Khẳng định Ankara hỗ trợ IS, Nga ký sắc lệnh trừng phạt hàng loạt

Ankara tiêu thụ dầu lậu của IS

Mới đây, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố sẵn sàng từ chức nếu có ai đó chứng minh được Ankara mua dầu từ nhóm khủng bố “Nhà nước Hồi giáo”.

Đáp lại lời tuyên bố của Thổ Nhĩ Kỳ, theo Sputnik, ngay từ khi hội nghị thượng đỉnh G20 diễn ra tại Antalya, Tổng thống Vladimir Putin đã công bố với các nhà lãnh đạo thế giới những bức ảnh chụp đoàn xe ô tô chuyên chở dầu từ khu vực Syria mà IS kiểm soát đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Việc cung cấp dầu mỏ trở thành nguồn tài chính dồi dào cho tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). (Ảnh: AP).

Thêm vào đó, theo một cuộc điều tra do The Guardian tiến hành năm 2012, trên đường đến Syria để chống chế độ Bashar al-Assad, các chiến binh thánh chiến đã sử dụng Thổ Nhĩ Kỳ làm điểm quá cảnh. Điều đó khiến các nhà ngoại giao châu Âu rút ra kết luận rằng, các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ có cảm tình với Hồi giáo cực đoan.

Theo tờ báo này, các doanh nhân Thổ Nhĩ Kỳ đã ký kết những hợp đồng béo bở với giới buôn lậu dầu mỏ từ IS, bổ sung ít nhất 10 triệu USD hàng tuần vào "ngân sách" cho những kẻ khủng bố.

Thành viên đảng đối lập Thổ Nhĩ Kỳ Mehmet Ali Ediboglu cũng nói rằng: “IS thu được từ xuất khẩu dầu 800 triệu USD/năm và dùng khoản tiền đó để mua vũ khí”.

Về phần mình, Bộ Ngoại giao Syria tuyên bố việc máy bay F-16 của Thổ tấn công Su-24 đã chứng minh với thế giới rằng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ những kẻ khủng bố, và khuyến cáo Washington xác minh thông tin con trai của Tổng thống Erdogan là Bilial tham gia buôn lậu dầu với IS.

Nga đưa ra bức ảnh của con trai Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ (ngoài cùng bên phải) với chùm thủ lĩnh khủng bố IS.

Vài ngày sau khi lực lượng không quân Nga bắt đầu ném bom các cơ sở dầu mỏ và các đoàn xe IS chở dầu lậu từ lãnh thổ Syria sang các nước khác, kể cả sang Thổ Nhĩ Kỳ, máy bay ném bom Su-24 của Nga đã bị bắn hạ.

"Tất nhiên, khó có thể xảy ra một trùng hợp ngẫu nhiên, và sau đó Thổ Nhĩ Kỳ - nước láng giềng của chúng tôi bắt đầu hành xử khá lo lắng, nếu nói một cách nhẹ nhàng nhất", Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết.

Nga thông qua một loạt biện pháp trừng phạt Ankara

Từ sau vụ việc Su-24 bị bắn hạ, mặc dù Ankara đã có những động thái mềm mỏng, "xuống nước" trong mối quan hệ ngoại giao giữa 2 nước, tuy nhiên Nga vẫn khẳng định quan điểm về việc Thổ Nhĩ Kỳ phải lên tiếng xin lỗi về vụ xảy ra hôm 24/11.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng cương quyết khẳng định việc chiến đấu cơ Nga đã xâm phạm không phận nước này, và việc F-16 bắn hạ là để bảo vệ an ninh. Trước việc "cứng đầu" của Thổ, Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev ngày 1/12 đã ký quyết định thông qua một loạt biện pháp cụ thể nhằm thực hiện sắc lệnh trừng phạt kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ.

Lệnh trừng phạt kinh tế của Nga nhằm trả đũa việc Ankara bắn hạ Su-24 sẽ đè nặng nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ, nhất là du lịch và nông nghiệp.

Theo đó, quyết định trên có hiệu lực từ ngày 1/1/2016, trong đó có các biện pháp như đình chỉ hoạt động của Ủy ban hỗn hợp liên chính phủ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ về hợp tác kinh tế - thương mại; cấm tuyển lao động Thổ Nhĩ Kỳ làm việc tại Nga (trừ những người có hợp đồng làm việc ký trước ngày 31/12/2015); cấm nhập khẩu nhiều sản phẩm nông nghiệp từ Thổ Nhĩ Kỳ, chủ yếu là rau hoa quả như nho, táo, cam quýt, mận, cà chua, bắp cải, dưa chuột, hành,... và sản phẩm từ thịt gà...

Phát biểu trên truyền hình, Thủ tướng Nga Medvedev nói: “Những động thái này là bước đi đầu tiên và Nga sẽ hạn chế hoạt động các công ty vận tải cũng như siết chặt kiểm soát các hợp đồng xây dựng với công ty Thổ Nhĩ Kỳ trên lãnh thổ Nga. Ngoài ra, Nga ban hành các lệnh cấm và hạn chế đối với các hàng hóa, thực phẩm, công trình, dịch vụ do các công ty Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp cũng như các biện pháp khác”.

Ông Alexei Ulyukaev - Bộ trưởng Bộ Phát triển Kinh tế Nga cùng ngày cho biết, dự án "dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ" và việc xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Akkuyu ở Thổ Nhĩ Kỳ cũng có thể sẽ tạm dừng hoặc hủy bỏ để đáp trả việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay Su-24 của Nga tại Syria hôm 24/11 vừa qua.

Trước những động thái "mạnh tay" của Nga, giới chuyên gia kinh tế cảnh báo một cuộc chiến tranh thương mại giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ gây thiệt hại nặng nề cho cả hai nước. Theo số liệu thống kê của Nga, trong vài năm qua, thương mại song phương luôn đạt 31 đến 34 tỉ USD mỗi năm.

Trần Thùy (tổng hợp)