Khi 'cậu nhỏ' cần bác sĩ

Những bệnh nhân này phải trả giá bằng chính khả năng sinh sản hoặc một phần cơ thể của mình. Có những bệnh lý cấp tính ở vùng kín nam giới vô cùng nguy hiểm, quý ông phải đi khám ngay, bởi hậu quả có thể là vô sinh, hoại tử bộ phận sinh dục…

20 tuổi và nguy cơ vô sinh vì viêm mào tinh

Trường hợp thứ nhất là nam thanh niên tên N.V.P. (20 tuổi, ngụ Q.11, TP.HCM) đến khám tại Trung tâm Sức khỏe nam giới Men's Health với vẻ mặt lo âu và tư thế đi kém thoải mái. Bệnh nhân đau ở vùng bìu, cơn đau càng tăng khi di chuyển, va chạm, kèm theo đó là tình trạng sưng đỏ, phù nề làm kích thước túi bìu to lên. 

Bị đau đã hai ngày nhưng P. không chịu đi khám, cố gắng tự điều trị. Sau đó, xuất hiện thêm các biểu hiện khác như mệt mỏi, đau đầu, kèm sốt nhẹ và ớn lạnh. P. đã sử dụng paracetamol hạ sốt tại nhà nhưng không bớt. Hai bên bìu - tinh hoàn ngày một sưng to và đau nhức quá mức chịu đựng. Lúc này, P. đành phải đến bệnh viện. Kết quả siêu âm Doppler bẹn bìu xác định P. bị viêm cả hai bên mào tinh hoàn.

Với bệnh lý cấp tính vùng kín nam giới nếu trì hoãn khám, hậu quả là vô sinh, hoại tử bộ phận sinh dục…

Bệnh nhân được điều trị bằng thuốc kháng sinh đường uống, kèm kháng viêm mạnh và thuốc giảm đau trong hai tuần. Nghe có vẻ đơn giản nhưng điều chúng tôi lo ngại nhất là di chứng để lại. Bệnh không nguy hiểm tính mạng, nhưng quá trình lành mô viêm thường để lại hậu quả: mô xơ cứng, đôi lúc có thể phát hiện nang mào tinh không triệu chứng, tệ nhất là biến chứng tắc mào tinh ở một hoặc hai bên. Bệnh nhân phải đối diện với nguy cơ hiếm muộn, vì tinh trùng vẫn được tạo ra đều đặn ở mô tinh hoàn nhưng tất cả đều bị “giam cầm” bên trong. Nếu muốn có con, bệnh nhân cần được phẫu thuật với hy vọng làm thông đường cho tinh trùng thoát ra ngoài (cơ hội rất mong manh) hoặc bệnh nhân phải chấp nhận sử dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh ống nghiệm.

Viêm mào tinh có thể diễn ra đơn độc hoặc đồng thời cùng với viêm tinh hoàn. Đa phần viêm mào tinh có nguyên nhân từ các vi sinh vật ngược dòng từ ngoài vào, lên hệ thống ống dẫn tinh đến mào tinh và gây bệnh. 

Thắt nghẹt bao quy đầu

Xấu hổ vì “thằng nhỏ” chưa “mở mắt” là tình huống nhiều cậu bé tuổi teen gặp phải. Thế nhưng, thay vì đi khám để được bác sĩ can thiệp, nhiều trường hợp lại... tự xử.

Cậu bé N.V.T.T. (16 tuổi, ngụ Q.3, TP.HCM) cùng người nhà đi khám trong tình trạng vô cùng lo lắng. Đồng nghiệp của tôi (Trung tâm Sức khỏe nam giới Men’s Health) tiếp nhận ca này. Cậu bé lúng túng cho hay cậu cảm thấy đau đớn ở bộ phận sinh dục. Cách thời điểm khám bệnh tám giờ, phần da quy đầu của T. bắt đầu bị sưng và dần chuyển sang màu tím. Nhận thấy dấu hiệu bất thường, bác sĩ yêu cầu được khám ngay, phát hiện dương vật hiện đang lộ rõ phần quy đầu, bên dưới khấc quy đầu có một vùng da sưng to, căng mọng, chuyển tím, xác định một vòng thắt đã thắt nghẹt phần đầu dương vật, cản trở máu tĩnh mạch lưu thông. 

Hỏi nhanh bệnh sử, cậu bé kể, cả trong trạng thái bình thường hay đang cương thì việc kéo tụt da quy đầu đều rất khó khăn và gây đau. Cách lúc khám bệnh 12 giờ, do bị bạn bè chế giễu rằng chỗ ấy “chưa mở mắt”, T. đã ra sức chịu đau để tụt da quy đầu. Kết quả “cậu nhỏ” đã mở mắt như ý nhưng lại không bao giờ tụt trở lại được. Vì quá xấu hổ, T. tiếp tục cố gắng chịu đau cũng như dùng nhiều cách để tự lộn da quy đầu nhưng bất thành. 

Chẩn đoán xác định đây là biến chứng thắt nghẹt trên bệnh nhân bán hẹp bao quy đầu, bác sĩ tiến hành thủ thuật lộn bao quy đầu trở về vị trí cũ. Bệnh nhân được cho thuốc kháng sinh ngừa bội nhiễm, cùng thuốc kháng viêm, giảm đau, chống phù nề và được hẹn quay lại thực hiện tiểu phẫu cắt bao quy đầu khi hoàn toàn hồi phục. 

Với văn hóa phương Đông, còn nhiều trở ngại trong việc giáo dục giới tính; các cậu bé không thật sự hiểu cơ thể của mình, càng bế tắc trong cách giải quyết, mà T. là một ví dụ. Bán hẹp hay hẹp bao quy đầu cần được phát hiện sớm và tiểu phẫu. Đặc biệt trường hợp bán hẹp bao quy đầu nếu cố gắng kéo tụt sẽ rất dễ rơi vào tình trạng thắt nghẹt. Tâm lý rụt rè, cảm giác mặc cảm và sự thiếu hiểu biết sẽ khiến việc điều trị chậm trễ. Nếu sự ứ máu tĩnh mạch kéo dài có thể gây hại cho bao quy đầu và cả da quy đầu, thậm chí hoại tử, loét da và bội nhiễm vi trùng. Hậu quả cuối cùng là bệnh nhân sẽ mất da vùng quy đầu vĩnh viễn, buộc phải điều trị ghép da về sau. Với các trường hợp được chẩn đoán thắt nghẹt chưa hoại tử, bác sĩ lâm sàng sẽ nỗ lực lộn bao quy đầu khi có thể và tiểu phẫu sau khi tình trạng ổn định. Trong trường hợp xấu nhất, cần tiểu phẫu ngay cho bệnh nhân khi nỗ lực lộn bao quy đầu thất bại.

 Bác sĩ Đoàn Anh Sang 
- chuyên gia sức khỏe nam giới