Khỏa thân ở Mã Pì Lèng và khỏa thân nơi công cộng ở phương Tây

Nhu cầu cởi bỏ quần áo, khỏa thân chốn công cộng để bày tỏ một thái độ, chính kiến nào đó ở người phương Tây có từ khá lâu, gắn với các quyền cá nhân khác như quyền ngôn luận, quyền biểu tình... nhưng cũng chính người phương Tây với truyền thống tự do dân chủ, họ không làm gì mà pháp luật chưa cho phép.

Một cá nhân hay một nhóm cộng đồng thuộc về tổ chức, hội đoàn nào đó như tổ chức “vì môi trường”, “vì thế giới xanh”... khi muốn biểu thị thái độ cho phong trào của mình, họ sẽ khỏa thân. Nhưng chắc chắn, việc đầu tiên họ làm là đưa ra thông điệp minh họa cho hành động của mình, đồng thời báo chính quyền về việc mình sẽ làm. Hành động đưa ra thông điệp minh họa (qua biểu ngữ, băng-rôn…), là để quần chúng biết mục đích việc họ làm, bởi hành vi khỏa thân mang rất nhiều nghĩa. Không đưa ra bất cứ thông điệp minh họa nào, người ta hoàn toàn có quyền tin lũ người kia bỗng dưng… lên cơn điên, tụt quần áo cho giống loài… lợn. 

Nhóm khách đi mô tô khỏa thân trên đèo Mã Pì Lèng đang bị cộng đồng mạng chỉ trích

Giữa các thành phố châu Âu đông khách du lịch, bỗng dưng thử tụt quần áo nồng nỗng mà xem, xe cảnh sát ào tới mời bạn về đồn ngay!

Người ta báo chính quyền về những gì mình làm, là bởi việc bố trí hoạt động trong không gian chung để họ trình bày quan điểm, thái độ riêng về vấn đề gì đó... hoàn toàn là việc của chính quyền. Họ không vượt mặt chính quyền, đơn giản vì họ biết tôn trọng người khác, tôn trọng không gian chung, không gian đó không phải của riêng họ.

Tôi từng du học ở Slovakia (Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Tiệp Khắc cũ) - khi hệ thống xã hội chủ nghĩa sụp đổ, ngoài những thay đổi kinh tế - chính trị, thì đời sống văn hóa cũng thay đổi hoàn toàn. Đầu tiên là không khí tự do sinh hoạt trong đời sống văn hóa bình dân. Nơi thành phố tôi sống mọc ra rất nhiều bãi tắm khỏa thân, chứng tỏ khao khát được hòa mình với thiên nhiên là khao khát phổ biến và rất chính đáng của con người.

Thành phố Bratislava, thủ phủ của Slovakia, vốn là thành phố miền núi có khá nhiều hồ tự nhiên. Họ biến những hồ tự nhiên đó thành những bãi tắm, trong đó có nhiều bãi tắm khỏa thân. Có quy định rõ ràng, bãi tắm truồng là nơi bạn được vào đó cởi truồng, cởi bên ngoài cảnh sát sẽ bắt giữ, nhẹ nhất là phạt hành chính, nặng hơn thì tôi không biết, có thể là tước quyền... tắm một thời gian (?!).

Khoả thân vì hoà bình ở Colombia - một hoạt động có sự cho phép của chính quyền

Trong khu vực bãi tắm, những người tham gia tắm đi lại khá đông. Họ mặc loại đồ tắm mà ta cứ cảm giác có thể… vo lại nhét vừa bao diêm, chứng tỏ họ mặc cũng như không mặc vậy. Nhưng, lại có rất nhiều cửa hàng trong khu vực đó treo biển: “Không tiếp khách mặc đồ tắm”. Nghĩa là muốn vào cửa hàng họ, xin mời mặc ít ra là quần soọc áo phông.

Điều này chứng tỏ anh ở không gian nào thì phải chấp nhận văn hóa của không gian đó, và ở không gian chung thì phải xem văn hóa chung ở đó là gì, trước khi quyết định khỏa thân. Bởi lẽ, việc phơi bày các bộ phận thân thể là thuộc quyền riêng tư, là nhu cầu cá nhân - như ăn uống, đi vệ sinh vậy. Rõ ràng, đi vệ sinh là nhu cầu chính đáng, nhưng ta đâu thể “bĩnh” ra bất cứ chỗ nào ta muốn, thì khỏa thân cũng vậy thôi.

Các tổ chức đua xe khỏa thân, đi bộ khỏa thân, ngồi khỏa thân... vì hòa bình, vì môi trường, vì loài voọc, vì dân sắp chết đói ở châu Phi… - kính thưa các kiểu nhân danh, cơ mà họ đều xin phép chính quyền, và chính quyền xem xét cho họ trình diễn ở quãng phố nào đó, từ đâu đến đâu, đừng tưởng cứ cởi bừa là được. Bởi xét cho cùng, mỗi cuộc tuần hành, biểu tình, mít-tinh bày tỏ thái độ... thực chất là một cuộc trình diễn, nó cần không gian thích hợp cho cuộc trình diễn đó.

Mấy anh bạn vừa rồi khỏa thân diễu hành trên đỉnh Mã Pì Lèng, có vẻ như muốn bắt chước người phương Tây, làm một cuộc trình diễn khỏa thân vì môi trường và bảo vệ tòa khách sạn 7 tầng trên đỉnh Mã Pì Lèng - thực chất các anh muốn tỏ thái độ “chổng mông, chổng các thứ” vào những người yêu môi trường, cũng như phản đối tòa khách sạn đó.

Những hình ảnh của 4 người đàn ông khoả thân ở Mã Pì Lèng khiến người xem "nhức mắt".

Các anh có quyền bày tỏ thái độ, tuy nhiên, trong không gian của các anh, trên trang cá nhân của các anh. Khi ra chốn công cộng mà bày tỏ thái độ riêng bằng hành động khỏa thân ngang nhiên không xin phép như vậy, các anh đã xúc phạm những người khác quan điểm, khác thái độ với các anh rồi. Đặc biệt, hành vi khỏa thân của cả nhóm không đi kèm thông điệp, khiến nhiều người tưởng các anh là lũ điên, mà người điên cứ đi lại lông nhông như thế thì rất nguy hiểm.

Muốn trở nên văn minh hơn cần phải học, chứ bắt chước tào lao cái vỏ bề ngoài thì hơn gì bầy khỉ? 

Đỗ Trí Hùng