chất phiêu lưu và giả tưởng về cuộc đời mình. Người con trai phải nghe chúng nhiều đến phát ngán. Anh tin rằng các chuyện đó đều là bịa đặt và sống xa cách cha mình.

Tuy nhiên, khi hay tin cha mắc bệnh ung thư, Will và vợ - Joséphine (Marion Cotillard) - cùng trở về ngôi nhà thời thơ ấu để dành thời gian cho cha. Trong những ngày cuối đời của Edward, liệu tình cha con có thể hàn gắn sau nhiều bất đồng? Và liệu những mẩu chuyện của Edward hoàn toàn là bịa đặt hay có một phần sự thật ẩn chứa bên trong?

Sức mạnh của trí tưởng tượng

Qua lời kể của Edward, khán giả bước vào chuyến hành trình cuộc đời ông với những câu chuyện đầy màu sắc. Ở tuổi thanh niên, Edward (Ewan McGregor) là chàng trai khỏe mạnh, táo bạo, ưa học hỏi. Anh rời thị trấn quê hương để du ngoạn bốn phương cùng một người khổng lồ - Karl (Matthew McGrory). Trên hành trình, Edward tạt qua một thị trấn của những người hạnh phúc nhưng lập dị, sống ẩn thân.

Về sau, Edward gặp được tình yêu của đời mình nhưng phải làm việc trong một gánh xiếc quái dị suốt 3 năm để lấy được thông tin về nàng. Ngoài ra, anh còn tham gia nhiều sự việc kỳ lạ, trải qua thời chiến và những năm chu du trước khi hạnh phúc bên người yêu - Sandra (Alison Lohman).

Big Fish khác biệt những bộ phim khác cùng chủ đề trí tưởng tượng và phép màu đời thực

Ngay từ tựa đề, bộ phim đã gợi cho người xem nhiều suy nghĩ. Cụm từ “big fish” dùng chỉ những người quan trọng, có tầm ảnh hưởng. Theo một cách nào đó, Edward là một “con cá lớn”, một người rất có giá trị với những người xung quanh, điều mà con trai ông ban đầu không nhìn thấy. Bởi không tin những gì cha mình nói, Will bắt đầu đi tìm kiếm sự thật. Anh phát hiện cha mình mang trái tim nhân ái, từng giúp đỡ nhiều người và làm được những chuyện lớn lao.

Một con cá lớn chẳng thể mãi sống trong chiếc hồ quá nhỏ. Nó phải tìm đường đến với những điều to lớn hơn, như cách Edward rời bỏ thị trấn. Những con cá lớn cũng hiếm có và không xuất hiện mỗi ngày trước mắt người thường. Đôi khi, chúng chỉ tồn tại trong những giai thoại.

Những giai thoại chính là cách Edward tường thuật cuộc sống của mình. Theo diễn biến phim, khán giả sẽ hiểu rằng ông không phải kẻ ba hoa, kể những chuyện khoác lác để tô vẽ cho bản thân. Thay vào đó, những câu chuyện như một cách để Edward vui đùa với cuộc sống có phần khó nhọc và tẻ nhạt.

Có thể nhận ra sự tương đồng nhất định của bộ phim và Life is Beautiful (1997, tên tiếng Việt: Cuộc sống tươi đẹp) - tác phẩm từng giành giải Oscar. Cả 2 phim đều có những người cha vĩ đại và giỏi kể chuyện với những đứa con trai của họ. Trong Life Is Beautiful, những câu chuyện là hình thức đối phó để che giấu nỗi đau ở trại tập trung phát xít; còn ở Big Fish, người cha muốn dùng những câu chuyện thi vị hóa cuộc sống theo một cách hồn nhiên.

Dần theo mạch phim, người con trai hiểu rằng đó không phải lời nói dối mà là di sản Edward muốn để lại cho cuộc đời. Những câu chuyện là cách Edward giao tiếp với thế giới, vừa như chơi đùa với mọi người, vừa khơi gợi trí tưởng tượng của họ. Edward không phải kẻ sống viển vông mà chỉ đơn thuần là đi tìm vẻ đẹp trong đời thực. Ông muốn Will hiểu được tầm quan trọng của việc kể chuyện để có thể làm điều tương tự cho các con mình.

Trailer phim Big Fish:

Ở tầm cao hơn, bộ phim là minh chứng cho tầm quan trọng của những câu chuyện trong đời sống. Thông qua chúng, nhân loại truyền đạt ý nghĩa, giá trị và sự hiểu biết đến các thế hệ sau. Những câu chuyện giúp chúng ta chu du khắp thế giới, thậm chí quay ngược về hàng trăm năm trước và du hành đến tương lai. Thậm chí, có nhiều vĩ nhân cho rằng sức mạnh độc đáo nhất của con người chính là trí tưởng tượng.

Thông điệp cuộc sống

Thông qua những mẩu chuyện Edward kể, bộ phim còn mang đến không ít bài học mà khán giả có thể ngẫm ra. Edward kể lại khi còn bé từng gặp một phù thủy (Helena Bonham-Carter), người đã cho anh thấy cách anh sẽ chết. Trong khi những đứa trẻ khác sợ hãi vì nhìn thấy cái chết của chính mình, Edward lại cho rằng nếu đã biết về nó, anh hoàn toàn có thể tận hưởng hiện tại. Kể từ đó, anh trở thành người đam mê phiêu lưu và không sợ hãi trước tương lai.

Poster phim đầy ấn tượng

Đó là bài học cho thấy sức mạnh của suy nghĩ tích cực có thể thay đổi cách chúng ta nhìn nhận vấn đề. Cái chết cũng là một phần của cuộc sống, được Edward nhìn với ánh mắt thản nhiên. Khi đã vượt qua nỗi sợ hãi trên, bạn mới có thể bắt đầu sống đúng nghĩa.

Lòng kiên nhẫn và nhân hậu lại là những bài học khác từ bộ phim. Trên đường chu du, Edward gặp một cô gái đáng yêu mà anh phải lòng ngay lập tức. Edward phải chấp nhận làm công trong một gánh xiếc, đổi lại, ông chủ đoàn sẽ cho anh một ít thông tin về nàng mỗi cuối tháng.

Edward đã làm việc chăm chỉ trong suốt 3 năm mà không hề oán thán. Thậm chí, khi biết ông chủ là người sói, anh cũng không hề xa lánh. Trái ngọt cho anh là toàn bộ thông tin về người yêu để rồi từ đó, anh có thể đường đường chính chính tìm đến nàng.
Bộ phim dẫn dắt khán giả đi qua những bài học về cuộc sống, từ sự trưởng thành, can đảm lựa chọn lối đi… đến chấp nhận sự khác biệt và làm những điều tốt đẹp. Dù ra mắt cách đây đã 20 năm, những thông điệp từ bộ phim vẫn mang nhiều ý nghĩa cho khán giả nhiều thế hệ.

Phong cách đạo diễn của Tim Burton tạo ra một không khí đặc biệt để Big Fish khác biệt những bộ phim khác cùng chủ đề trí tưởng tượng và phép màu đời thực. Thế giới của Burton trong tác phẩm này đan xen giữa tươi sáng và quái dị. Có những khoảnh khắc nhẹ nhàng, lãng mạn nhưng cũng có những nhân vật khiến người xem rùng mình.

Tim Burton sử dụng thủ pháp đối lập giữa những câu chuyện tưởng tượng của Edward với những hình ảnh trần tục đời thường. Hình ảnh trong các câu chuyện của Edward tươi sáng và sinh động còn thế giới đời thực có tông màu trầm và hơi buồn bã.
Sau hết, vị đạo diễn tài ba vẫn muốn người xem tập trung vào mối quan hệ giữa cha và con trai. Diễn xuất của Billy Crudup cho thấy sự thay đổi dần dần của Will khi anh ngày càng thấu hiểu cha mình.

Nếu Big Fish chỉ có những yếu tố kỳ ảo, nó sẽ dừng lại ở tầm vóc một bộ phim thú vị nhưng không lay động cảm xúc. Thay vào đó, Burton sử dụng những nguyên liệu huyền ảo để bao bọc quanh cốt truyện giản đơn về một đứa trẻ cần tình yêu thương của cha. Đoạn cuối phim có thể khiến nhiều khán giả thấm thía bởi sự giao thoa giữa đời thực và trí tưởng tượng, giữa tình cha và sự thấu hiểu của người con. Đó là sự quyến rũ và giá trị của một tác phẩm đạt đến sự hòa quyện tốt về yếu tố cảm xúc và chủ đề.

Ân Nguyễn - Nguồn ảnh: Internet