Khi phở vượt ra ngoài "danh phận" ẩm thực

Thảo Hương trong một nhà hàng phở

Năm 2020, một cô gái Việt Nam 27 tuổi được tạp chí Forbes Slovakia bình chọn là một trong 30 gương mặt dưới 30 tuổi xuất sắc nhất (30 under 30). Cô là người gốc Việt đầu tiên được lọt vào danh sách này từ trước đến giờ tại Slovakia. Điều thú vị hơn nữa, cô được vinh danh khởi nguồn từ một món ăn đặc thù của Việt Nam: phở.

Cô là Lucia Thảo Hương Simekova, tên tiếng Việt là Bùi Thảo Hương, từng đoạt danh hiệu Hoa khôi người Việt tại Slovakia. Chỉ với hơn ba năm ra mắt, chuỗi nhà hàng PHOČKÁREŇ - House of Pho (Ngôi nhà của phở) của cô tại Slovakia đã có doanh thu hơn 3,4 triệu USD. 

Chuyện của một tô phở nơi xứ lạ  

Phóng viên: Một câu hỏi rất cũ: Tại sao lại là phở?

Lucia Thảo Hương Simekova: Vì đó là tình yêu dành cho Việt Nam. Cả nhà tôi ai cũng nhớ Việt Nam, đặc biệt là bố mẹ tôi. Bố tôi là người Nam Định, một nơi nổi tiếng với phở. Mẹ tôi là người Hà Nội, bà có một tình yêu đặc biệt với ẩm thực Việt. Còn tôi, mùi vị, hương thơm của một nồi phở chính là điều tôi nhớ nhiều nhất về quãng thời gian ở Việt Nam của mình.

Những ngày về Hà Nội, gia đình tôi thường thưởng thức tô phở nóng ở nhà chị gái của mẹ vào mỗi buổi sáng, đôi khi cùng với ông bà. Phở chính là hình ảnh của gia đình, một sự gần gũi mà tôi vô cùng trân quý. 

Tôi luôn ôm ấp trong lòng món phở, nhưng một tô phở ngon theo đúng mùi vị và nguyên liệu như tôi từng biết thì ở đây không có. Từ đó tôi nghĩ, mình có thể tạo ra được một tô phở như vậy cho bạn bè, gia đình và cả những người bản địa.

* Không gian, mùi vị… chính là điều mà câu chuyện về phở của bạn mang lại cho thực khách?

- Tôi sử dụng công thức của bà mình, hầm xương bò trong 10 giờ để có nước dùng thơm ngon, tinh tế nhất. Chúng tôi nhập khẩu hầu hết các nguyên liệu từ Việt Nam, đó chính là một tham vọng, dù có thể có vài hạn chế về chất lượng cũng như độ tươi ngon của nguyên liệu. 

Ở nhiều nơi trên thế giới, có quán bán phở nhưng lại không phải của người Việt mở ra, nên tôi nghĩ rằng phở đã có một chỗ đứng nhất định trên bản đồ ẩm thực thế giới. Và chỗ đứng của chúng tôi đi ra từ mùi vị gia truyền. Còn về không gian nhà hàng, tôi chọn mô hình nhỏ gọn ấm cúng. Chỉ cần nếm một muỗng nước phở thôi, trong đó sẽ là câu chuyện đời sống của một vùng đất. 

Chuyện của những ngày khởi nghiệp 

* Nhưng sự khác biệt đâu dễ dàng được chấp nhận…

- Tháng 6/2017, tôi mở điểm đầu tiên, đến năm 2019 tăng lên ba điểm. Hầu hết là ở các trung tâm thương mại lớn. Sự khác biệt mà bạn đề cập khiến tôi nhớ đến tuổi thơ của mình, tôi rất hay bị đùa cợt chỉ vì mình là người gốc Á. Nên từ đâu đó, tôi vẫn muốn mình nổi bật hơn mọi người, lúc đi học đến khi đi làm và cả khi khởi nghiệp. Bây giờ, mọi người thấy đấy, sự khác biệt đã có câu trả lời.

Phở không gặp rào cản nào, nhưng khó khăn lại đến do COVID-19. Đợt bùng nổ dịch đầu tiên vào tháng 3/2020, các nhà hàng phải tạm thời đóng cửa, doanh thu sụt giảm 80%.

Rồi tôi nhận ra, đời sống của nhiều người đang dựa vào mình. Tôi cảm thấy trách nhiệm đối với họ và bỏ cuộc không phải là giải pháp. Chúng tôi thống nhất chuyển sang kinh doanh online, cắt giảm chi phí và ngưng đầu tư. Mọi thứ dần ổn lại sau khi Slovakia nới lỏng các biện pháp giãn cách. Tôi mở lại cửa hàng ở những nơi có mật độ giao thông lớn, vẫn duy trì bán mang đi và mở rộng giao hàng khắp thành phố tôi đang sống. 

* Mọi thứ quả là một thách thức… 

- Tôi học được một bài học kinh nghiệm rằng cộng sự chính là giải pháp để đi qua mọi khó khăn. Đội ngũ nhân viên của công ty thật sự tuyệt vời. Nhờ họ mà House of Pho mới đi qua được mọi thử thách một cách đáng kinh ngạc đến vậy. 

Qua giai đoạn này, tôi nhận ra rằng thách thức đến và đi là điều rất bình thường của cuộc sống. Tôi muốn biến mọi thử thách thành cơ hội để học hỏi điều gì đó mới. Không có đau đớn, không có sự phát triển. 

Câu chuyện của sự giao thoa văn hóa 

Một sự chuẩn bị hoàn hảo cho món bún thịt bò xào Nam bộ - một món có trong thực đơn

* Forbes 30 Slovakia có lẽ là một cột mốc đánh dấu sự thành công trong năm 2020 của bạn. Còn dấu ấn 2021 là gì?

- Forbes 30 Slovakia thực sự đã qua rồi, tôi cũng không xem đó là dấu ấn hay cột mốc gì của mình, mà là thành quả của cả một đội ngũ. Trên tất cả, đó là một lời chào rất Việt Nam của những người Việt đang sinh sống tại một nước khác.

Năm 2021 này đánh dấu một số bước tiến lớn đối với tôi, một thương hiệu mới đã ra đời, Tuk Tuk là đứa em của PHOČKÁREŇ - House of Pho, cung cấp các món ăn châu Á chứ không chỉ dừng lại ở các món Việt tiện dụng. Nhưng điều lớn nhất đối với tôi là sự ra đời của cậu con trai thứ hai, một hạnh phúc quá đỗi ngọt ngào.

* Phở của bạn như đại diện cho văn hóa ẩm thực Việt ở Slovakia, vậy còn sự giao thoa giữa hai vùng đất Việt Nam - Slovakia?

- Chuỗi nhà hàng phở của chúng tôi thực sự là một nơi gắn kết tuyệt vời, có nhiều người Việt đang làm việc tại đây và hầu hết người Việt ở thành phố này đều từng ghé qua, thưởng thức. Từ ngày có nhà hàng phở, sự gắn kết của tôi với gia đình dường như cũng rõ nét hơn.

Phở với tôi cũng là một cuộc giao thoa văn hóa hai vùng đất và cũng là nơi cho người Việt xa nhà lưu giữ cho mình một món ăn thương nhớ.

* Bạn có khát khao một cuộc trở về nào đó, với chuỗi nhà hàng phở này tại Việt Nam chẳng hạn?

- Tôi đang có một cuộc trở về từ trong tim rồi đó thôi. Càng trưởng thành tôi càng nhận ra mọi thứ chúng ta nhìn thấy đôi khi chỉ là giá trị vật lý. Cảm xúc, tình yêu mới chính là giá trị cốt lõi của mọi vấn đề. Nên trở về, ở đây, không hẳn là việc mang thương hiệu này về Việt Nam, mà trong từng thời khắc sống chúng tôi đều đã hướng về. Nhưng, mọi thứ còn ở phía trước, biết đâu chừng… 

Đoàn Tâm (thực hiện)