Khi "chị em nói": Nói nhiều nhưng chưa bén

Talkshow của phụ nữ: Món mới nhưng không lạ

Gameshow giải trí đơn thuần đã rơi vào thời kỳ thoái trào, buộc các nhà sản xuất (NSX) phải tìm hướng đi mới. Giữa cuộc sống nhiều vấn đề, áp lực, nhu cầu lắng nghe, chia sẻ lại càng nhiều hơn. Chính vì thế, những chương trình mang tính tâm sự, sẻ chia cũng nối đuôi nhau ra đời, đặc biệt với nhóm đối tượng phụ nữ.         

Gần đây nhất, Đông Tây Promotion giới thiệu chương trình Chị em chúng mình, là bản việt hoá The Real của Mỹ, rất thành công với hơn 1.000 tập phát sóng. Chị em chúng mình có sự tham gia của các nghệ sĩ nữ thuộc nhiều độ tuổi: NSND Lan Khanh, Hari Won, Lan Ngọc, Hương Giang và Thuý Ngân. 

Chị em chúng mình bàn luận về nhiều vấn đề phụ nữ phải đối diện hằng ngày như: tiêu chuẩn lựa chọn người yêu, bạn đời, lấy chồng giàu hay chồng nghèo, phụ nữ hy sinh bao nhiêu là đủ, ngoại tình, lừa dối trong hôn nhân, tình yêu...

Dàn nghệ sĩ nữ tham gia Chị em chúng mình thuộc nhiều thế hệ khác nhau

Công ty MCV lại hướng đến đối tượng các bà mẹ bỉm sữa thông qua 2 chương trình Tâm sự mẹ bỉm sữa và Siêu mom siêu tám. Tâm sự mẹ bỉm sữa  tập trung vào chuyện mang thai, sinh con và những vấn đề sau sinh. Siêu mom siêu tám hướng đến nhóm phụ nữ đã có gia đình: chia sẻ công việc nhà, chọn chồng già hay chồng trẻ, chọn trang phục ở nhà, nói gì khi con tò mò về giới tính, các mẹo vặt trong cuộc sống...

Diễn viên Mai Thu Huyền cùng ê-kíp sản xuất chương trình mang tên Phụ nữ quyền năng nói về chuyện đời, chuyện nghề của các nghệ sĩ, doanh nhân. Trong đó, con đường lập nghiệp, bí quyết thành công, cân bằng cuộc sống là những nội dung được tập trung khai thác.

Thực tế, dạng chương trình trò chuyện bàn tròn này không mới. Cách đây khoảng 10 năm, Sức sống mới từng nhận được sự yêu thích nồng nhiệt của khán giả xem truyền hình với mô tuýp 4 MC sẽ cùng chia sẻ về những vấn đề từ xã hội đến cuộc sống gia đình. Chương trình đã góp phần không nhỏ để bồi đắp nên tên tuổi của Thanh Mai, Thuý Hạnh, Khánh Huyền... Sự phát triển của những chương trình giải trí đơn thuần dần thế chỗ cho dạng thức này. Ngoài ra, talkshow trò chuyện cũng là một hình thức phổ biến trên truyền hình, nhưng thường được thực hiện đơn lẻ, chưa tạo thành một vệt chương trình. 

"Nói" nhiều nhưng chưa "bén"

Dễ thấy, yếu tố người nổi tiếng vẫn được NSX tận dụng triệt để nhằm đảm bảo sự thu hút cho chương trình. Cho đến nay, chỉ có Tâm sự mẹ bỉm sữa hướng đến các nhân vật bình thường, nhưng đôi khi cũng chen vào những gương mặt nổi tiếng, hoặc có sức ảnh hưởng trên cộng đồng mạng. Người dẫn dắt chương trình cũng là những cái tên được chú ý như diễn viên Ngọc Lan, Thanh Trần... 

Cùng với những câu chuyện tâm sự, sẻ chia, NSX còn hút khán giả bằng những tình huống hài hước do các nghệ sĩ tham gia tạo nên, hoặc những trò chơi vận động. Vì thế, những gương mặt được lựa chọn cũng không quá xa lạ, thậm chí đã “nhẵn mặt” ở các chương trình khác như: NSƯT Kim Tử Long, Hương Giang, Hari Won, Ninh Dương Lan Ngọc, Lâm Vỹ Dạ... Tính giải trí của các chương trình này khá cao, dễ hút khán giả, nhưng đôi lúc cũng là hạn chế khi làm phân tán thông điệp truyền tải.

Nhìn chung, đời sống của chị em phụ nữ được bao quát thông qua các chương trình trên. Nội dung được chọn để bàn luận luôn dễ thu hút sự chú ý của nhóm khán giả mà họ muốn hướng đến.

Diễn viên Mai Thu Huyền trò chuyện với ca sĩ Giang Hồng Ngọc trong chương trình Phụ nữ quyền năng

Chẳng hạn, Tâm sự mẹ bỉm sữa với sự tham gia của chuyên gia tâm lý Tô Nhi A góp phần lý giải, đưa ra lời khuyên cho các chị em phụ nữ trong thai kỳ và hậu sản như stress, chế độ dinh dưỡng, hiện tượng không gắn kết với con sau sinh (do biến cố tình cảm, hoặc không nuôi con bằng sữa mẹ)... Đây là những vấn đề luôn được phụ nữ quan tâm, đặc biệt là vấn đề trầm cảm sau sinh, vốn để lại nhiều hệ lụy khi người trong cuộc và cả những người có liên quan không nhận diện được để có cách xử lý phù hợp. Phụ nữ quyền năng thông qua con đường lập nghiệp của các nghệ sĩ, doanh nhân nêu lên những tấm gương cho phụ nữ phấn đấu trong cuộc sống. 

Tuy nhiên đến nay, trừ Tâm sự mẹ bỉm sữa có phần tư vấn của chuyên gia tâm lý, phần lớn các chương trình chỉ dừng lại ở việc tám chuyện, thể hiện quan điểm mang tính cá nhân, còn việc đúc kết được gì, vận dụng thế nào trong cuộc sống lại tuỳ thuộc vào khán giả.

Phần lớn những vấn đề được mang ra bàn thảo như: chọn chồng thế nào, yêu ra sao, giữ gìn hôn nhân hạnh phúc, chuyện bếp núc... cũng không còn xa lạ bởi đó là nền tảng căn bản của phụ nữ suốt bao nhiêu đời nay. NSX mới chỉ hướng đến việc thoả mãn nhu cầu nói và nghe, chưa có những nỗ lực để tác động, làm thay đổi trong suy nghĩ, quan điểm của khán giả cho phù hợp với xu hướng chung của phụ nữ, về phụ nữ trong thời hiện đại.

Phụ nữ thời đại 4.0 không chỉ có những mối quan tâm liên quan đến tình yêu, gia đình, mang thai sinh nở... Phụ nữ trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng, đang phải đối diện với nhiều vấn đề "nóng" như bạo hành gia đình, xâm hại, lạm dụng tình dục, mất cân bằng trong chế độ lương bổng so với nam giới, mang thai ở tuổi vị thành niên, thiếu định hướng nghề nghiệp, quyền lực xã hội còn hạn chế... Chúng không chỉ tác động đến cá nhân phụ nữ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của xã hội. Tiếc rằng những điều này rất ít được nhắc đến hoặc không xuất hiện trong những chương trình trên.

NSX Mai Thu Huyền nhận xét: "So với thời gian trước, những chủ đề được bàn luận trong những chương trình dành cho phụ nữ hiện nay đã thoáng và đa dạng hơn rất nhiều. Tư duy tiếp nhận của khán giả cũng đã cởi mở hơn. Tuy nhiên, trong việc kết hợp với nhà đài để sản xuất thì chủ đề phải được duyệt qua trước nên cũng có những việc, NSX muốn làm nhưng chưa thể thực hiện. Mỗi chương trình có đối tượng, mục tiêu khác nhau nên cách thể hiện, nội dung cũng khác nhau.

Những vấn đề lớn, thời sự cần cho phụ nữ nhưng điều đó không có nghĩa những câu chuyện, thay đổi nhỏ không có giá trị. Riêng bản thân tôi, khi nghe những câu chuyện tâm sự cũng tạo nên một sự thay đổi nhất định nào đó. Quan trọng hơn cả, chúng ta có môi trường, không gian để phụ nữ nói".

Trung Sơn