Kể chuyện lịch sử - 'cuộc chơi' cần được tiếp sức

Khán phòng gần 200 người đã nán lại suốt gần ba giờ để nghe đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh, diễn viên Vân Trang, diễn viên-stylist Trịnh Tú Trung và các tác giả trẻ Dũng Phan, Phạm Vĩnh Lộc kể về chuyện làm phim Thiên mệnh anh hùng cũng như những bí ẩn xung quanh vụ án Lệ Chi Viên mà tâm điểm là bức huyết thư - món đồ mà các nhân vật chính trong phim đi tìm.

So với tập phim Tử chiến thành Đa bang hồi 1 - Giấy, Huyết mạch Trần gia tiến bộ hơn hẳn

Lệ Chi Viên và hành trình điện ảnh là cuộc nói chuyện đầu tiên về sự giao thoa đẹp đẽ giữa lịch sử và nghệ thuật, nhưng đã là cuộc nói chuyện chuyên đề lần thứ năm của dự án Sử Talk, do hai bạn trẻ Nam Du Võ và Lê Vũ Khánh Nguyên sáng lập.

Là chương trình kể chuyện lịch sử, Sử Talk đã làm được điều mà môn học và các giáo viên sử không làm được: khuyến khích người trẻ tìm hiểu lịch sử nước nhà thông qua những buổi nói chuyện định kỳ hằng tháng. Ở đó, diễn giả bàn về một nhân vật hoặc sự kiện lịch sử và khán giả tự do thảo luận, phản biện với những góc nhìn đa chiều, khách quan nhưng cũng mang đậm dấu ấn cá nhân.

Qua từng buổi nói chuyện của Sử Talk, lượng khán giả ngày một tăng. Từ con số chỉ hơn chục người ban đầu dần lên hơn cả trăm người. Đặc biệt, mọi người đến rất đúng giờ, thậm chí đi sớm và dù thời lượng buổi nói chuyện khá dài, hầu như không ai bỏ về giữa chừng.

Đáp lại, Sử Talk cũng không ngừng bổ sung nhiều chủ đề để thu hút người nghe, từ việc chỉ bàn về từng nhân vật lịch sử như Quang Trung - Sống rực rỡ chết cũng rực rỡ, Gia Long - Con đường hoàng đế, Hồ Quý Ly - Anh hùng lưu hận mãi nghìn năm, Hưng Đạo Vương - Trên cả khúc tráng ca… nhóm đã mở rộng chủ đề, gắn lịch sử với nghệ thuật. Sắp tới, Sử Talk sẽ mở rộng phạm vi cuộc nói chuyện ra tận phía Bắc. Tất cả đều dựa vào nỗ lực tự thân của nhóm. Sự ủng hộ từ bên ngoài chỉ là sự đồng ý tham gia của các nghệ sĩ khách mời và vài nơi cho mượn địa điểm.

Nếu như Sử Talk dùng mô hình talk show để đưa sử đến với công chúng thì nhóm Đuốc Mồi (dự án Việt sử kiêu hùng) chọn cách làm phim diễn họa lịch sử. Tập phim mới nhất - Huyết mạch Trần Gia - vừa ra mắt hôm 24/6 trên kênh YouTube, khiến khán giả phấn khích trước nội dung mới lạ (kể câu chuyện nhà Hồ thất bại trong việc chống giặc Minh xâm lược) và trầm trồ với nét vẽ sắc nét, hình ảnh tươi tắn, đồ họa mềm mại. Ít ai biết, 15 phút phim ngắn ngủi đó là thành quả lao động hàng tháng trời.

Dự toán ban đầu của nhóm - 300 triệu đồng/3 tập phim (ra mắt tháng 1/2018), (6/2018) và (dự tính trong năm nay) hoàn toàn không đủ. Chỉ riêng chi phí ăn uống, đi lại, máy móc, thiết bị, vật liệu, không gian làm việc (chưa tính tiền công) cho ê-kíp đã lên đến 150 triệu đồng/tập.

Để có thể tiếp tục dự án, nhóm Đuốc Mồi phải kêu gọi nâng nguồn quỹ vận động lên gấp đôi, nhưng đến nay chỉ mới nhận được 301 triệu đồng ủng hộ. Đuốc Mồi tâm sự, nhóm mong muốn làm thật nhiều phim về các triều đại, nhưng chỉ có thể duy trì trong trường hợp đủ kinh phí.

Thế hệ trẻ và lịch sử nước nhà, cho đến nay vẫn còn khoảng cách, bởi những gì được giảng dạy trên ghế nhà trường đa phần chỉ là những số liệu khô khan, những thống kê vô hồn. Nỗ lực mang sử đến gần với mọi người bằng những phương thức sáng tạo, sinh động của Sử Talk, Đuốc Mồi trở nên vô cùng đáng quý. Nhưng buồn thay, họ vẫn cô đơn trên bước đường giúp “dân ta phải biết sử ta”. Ai sẽ tiếp sức cho những người trẻ trong cuộc chơi kể chuyện lịch sử là câu hỏi day dứt đối với những ai đã từng dự những buổi nói chuyện của Sử Talk hay từng xem các tập phim thuộc dự án .

“Người trẻ rất quan tâm đến lịch sử, quan trọng là cách chúng ta đã truyền tải như thế nào” - tác giả Dũng Phan nhìn nhận. Trong sự cộng hưởng của những dự án phim ảnh/sách/talk show có ý nghĩa về lịch sử, những người trẻ đang cùng chung tay nuôi nguồn cảm hứng với sử Việt.

Dũng Phan truyền cảm hứng bằng những câu chuyện chân thực và sinh động về những danh tướng. Thành Phong - Khánh Dương mê hoặc bạn đọc trẻ bằng lối kể hấp dẫn, hình họa ấn tượng với bộ truyện . Ra mắt vào tháng 11/2014, đến nay, đã đi đến tập 3. Hiện nhóm thực hiện đang tiếp tục hoàn thành tập 4, sau khi gây quỹ đạt yêu cầu với số tiền hơn 250 triệu đồng.

Hương Nhu - Diệp Nguyễn