“Khẩu trang rởm” của Trung Quốc đến tay các nhân viên y tế tuyến đầu ở Mỹ

Cuộc điều tra do AP chủ trì phát hiện hàng triệu khẩu trang y tế, găng tay, áo choàng và các vật tư khác được sử dụng trong các bệnh viện khắp nước Mỹ là hàng giả, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nhân viên y tế - Ảnh: AP

Theo bài điều tra do hãng tin AP đăng tải ngày 12/5, các nhân viên y tế thiếu trang thiết bị bảo hộ cần thiết đã phơi nhiễm virus SARS-CoV-2 đặc biệt dễ lây lan khi điều trị cho các bệnh nhân COVID-19. Ngày hôm đó, khi lô hàng khẩu trang N95 của Trung Quốc đến Mỹ, một bác sĩ phòng cấp cứu nhắn tin cho một người bạn rằng anh ta cảm thấy không an toàn nếu không có đồ bảo hộ hoặc khẩu trang N95, đã chết vì nhiễm bệnh.

Nhưng chuyến hàng đến tối hôm đó mãi đến cuối tháng 3 vẫn không giải quyết được vấn đề. Một cuộc điều tra của AP phát hiện những chiếc khẩu trang đó là hàng giả - cũng như hàng triệu khẩu trang y tế, găng tay, áo choàng và các vật dụng khác đang được sử dụng trong các bệnh viện trên cả nước, gây nguy hiểm đến tính mạng các thầy thuốc.

Trước đại dịch, các cơ quan thực thi pháp luật thương mại liên bang tập trung vào xử lý hàng hóa xa xỉ và phần mềm máy tính, chủ yếu là từ Trung Quốc. Khi nước Mỹ “ngã bệnh”, nhiệm vụ giám sát chuyển qua vật tư y tế. Đến nay, chiến dịch “Lời hứa bị đánh cắp” do các cơ quan Di trú và Bộ An ninh Nội địa điều tra đã thực hiện 11 vụ bắt giữ và 519 vụ tịch thu vật tư y tế kém chất lượng. Tuy nhiên, hàng giả vẫn tiếp tục đổ vào, không chỉ khẩu trang, mà cả thuốc bị dán nhãn sai, và các bộ xét nghiệm và phương thuốc chữa trị COVID-19 giả.

AP đã xác định khẩu trang giả khi xem lại phim về lô hàng nhập về Los Angeles. Dấu hiệu nhận biết như sau: những chiếc khẩu trang này có các dây đeo tai, trong khi những chiếc khẩu trang thật có dải đeo sau gáy, giúp khẩu trang cố định chặt hơn.

Các hộp khẩu trang màu xanh và màu vàng bảo quản trong một nhà kho ở Nam California ghi rõ tên nhà sản xuất là Công ty Sản xuất Sản phẩm Y tế Đại Thắng ở Thượng Hải, Trung Quốc. Khẩu trang bên trong hộp được đóng dấu như thể đã được Viện Sức khỏe và An toàn Lao động Quốc gia Hoa Kỳ (NIOSH) phê duyệt, biểu thị rằng các khẩu trang này được chính phủ Mỹ chứng nhận là an toàn cho nhân viên y tế sử dụng. Khẩu trang N95 lọc 95% tất cả các hạt trong không khí, bao gồm cả những hạt khẩu trang phẫu thuật lỏng lẻo không lọc được.

Nhưng một ngày trước khi hàng đến, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã đưa ra một cảnh báo rất cụ thể: “Tất cả các khẩu trang Đại Thắng N95 của Thượng Hải có vòng dây đeo tai đều là hàng giả”.

Khẩu trang vòng tai ít tốn kém hơn so với khẩu trang đai gáy chính hãng, còn được gọi là khẩu trang phòng độc. Khẩu trang vòng tai cũng không chặt, không cản được sự thâm nhập qua các vết nứt các giọt nhỏ trong không khí mang theo virus.

Nhà máy Đại Thắng ở Thượng Hải, Trung Quốc, nơi chuyên sản xuất những chiếc khẩu trang N95 - Ảnh: AP

AP đã theo dõi các lô hàng khác của khẩu trang N95 Đại Thắng có vòng đeo tai khi các lô hàng này được đưa vào hệ thống y tế rộng lớn của Mỹ. Toàn bộ các chứng từ giao hàng, bao gồm vận đơn, hóa đơn, các chứng thư đều chỉ rõ nhà cung cấp là Công ty Sản xuất Sản phẩm Y tế Đại Thắng ở Thượng Hải.

Khi được hỏi, Đại Thắng không xác nhận các khẩu trang không hợp quy cách là của họ, công ty nói rằng có thể ai đó sử dụng trái phép thương hiệu Đại Thắng Thượng Hải để xuất hàng đi Mỹ.

Trong khi đó, mới đây người phát ngôn của Viện Sức khỏe và An toàn Lao động Quốc gia Hoa Kỳ (NIOSH) cho biết, các sản phẩm khẩu trang có vòng dây đeo tai được giao trực tiếp từ nhà máy Đại Thắng ở Thượng Hải và dán nhãn là NIOSH phê duyệt, là hàng giả.

Đáng chú ý, trên trang web của công ty, Đại Thắng Thượng Hải cảnh báo: Chúng tôi không có nhà phân phối, đầu mối tiêu thụ hay các nhà máy chi nhánh, đề nghị cảnh giác hàng giả!”.

Nhà nhập khẩu có trụ sở tại Florida Mark Kwoka cho biết ông tin rằng khẩu trang Đại Thắng Thượng Hải có vòng đeo tai mà ông có được là hàng xuất thẳng từ nhà máy, dựa trên thông tin ông nhận được từ các đối tác của mình ở Trung Quốc.

Đại Thắng Thượng Hải là một trong những nhà sản xuất khẩu trang N95 chính hãng lớn nhất thế giới và là một trong số ít công ty Trung Quốc được NOSH phê duyệt sản xuất loại khẩu trang y tế N95 dành cho nước Mỹ.

Theo một số nhà môi giới làm việc tại Trung Quốc, bình thường, sản phẩm của Đại Thắng là tiêu chuẩn vàng cho khẩu trang N95, nhưng trong cơn sốt của đại dịch, một số khẩu trang rẻ hơn sẽ mang lại lợi nhuận nhiều hơn. Trong khi đó, Đại Thắng vẫn duy trì vị thế quan trọng trong sự nghiệp chống dịch.

Một cơ quan nhận khẩu trang vòng tai của Đại Thắng là Direct Relief (Cứu trợ trực tiếp), một tổ chức viện trợ nhân đạo quốc tế ở Nam California. Ban đầu, Direct Relief nghĩ rằng nhà máy vô tình gửi nhầm mẫu khẩu trang và đã gác lại toàn bộ lô hàng. Nhưng sau khi đọc cảnh báo của CDC, Giám đốc điều hành Direct Relief, ông Thomas Tighe, nói rằng họ tin đó là hàng giả và đã báo cáo cho chính phủ liên bang.

Kiểm nghiệm của chính phủ Mỹ đối với các khẩu trang đến từ Trung Quốc đã loại bỏ sản phẩm kém chất lượng của 65 nhà máy ở đại lục, những nhà máy này bị cấm xuất khẩu trang vào Mỹ. Tuy nhiên, công ty Đại Thắng Thượng Hải nằm trong danh sách 14 công ty được phê duyệt.

Trong hơn bốn tuần, hàng triệu khẩu trang được coi là kém chất lượng đã được gửi đến Mỹ và và hiện đang được sử dụng. Các cơ quan y tế Mỹ đã phải chi hàng triệu đô la để nhận những chiếc khẩu trang không hoàn hảo. Trước đại dịch, khẩu trang N95 được bán với giá khoảng 60 xu mỗi chiếc, nay chúng có giá 6 đô la một chiếc.

David Schildmeier, phát ngôn viên của Hiệp hội Điều dưỡng Massachusetts than thở: “Thật kinh khủng!”. Ông cho biết Bệnh viện đa khoa Lawrence, nơi quyên góp khẩu trang trực tuyến, đã trao khẩu trang đeo tai Đại Thắng cho 40 y tá trong một đơn vị chống dịch COVID-19 trước khi biết tin đây là khẩu trang giả.

(Nội dung bài viết là một phần cuộc điều tra chung của hãng thông tấn AP, chương trình Frontline (tuyến đầu) của Dịch vụ Phát thanh Công cộng (PBS) và Trung tâm Báo cáo Toàn cầu (GRC) sau khi kiểm tra hậu quả chết người của chuỗi cung ứng y tế bị phân mảnh trên toàn thế giới).

Việt Hưng