Khó khăn bủa vây ngành lương thực thực phẩm

Thông tin cụ thể, bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TPHCM - cho biết, ngành chế biến lương thực - thực phẩm giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của TPHCM. Ngành hiện có tốc độ tăng trưởng đều đặn ở mức 6-7%/năm và dự kiến đến 2050 có thể đạt khoảng 8%.

Tuy vậy, bà cho biết, hiện có tới hơn 50% doanh nghiệp trong ngành chế biến lương thực - thực phẩm TPHCM không thể mở rộng vì thiếu quỹ đất, vướng thủ tục… và họ buộc phải tìm dư địa phát triển ở các tỉnh lân cận. “Hiện có nhiều doanh nghiệp có trụ sở nhà máy ở TPHCM nhưng khi phát triển thêm nhà máy thứ hai, họ phải mở ở các tỉnh khác là Bình Dương, Long An… Làn sóng này sẽ kéo theo khả năng mất lợi thế cạnh tranh, dẫn đầu cho ngành lương thực - thực phẩm TPHCM”.

Một khó khăn khác được bà cho biết, đó là chi phí sản xuất thực phẩm ở TPHCM nói riêng, Việt Nam nói chung hiện quá cao. Điển hình như thịt heo hiện có giá chênh lệch rất cao so với thịt heo ngoại - bởi tác động từ giá thành thức ăn chăn nuôi, chăn nuôi nhỏ lẻ, công nghệ sản xuất còn lạc hậu... “Nếu không vì người tiêu dùng có thói quen ăn thịt nóng, thì các loại thịt heo nhập khẩu đang có giá bán rẻ hơn vài chục phần trăm sẽ lấn át hàng Việt”.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn gặp khó khăn về thị trường, về tiếp cận vốn, về nhân sự… và đặc biệt là thủ tục hành chính.

Doanh nghiệp thực phẩm TPHCM đang đối diện nhiều sức ép

Một ví dụ điển hình là mới đây Hội Lương thực - thực phẩm cùng với nhiều hiệp hội ngành nghề khác đại diện cho hàng chục ngàn doanh nghiệp trong lĩnh vực thực phẩm đã phải cấp tốc gửi văn bản đến Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ ngành liên quan để góp ý về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 15/2018/NĐ-CP, một văn bản quan trọng quy định chi tiết thi hành Luật An toàn thực phẩm. Lý do là các quy định trong Dự thảo làm tăng rất nhiều thủ tục hành chính và ước tính gây tốn kém thêm hàng ngàn tỉ đồng mỗi năm.

Để gỡ khó cho ngành lương thực - thực phẩm, theo bà một trong những yếu tố quan trọng là áp dụng công nghệ mới, hiện đại vào quá trình sản xuất, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm, hiệu quả vận hành. Đáng chú ý, việc sản xuất xanh và ứng dụng công nghệ số đang trở thành xu hướng chủ đạo, nhằm thúc đẩy mô hình sản xuất bền vững, tiết kiệm tài nguyên, thân thiện với môi trường.

Ngoài ra, cần có kế hoạch tổ chức hội chợ, triển lãm… bài bản từ sớm và Triển lãm Quốc tế ngành Lương thực - Thực phẩm TPHCM lần thứ 4 năm 2025 (HCMC FOODEX 2025) tới đây là sự kiện quan trọng để doanh nghiệp trong ngành kết nối giao thương, tìm hiểu công nghệ, tìm kiếm đối tác, bạn hàng.

Theo ông Trần Phú Lữ - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TPHCM, sự kiện dự kiến có hơn 400 doanh nghiệp trong nước và quốc tế tham gia, với hơn 500 gian hàng giới thiệu các sản phẩm nông sản, sản phẩm chế biến chuyên sâu, gia vị, phụ gia thực phẩm, đồ uống, máy móc và các lĩnh vực liên quan trong ngành lương thực, thực phẩm.

Ông cho biết, sự kiện ngoài giới thiệu sản phẩm sẽ có những hoạt động khác để tăng kết nối cho doanh nghiệp và giúp họ tối ưu hóa cơ hội phát triển trong năm 2025.

Ngọc Thùy