Khi người máy giết người thật

Mới đây, công dân Mỹ William Holbrook đã chính thức đệ đơn kiện năm công ty (CT) cung cấp robot gồm Prodomax, Flex-N-Gate, FANUC, Nachi và Lincoln Electric; cáo buộc các CT này đã có những sai sót trong thiết kế, sản xuất, kiểm tra thử nghiệm chương trình vận hành của robot, dẫn đến cái chết bi thảm của vợ ông là bà Wanda Holbrook. 

Sự việc xảy ra vào tháng 7/2015. Nạn nhân là Wanda (57 tuổi), kỹ sư bảo trì đang làm công việc quen thuộc của mình ở nhà máy lắp ráp ô tô tại Ionia, Michigan. Vị trí nạn nhân đảm nhiệm hôm đó là ở ô 140.

Robot từ ô 130 bỗng nhiên vượt qua hàng rào ngăn cách tấn công Wanda, ghì chặt đầu nạn nhân vào giữa dây chuyện lắp ráp. Nạn nhân tử vong vì chấn thương.

Nạn nhân của robot “Little Chubby” - Ảnh: The Sun

Theo Cơ quan Quản lý an toàn và sức khỏe người lao động (OSHA) thuộc Bộ Lao động Mỹ, các nhà máy, CT thường sử dụng người máy để thực hiện những thao tác được cho là có độ rủi ro cao đối với người lao động.

Tuy nhiên, những nghiên cứu gần đây cho thấy, có không ít tai nạn xảy ra đã làm lộ rõ những lỗ hổng trong việc theo dõi hoạt động của robot.

Hiện ở Mỹ vẫn chưa có những tiêu chuẩn bảo hộ an toàn lao động riêng cho nhân công làm việc chung môi trường với robot.

Theo thống kê của OSHA, trong 30 năm qua, số vụ tai nạn lao động gây chết người liên quan đến robot ở Mỹ là hơn 30 vụ. Cùng năm xảy ra vụ tai nạn của Wanda Holbrook, một tai nạn thương tâm cũng đã xảy ra tại nhà máy sản xuất ô tô Volkswagen ở Kessel, Đức.

Nạn nhân 21 tuổi, đang trong quy trình lắp đặt robot vào dây chuyền sản xuất thì bất ngờ bị robot nhấn chặt vào mảnh kim loại gây tử vong.

Nạn nhân đầu tiên chết dưới tay robot là Robert Wiliams. Năm 1979 khi đang trèo lên sửa một bộ phận của robot không hoạt động tại nhà máy Flat Rock của Ford tại Michigan, anh đã bị robot (nặng một tấn) tấn công làm mắc kẹt giữa dây chuyền và chết ngay sau đó.

Bốn năm sau, gia đình anh nhận phán quyến được hưởng khoản tiền bồi thường 10 triệu USD từ CT Unit Handling là nơi sản xuất robot.

Gần 40 năm kể từ khi xảy ra vụ tai nạn đầu tiên này, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ và sự hoàn thiện dần các chương trình điều khiển robot, những vụ tai nạn tương tự vẫn tiếp tục xảy ra.

Không chỉ gây họa ở các nhà máy, robot còn khiến mọi người một phen khiếp sợ khi “lên cơn” ở chốn đông người.

Năm ngoái, tại Triển lãm công nghệ cao quốc tế ở Thâm Quyến, Trung Quốc, robot có tên “Little Chubby” được giới thiệu là công cụ hỗ trợ giáo dục đã lao nhanh không thể kiểm soát được, khiến một khách hàng bị thương.

Vụ việc làm dấy lên nỗi lo về những “cơn điên” bất ngờ từ các thiết bị tự động. Ngay trước khi xảy ra vụ việc của robot “Little Chubby”, ở Trung Quốc xuất hiện robot “iPal” ra đời với nhiệm vụ làm bạn và chăm sóc trẻ nhỏ.

Robot cao khoảng 1m, có thể trông trẻ trong vòng vài tiếng đồng hồ khi không có người lớn bên cạnh. Thế nhưng, nhiều người khuyến cáo các phụ huynh phải cân nhắc vì máy móc luôn có thể gặp sự cố bất kỳ lúc nào.

Gần đây, nhiều CT công nghệ viễn thông, vận tải, sản xuất dây chuyền như Amazon, DHL, Best Buy, Target, Walmart, Fixconn… đã có chiến lược chi tiết và bắt đầu triển khai sử dụng hàng loạt robot vào quy trình hoạt động.

Đại diện các CT hứa hẹn viễn cảnh tươi sáng là tiết kiệm rất nhiều chi phí nhưng thực tế là cho đến nay, vẫn chưa có một chuyên gia robot nào dám chắc chắn sẽ không có những rủi ro từ robot phải trả giá bằng chính sinh mạng con người. 

 Anh Thông  (Theo Quartz, Inauto News, Mashable)