"Khi loài thú xa nhau", Lê Uyên vẫn hát

Khi nhận chiếc cúp hình dấu son vinh danh những đóng góp của Lê Uyên - Phương cho âm nhạc Việt Nam, bà nhìn về phía cây đàn: "Anh Lê Uyên Phương đang ngồi ở đó hãy lên nhận cùng em và hát cùng em...". 19 - con số gắn với định mệnh của người nhạc sĩ tài ba, cũng theo cùng đôi uyên ương trên hành trình mở đầu và kết thúc một cuộc tình nghệ thuật. Lê Uyên Phương sáng tác ca khúc đầu tiên năm 19 tuổi, đôi song ca khởi hành bước đường đến với công chúng bằng 19 đêm diễn chuyên nghiệp và họ chia lìa sau đúng 19 ngày bác sĩ thông báo về căn bệnh ung thư phổi của ông.

Trên sân khấu, sự tươi trẻ trong giọng hát của bà đã phai theo năm tháng. Nhưng bà vẫn cất giọng như thể ông thực sự ngồi đó nghe, như đang kể cho khán giả nghe về những giai đoạn trong chuyện tình của họ. Từ thuở ban đầu cô tiểu thư và thầy giáo vượt qua những ngăn cấm của gia đình để hẹn hò tại ga Đà Lạt trong "một ngày vui mùa đông" mà "khi không yêu đâu biết nắng hay phai nhanh", đến nồng đượm "ái ân ơi đừng phụ lòng ta, nhớ thương sâu xin gửi người xa", rồi có dự cảm chia ly vẫn tha thiết "xin em nói yêu đương đậm đà, để rồi ngày mai cách xa"...

Khó có thể quay trở lại quá khứ để sống và yêu hồn nhiên, say mê, bạo liệt, vội vã mà không hời hợt như thế. Những năm 1970, giữa những chán chường thời đại của thanh niên đô thị, giữa bom đạn chiến tranh mất còn chỉ trong khoảnh khắc, những người trẻ nổi loạn đó kẻ mắt, khoác áo sặc sỡ, mặc quần ống loe, cuồng nhiệt những câu hát trần tục - thực như khói thuốc và mùi cà phê đậm đặc, để tìm triết lý sống và câu trả lời cho trái tim mình. Dù đã có nhiều thế hệ ca sĩ hát lại nhạc của Lê Uyên, nhưng chỉ khi người trong cuộc tự mình "kể" lại, các cung bậc cảm xúc đó mới đủ chân thực và chân thành, để khán giả tóc hoa râm đồng cảm sống lại tâm thức một thời tuổi trẻ.

Lê Uyên song ca cùng Quang Dũng

Và công chúng trẻ có bỡ ngỡ chạm vào một di sản tình ca khác với những bài được gọi là tình ca của thế hệ họ? Tình ca ngày ấy thiêng liêng vì riêng biệt và duy nhất, là nốt son cá nhân một người yêu gửi cho một người yêu. Không phải là dạng "tình" mượn vay cảm xúc theo phong trào để sáng tác và hát nhiều bài na ná nhau, càng không dựa trên beat nhạc có sẵn để viết các khúc ca thời thượng như nhạc Mỹ, nhạc Hàn...

"Khi loài thú xa nhau" (*), Lê Uyên vẫn một mình trở về để hoàn thành ước nguyện đem nhạc của người chồng đã khuất đến với đông đảo người nghe ở quê nhà. Bà hát với dĩ vãng mà gửi gắm hy vọng cho hiện tại, rằng tình ca thực sự luôn có sức sống lâu bền và những người yêu nhau "hãy cứ yêu, cứ sống với tình yêu của mình".

ÁI NGUYÊN
Ảnh: DUY ANH

(*) Tên tập nhạc của Lê Uyên Phương, gồm nhiều ca khúc viết khi đôi tình nhân bị ngăn trở