Khi nào có những buổi lễ khai giảng khác đi?

Hôm nay là ngày khai giảng!

Gọi là khai giảng, khai trường, tựu trường hay ngày toàn dân đưa trẻ đến trường thì vẫn là để chỉ ngày đầu tiên chính thức bắt đầu năm học mới. Có thể trước đó trẻ nhỏ đã được đến trường vài ngày, 1 tuần để làm quen trường lớp, thầy cô, bạn bè. Có thể trước đó trẻ lớn đã được sinh hoạt chủ nhiệm, vệ sinh lớp học… Nhưng ngày khai giảng luôn là ngày đặc biệt và mang đến nhiều cảm xúc.

Ảnh minh họa

Nó là cái kiểu của sáng sớm mai thức dậy, dẫu phía trước là 1 ngày như hàng ngàn ngày đã có trong đời, thì chân bước xuống giường, vươn vai ai nấy đều nghe lòng ít nhiều hân hoan, mong mỏi, rằng mình sẽ có 1 ngày mới tốt lành. Vậy nên, cần lắm sự nâng niu cảm xúc của trẻ ở ngày đầu năm mới này. Bởi lẽ với trẻ em, càng nhỏ, tờ giấy càng trắng trong, thì những nét vẽ lên đó càng sâu càng đậm, đôi khi đi theo cả đời không có gì bôi xóa hay thay thế được!

Có 1 điều tôi trăn trở đã nhiều năm nay. Đó là việc tổ chức các buổi lễ đặc biệt là lễ khai giảng trong trường học ở các cấp.

Giáo dục đang đổi mới. Chương trình GDPT 2018 lấy học sinh làm trung tâm, chú trọng phát triển năng lực của học sinh, thầy cô giáo không còn thuyết giảng truyền thụ kiến thức 1 chiều nữa mà là người hướng dẫn khơi gợi để học sinh tự tìm ra lối đi, tiếp cận kiến thức.

Các em được bộc lộ suy nghĩ cảm xúc của mình một cách riêng biệt, tự tin chủ động, hướng đến trở thành công dân toàn cầu. Một tiêu chí, một định hướng hết sức đúng đắn, nhân văn hợp thời đại. Nên chăng phải được triển khai không chỉ là cách dạy cách học ở 1 môn học, 1 cấp học mà ở ngay những buổi lễ - cụ thể là buổi lễ quan trọng như là lễ khai giảng.

Lễ khai giảng, lễ nhà giáo, lễ tri ân trưởng thành… ngay tên gọi đã nói lên đối tượng của nó. Lễ nhà giáo là ngày tôn vinh thầy cô giáo và là dịp học sinh bày tỏ tình yêu lòng biết ơn với những thầy cô giáo của mình. Đó là giáo dục! Lễ tri ân trưởng thành là lễ dành cho học sinh ba mẹ thầy cô. Đó là giáo dục! Lễ khai giảng - cũng vẫn là ngày của các em và tất nhiên cũng là một hoạt động giáo dục. Thế nhưng, gần trọn đời đi dự khai giảng cho mình, cho học sinh của mình, tôi vẫn thường hay tự hỏi: Ngày lễ khai giảng này dành cho ai? Và các em được giáo dục điều gì qua cách thức chúng ta tổ chức năm này y như năm khác, mấy mươi năm không thay đổi?

Ai trong chúng ta đều biết, người biết giao tiếp chính là người lắng nghe và hiểu đối tượng đang giao tiếp với mình quan tâm vấn đề gì. Một ngày lễ khai giảng, những người lớn, có bao giờ đặt ra câu hỏi: Trẻ ngồi dưới sân dự lễ, có khi hàng giờ đồng hồ trong cái nắng nóng đông đúc chật chội, trên cái ghế nhựa nhỏ thấp ấy muốn gì, quan tâm gì? Và các em có cảm thấy yêu thích không?

Tôi đã thấy những trẻ mầm non ngơ ngác, hai má ửng hồng với những lọn tóc ướt nhẹp. Tôi đã thấy những trẻ lớn hơn, mệt mỏi, cầm cuốn tập quạt lạch phạch, xoay qua nói chuyện hoặc lén lút lấy điện thoại ra xem. Tôi cũng đã thấy chính trẻ con nhà mình mừng nhảy cẫng lên khi được ở nhà không phải đi dự khai giảng...

Trên sân khấu là tuyên bố lý do, là giới thiệu cho bằng hết các vị đại biểu với tất cả những chức vụ, rồi là phát biểu, tóm tắt thành tích… Thật nhiều, thật dài. Những trang giấy A4 chi chít chữ được đọc lên. Với độ tuổi mầm non và tiểu học phải ngồi im để nghe, để vỗ tay một cách vô hồn như thế thật là quá nặng lòng, quá cần để chúng ta phải nghiêm túc suy nghĩ.

Hôm nay là ngày khai giảng!

Vẫn như mọi năm, tôi háo hức dậy từ sớm, soạn sửa áo mới để đi dự lễ. Thích thú nhìn các em học sinh đầu cấp ngây thơ non trẻ bỡ ngỡ. Thích thú nhìn các em lớp cũ mới 3 tháng hè phổng phao khác lạ. Và vẫn như mọi năm, tôi ngồi lặng lẽ nghĩ đến việc khi nào có những buổi lễ khai giảng khác đi cho học trò của tôi?

Những buổi lễ mà các em sẽ không một ai muốn vắng mặt. Những buổi lễ tràn ngập niềm hân hoan vui vẻ hạnh phúc từ trong trái tim! Là ngày mở đầu 9 tháng học hành tràn đầy năng lượng. Là kỷ niệm đẹp đẽ vĩnh viễn nằm trong ký ức. Chứ không phải những buổi lễ chỉ hân hoan trong những câu văn nhàn nhạt sáo rỗng dài loằng ngoằng được đọc trên sân khấu. Không phải những buổi lễ dài hàng giờ đồng hồ mệt mỏi. Những buổi lễ của các em được nói, được thể hiện, được quan tâm, được vui!

Đời người có gì quý giá hơn được vui? Và để vui đâu có khó, sao ta chưa làm được cho các em?

Triệu Vẽ