Instagram là món quà hay hiểm họa đối với giới trẻ?

Ảnh minh họa của “viên thuốc” Instagram - Ảnh: Time/Getty Images

Facebook, công ty sở hữu Instagram, nhiều năm nay đã biết rằng nền tảng này có hại cho sức khỏe tinh thần của nhiều thanh thiếu niên - đặc biệt là các cô gái - nhưng đã giữ kín nghiên cứu nội bộ về vấn đề này, theo một báo cáo của Wall Street Journal (WSJ) được công bố hôm 14/9.

Đáp lại báo cáo của WSJ, một nhóm thượng nghị sĩ (TNS) lưỡng đảng cho biết sẽ mở một cuộc điều tra về những gì Facebook đã biết về ảnh hưởng của Instagram đối với người dùng thanh thiếu niên. Trong khi đó, Instagram cho biết họ tự hào về nghiên cứu này và không ngừng cải thiện hoạt động của ứng dụng để bảo vệ người dùng khỏi bị tổn hại.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu và cựu nhân viên của Facebook cho biết vấn đề của Instagram có thể là “cố hữu” đối với nền tảng này và do đó hầu như không thể khắc phục được, Jasmine Fardouly, một nhà nghiên cứu về hình ảnh cơ thể tại Đại học New South Wales ở Úc, cho biết. Cô cho rằng, “vì Instagram dựa trên hình ảnh nên rất khó để không biến nó thành một môi trường tập trung vào ngoại hình. Theo Fardouly, “chúng ta chỉ có thể giảm thiểu tác hại, nhưng không thể thủ tiêu hết những mặt có hại của Instagram”.

Tác hại của Instagram

WSJ dẫn nguồn một bài thuyết trình nội bộ về Instagram từ tháng 3/2020 cho biết, khi 32% các cô gái mới lớn “cảm thấy tồi tệ về cơ thể của mình, thì Instagram khiến họ cảm thấy tồi tệ hơn”.

WSJ cũng phát hiện rằng nghiên cứu Instagram cho thấy, trong số những người dùng tuổi teen báo cáo ý định tự tử, 13% người dùng Anh và 6% người dùng Mỹ đã theo dõi những cảm xúc đó, khi họ sử dụng Instagram. Các nhà nghiên cứu nhận thấy hình ảnh bản thân của phụ nữ trẻ bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề khi họ so sánh mình với những gì nhìn thấy trên Instagram.

Nhưng trong phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ vào tháng 3/2021, Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg nói với các nhà lập pháp rằng, nghiên cứu cho thấy các ứng dụng mạng xã hội có “lợi ích tích cực về sức khỏe tinh thần” khi được sử dụng để kết nối với những người khác.

Theo các nhà nghiên cứu, các nền tảng như Instagram có thể góp phần gây ra các vấn đề về hình ảnh cơ thể và chứng trầm cảm, vì con người có nguyện vọng bẩm sinh là so sánh mình với người khác.

Nhà nghiên cứu Fardouly nói: “Mọi người luôn muốn giới thiệu “phiên bản tốt nhất” - một phiên bản ngoại hình nâng cao, phi thực tế - của mình cho người khác thấy”. Nhưng các ứng dụng của truyền thông xã hội như Instagram lại làm trầm trọng thêm vấn đề đó đối với một bộ phận những người vốn đã có xu hướng đưa ra những so sánh này.

Instagram đã giải quyết vấn đề như thế nào?

Phillippa Diedrichs, một nhà nghiên cứu hàng đầu về hình ảnh cơ thể, cho biết cô đã thực hiện một tư vấn cho Instagram. Theo đó, khi người dùng được giới thiệu với nhiều diện mạo, nền tảng cá nhân, hình dáng và kích cỡ cơ thể đa dạng hơn trên phương tiện truyền thông xã hội, nó có thể có tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần và hình ảnh cơ thể của họ.

Diedrichs đã xem xét cách công ty Instagram có thể “cập nhật một số phát hiện đó vào thiết kế của ứng dụng”. Những thay đổi, theo Diedrichs, đang được thực hiện, nhưng chưa được chính thức khởi động trên nền tảng.

Một người phát ngôn của Facebook nói rằng công ty đang xem xét bao gồm cho phép người dùng đặt lời nhắc tự động hiện lên sau một khoảng thời gian họ chọn và tạm nghỉ nếu như đã sử dụng ứng dụng này một thời gian.

Đánh trúng vào điểm mấu chốt

Những câu chuyện khác được WSJ đăng tải trong tuần này tiết lộ Zuckerberg nói rằng sẽ không chấp thuận những thay đổi có thể làm giảm mức độ tương tác của người dùng hay tác động tiêu cực đến lợi nhuận của công ty.

Thêm một vấn đề nữa là nhiều nội dung có thể làm xấu đi nhận thức về hình ảnh cơ thể đối với phụ nữ trẻ - chẳng hạn như hình ảnh những người mẫu áo tắm siêu mỏng - từ các quảng cáo trả phí, tạo nên phần lớn thu nhập của Facebook, trái ngược với nội dung không phải trả tiền. Đây là lý do khiến một số chuyên gia nghi ngờ rằng Instagram có thể thay đổi cơ bản.

Cẩm Hà (theo Time)