"Khóc nấc vì cầm cố sổ đỏ 300 triệu đồng nhưng phải mua bảo hiểm nhân thọ 20 triệu"

ĐBQH Phạm Văn Thịnh bức xúc trước tình trạng ngân hàng thương mại gợi ý, ép người vay tiền phải mua bảo hiểm

Chiều 15/1, góp ý vào dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), ĐBQH Phạm Văn Thịnh (tỉnh Bắc Giang), bày tỏ băn khoăn trước quy định ngân hàng thương mại làm đại lý bảo hiểm nhân thọ. Đây cũng là vấn đề ông đã nhiều lần phát biểu tại nghị trường Quốc hội.

Đại biểu kể lại câu chuyện mà ông tình cờ gặp khi đến ngân hàng thương mại, thôi thúc ông thêm một lần nữa nêu ý kiến tại kỳ họp lần này. Đó là trường hợp của 1 người phụ nữ phải "bước ra khỏi ngân hàng với hai hàng nước mắt chảy dài kèm tiếng khóc nấc". Trước đó, người phụ nữ này đến ngân hàng thương mại cầm cố sổ đỏ để vay 300 triệu đồng. Tuy nhiên, tại đây, chị phải mua bảo hiểm nhân thọ 20 triệu đồng, chỉ còn lại 280 triệu đồng.

ĐBQH chỉ ra, mức chiết khấu tối đa cho đại lý bảo hiểm nhân thọ với 2 loại sản phẩm bảo hiểm nhân thọ phổ biến là bảo hiểm tử kỳ và bảo hiểm hỗn hợp là 40% cho phí bảo hiểm năm đầu. Tại các ngân hàng thương mại có liên kết làm đại lý bảo hiểm nhân thọ có hiện tượng gợi ý, ép khách hàng vay vốn phải mua bảo hiểm nhân thọ với mức đóng 1 năm bằng từ 2-4% giá trị khoản vay. Tại các ngân hàng thương mại, nhân viên ngân hàng được giao chỉ tiêu số hợp đồng bảo hiểm và doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ.

ĐBQH dẫn kết luận thanh tra của Bộ Tài chính tháng 7/2023 đối với 4 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ cung cấp sản phẩm bảo hiểm cho khách hàng qua kênh ngân hàng thương mại. Cụ thể, tỉ lệ huỷ hợp đồng sau năm đầu tiên của khách hàng lên tới 70%. Trong trường hợp này, khách hàng mất không số phí đã nộp.

“Chỉ tính riêng 1 công ty bảo hiểm nhân thọ bán qua 1 ngân hàng thương mại đã có số phí bảo hiểm khách hàng huỷ sau năm đầu tiên khoảng 2.000 tỉ đồng”, ông nêu.

Nhiều ngân hàng còn gợi ý khách hàng vay vốn nộp phí 2 năm đầu thì số tiền khách hàng vay vốn phải bỏ thêm còn lên đến 4-8% giá trị khoản vay. Lãi suất thực của vốn đưa ra nền kinh tế do phải mua thêm bảo hiểm nhân thọ có thể tăng lên 50-100% trong 2 năm đầu so với lãi suất trên hợp đồng tín dụng.

Chi phí trả trước của năm đầu tiên cho hợp đồng hợp tác độc quyền mà công ty bảo hiểm trả cho ngân hàng thương mại được công khai khi ký kết, chiếm tỉ lệ lớn trong thu nhập sau thuế của ngân hàng.

“Xin nêu số liệu năm 2020 của một số ngân hàng: Vietcombank có lợi nhuận trước thuế là 23.050 tỉ đồng thì phí trả trước cho hợp đồng hợp tác độc quyền bán bảo hiểm nhân thọ đã là 9.200 tỉ đồng; của ACB là 9.596 tỉ đồng thì phí trả trước ngân hàng được hưởng là 8.400 tỉ đồng; chưa tính số hoa hồng đại lý trên số phí bảo hiểm được hưởng theo quy định của kinh doanh bảo hiểm”. Như vậy, từ 2018 đến 2022, thu nhập từ làm đại lý bảo hiểm nhân thọ của các ngân hàng thương mại chiếm tỉ trọng rất lớn trong lợi nhuận của các ngân hàng thương mại.

Dự thảo luật hiện bổ sung quy định: “Ngân hàng thương mại được thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm, phù hợp với phạm vi hoạt động đại lý bảo hiểm theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước”. Quy định như vậy, theo ông Phạm Văn Thịnh không xử lý triệt để được tình trạng chèn ép khách hàng vay vốn mua bảo hiểm hoặc lợi dụng sự thiếu hiểu biết của khách hàng có tiền gửi tiết kiệm để mua sản phẩm bảo hiểm nhân thọ.

Ông nhấn mạnh: “Việc bán chéo bảo hiểm nhân thọ qua ngân hàng thương mại dễ dàng đã kéo các ngân hàng thương mại, các công ty bảo hiểm nhân thọ bỏ qua các ranh giới nghề nghiệp, xoá bỏ uy tín được tích luỹ để bước vào vòng xoáy tìm kiếm lợi nhuận”.

ĐBQH  Phạm Văn Thịnh đề nghị dự thảo Luật cần bổ sung 1 điều giao Chính phủ ban hành văn bản quy định việc kinh doanh các sản phẩm bảo hiểm mà ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng làm đại lý để đảm bảo công khai, minh bạch, bảo vệ quyền của khách hàng vay vốn cũng như gửi tiết kiệm tại ngân hàng.

Tán thành với ý kiến của ĐBQH Phạm Văn Thịnh, ĐBQH Phạm Văn Hòa (tỉnh Đồng Tháp) khẳng định, hệ lụy của việc các ngân hàng liên doanh, liên kết bán bảo hiểm thời gian qua đã rất rõ ràng. Các ngân hàng vốn không có trụ sở bảo hiểm. Do vậy, đại biểu ủng hộ quan điểm là không cho phép các ngân hàng liên doanh, liên kết bán bảo hiểm…

Minh Quang