Khai thác nước ngầm: Dân bị cấm, nhà máy nước đá thì… vô tư!

Khi chủ cơ sở cải tạo mặt bằng, chuẩn bị sản xuất nước đá, người dân đã phản ánh đến chính quyền địa phương nhưng vài tháng sau, nhà máy nước đá vẫn hình thành. Anh Lê Vĩnh Tường (ở số 102/1 Dương Văn Dương, P.Tân Quý) bức xúc, từ khi nhà máy hoạt động, cuộc sống của người dân bị đảo lộn hoàn toàn: nhà cửa có dấu hiệu xuống cấp, rạn nứt, lún sụt. Nhà của anh Tường ở sát vách cơ sở Đại Anh liên tục xuất hiện các vết nứt, nền nhà có dấu hiệu sụt lún.

Điều bất ngờ là người dân phát hiện cơ sở chưa có giấy phép khai thác nước ngầm. Khi dân khiếu nại. UBND Q.Tân Phú kiểm tra, kết quả đúng như phản ánh. Cơ sở Đại Anh bị đề nghị ngưng hoạt động nhưng hai tháng sau, mọi chuyện như cũ. Chủ cơ sở đã “tậu” được giấy phép khai thác nước ngầm, dù đây là khu vực cấm khai thác.

Có giấy phép trong tay, cơ sở nước đá hoạt động rầm rộ hơn. Theo anh Tường, bà con trong khu vực khốn đốn vì tiếng ồn đinh tai, nhức óc phát ra hàng đêm từ cơ sở này. Mọi người phản ánh tiếp. Chính quyền địa phương kiểm tra, nhắc nhở, xử phạt nhưng tình hình vẫn vậy. Riêng việc khai thác nước ngầm, người dân phản ánh đến quận thì quận chỉ lên sở, phản ánh đến sở thì sở gửi giấy báo đề nghị dân liên hệ quận.

Giải thích vấn đề này, ông Nguyễn Văn Dũng - Phó chủ tịch UBND Q.Tân Phú cho rằng, theo quy định, quận chỉ cấp giấy phép kinh doanh, còn giấy phép khai thác nước ngầm do Sở Tài nguyên môi trường (TNMT) TP cấp. Chủ cơ sở đã được cấp giấy phép khai thác nước ngầm vào ngày 23/6/2014, thời hạn ba năm, nên quận không thể cấm cơ sở hoạt động. Riêng việc cơ sở hoạt động gây ồn ào, vừa qua quận đã ra quyết định xử phạt 30 triệu đồng và buộc khắc phục hậu quả.

Các hệ thống ly tâm sản xuất của cơ sở nước đá Đại Anh

Trong khi đó, giải thích về việc cấp giấy phép khai thác nước ngầm, ông Huỳnh Thanh Nhã - Phó trưởng phòng Tài nguyên nước và khoáng sản, Sở TNMT TP khẳng định: “Theo Quyết định (QĐ) 69 của UBND TP về hạn chế, cấm khai thác nước ngầm trên địa bàn 29 phường thuộc 13 quận ở TP.HCM, P.Tân Quý, Q.Tân Phú không nằm trong khu vực bị cấm. Do đó, việc cấp giấy phép khai thác nước ngầm cho cơ sở nước đá Đại Anh không sai”.

“Tuy nhiên, ngày 22/1/2014, UBND TP.HCM có ban hành văn bản số 321/UBND nêu rõ: Những nơi đã có mạng cấp nước sạch hoàn chỉnh, tuyệt đối cấm khai thác nước ngầm dù thuộc vùng được khai thác” - chúng tôi “bẻ” lại. Ông Nhã nói: “Nước phục vụ cho sinh hoạt thì không cấp, nhưng nước phục vụ cho sản xuất vẫn cấp bình thường”. Lý do, nếu không cấp phép cho doanh nghiệp khai thác, họ phải sử dụng nước thủy cục, giá thành cao, kinh doanh không có lợi nhuận, doanh nghiệp sẽ chuyển sang tỉnh, thành khác hoạt động. Ngoài ra, ông Nhã cho rằng, lượng nước ngầm cấp cho cơ sở Đại Anh khai thác không nhiều.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, lượng nước Sở TNMT cấp cho cơ sở Đại Anh khai thác là… 15m³/ngày, tương đương 450m³/tháng. Người dân cho biết, lượng nước này bằng tổng lượng nước sử dụng của khoảng 70 - 80 hộ dân (trung bình mỗi hộ sử dụng 5m3 - 6m³/tháng) cộng lại. Về vấn đề doanh nghiệp không được cấp phép khai thác nước ngầm sẽ chuyển đến tỉnh, thành khác hoạt động, rõ ràng ông Nhã đã lo… quá xa. Bởi hầu hết các quận, huyện vùng ven và ngoại thành của TP.HCM hiện nay đều không cấm khai thác nước ngầm. Sở TNMT có thể hướng dẫn doanh nghiệp đến những khu vực này hoạt động.

Trong khi đó, được biết, tại văn bản 321, UBND TP.HCM đã có chỉ đạo: Sở TNMT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành khác sửa đổi, bổ sung QĐ 69 theo hướng chính thức đưa những khu vực đã có mạng lưới cấp nước sạch hoàn chỉnh vào danh sách khu vực cấm khai thác. Dự thảo QĐ sửa đổi, bổ sung này đã được gửi đến Sở Tư pháp TP thẩm định. Như vậy, sắp tới, nếu P.Tân Quý được đưa vào khu vực cấm khai thác nước ngầm thì rõ ràng giấy phép do Sở TNMT cấp đã gián tiếp “giết” doanh nghiệp này.

PHAN TRÍ - MINH TUẤN

Đường dây khẩn 0966.18 27 27 - 0913.15 93 15 
Email: duongdaykhan@baophunu.org.vn