Khó tìm ra thủ phạm

Cục Điện ảnh có công văn đề nghị Thanh tra Bộ VH-TT-DL, Cơ quan An ninh văn hóa, Cơ quan An ninh thông tin - truyền thông điều tra, xử lý vụ việc theo đúng quy định của pháp luật. Hãng Galaxy ra thông cáo báo chí tuyên bố đã gửi công văn đến các cơ quan chức năng để tố cáo vụ việc và đề nghị điều tra. Đơn vị này khẳng định “Bản phim Bụi đời Chợ lớn đang được phát tán trên trang Youtube và các trang khác đã bị cố tình gắn tên Galaxy (là tên giao dịch tiếng Anh của Công ty phim Thiên Ngân), một sự vu khống trắng trợn. Đó chỉ là bản nháp đang trong quá trình chỉnh sửa, không phải bản hoàn chỉnh của bộ phim”.

Trong lịch sử điện ảnh VN, có lẽ chưa có tác phẩm nào tạo “bão” dư luận như Bụi đời Chợ Lớn của đạo diễn Charlie Nguyễn. Những dư luận trái chiều nổ ra khi phim còn chưa được duyệt, xuất phát từ sự khơi mào của người trong cuộc. Đỉnh điểm của “cơn bão” là việc đúng một tháng sau lệnh cấm, ngày 5/7 trên facebook rầm rộ phát tán bộ phim Bụi đời Chợ Lớn bản đầy đủ, từ một tài khoản có tên Cường Nguyễn tải lên Youtube. Lập tức link video Youtube này được chia sẻ nhanh chóng trên các fanpage và facebook cá nhân. Vụ rò rỉ đã giáng thêm một đòn mạnh vào nhà đầu tư sau sự cố bộ phim trị giá 16 tỷ đồng này bị cấm phát hành trên toàn quốc. Đạo diễn Charlie Nguyễn ca thán: “Khoan nói đến chuyện Bụi đời Chợ Lớn bị cấm chiếu. Khoan nói đến chuyện ai là thủ phạm đã leak (rò rỉ) phim ra mà không hề nghĩ đến sự tổn thất nặng nề của nhà sản xuất và sự nguy hiểm họ phải đối mặt với pháp luật. Kẻ leak phim là một người kém hiểu biết và quá tàn nhẫn với Bụi đời Chợ Lớn và anh em chúng tôi. Hy vọng hắn sớm bị bắt và đưa ra pháp luật”.

Chiều 7/7, trên Youtube một số trang đã xóa nhưng nhiều trang vẫn còn lưu hành phim Bụi đời Chợ Lớn

Việc bản dựng của một bộ phim, đặc biệt là phim bị cấm phát hành bị phát tán lên mạng là điều vô tiền khoáng hậu. Trước nay cũng từng có nhiều phim Việt bị cấm ra rạp nhưng chưa có phim nào rơi vào trường hợp bị rò rỉ bản dựng như Bụi đời Chợ Lớn. Với quy trình ra đời của một bộ phim, có lẽ không khó để cơ quan chức năng khoanh vùng các đối tượng có khả năng tiếp cận với bản phim. Khoản 6, điều 9 của Nghị định 75/2010 có quy định: “Tàng trữ nhằm phổ biến phim thuộc loại cấm phổ biến hoặc đã có quyết định thu hồi, tịch thu, tiêu hủy có mức xử phạt từ 20 - 30 triệu đồng”. Tuy nhiên, theo một số chuyên viên pháp lý, việc xử phạt hành chính đó chỉ áp dụng trong trường hợp chính chủ sở hữu quyền tác giả của bộ phim, tức là hãng phim, trực tiếp làm rò rỉ. Trong trường hợp người khác - không phải chủ sở hữu quyền tác giả của bộ phim, không được sự cho phép của chủ sở hữu - tự phổ biến một bộ phim chưa phổ biến, thì bị khép vào tội xâm phạm quyền tác giả theo khoản 1, điều 131, Bộ luật Hình sự. Mức phạt sẽ là phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 200 triệu đồng hoặc cải tạo không giam giữ đến hai năm. Chưa kể, người phổ biến trái phép còn có thể đồng thời bị truy cứu thêm tội vi phạm các quy định về xuất bản, phát hành sách, báo, đĩa âm thanh, băng âm thanh, đĩa hình, băng hình hoặc các ấn phẩm khác quy định tại điều 271, Bộ luật Hình sự. Mức phạt cho hành vi này là cảnh cáo, phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.

Quy định chế tài đã có nhưng để đưa được kẻ vi phạm pháp luật ra ánh sáng xem ra cũng nhiêu khê. Theo một chuyên gia về an ninh mạng, dù xác định được người chủ của tài khoản mang tên Cường Nguyễn kia thì cơ quan chức năng cũng chưa đủ cơ sở để kết luận đó là thủ phạm vì người bị nghi ngờ hoàn toàn có thể biện minh là tài khoản mình bị lấy cắp.

 Nguyễn Ngọc