Huy động nguồn lực trong dân để xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam

ĐBQH Trần Hoàng Ngân cho rằng, thời điểm hiện tại Việt Nam đã có điều kiện để triển khai dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Khát khao Việt Nam có phương tiện giao thông hiện đại

Chiều 20/11, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về chủ trương đầu tư xây dựng dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

ĐBQH Trần Hoàng Ngân (đoàn TPHCM) bày tỏ đồng tình và chia sẻ đã từng khao khát Việt Nam có phương tiện giao thông hiện đại này.

Theo ông, khi đường sắt tốc độ cao đi vào vận hành, việc đi lại người dân được thuận tiện, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước, thu hút nhà đầu tư... Và đặc biệt, chúng ta sẽ khai thác được tất cả các tiềm năng, lợi thế của các địa phương mà tuyến đường sắt đi qua, đặc biệt là các tỉnh miền Trung.

Tuy nhiên, ĐB Trần Hoàng Ngân lưu ý, đây là phương tiện giao thông tốc độ cao nên yêu cầu kỹ thuật và an toàn hết sức là nghiêm ngặt. Do đó, không vì chi phí hay nguồn thu mà thiếu tập trung yêu cầu này.

Cùng với đó, số vốn đầu tư của dự án rất lớn, vào khoảng 67 tỉ USD. Do đó, ĐB Trần Hoàng Ngân đề nghị, cần tập trung huy động nguồn vốn trong nước, vay vốn ưu đãi ở nước ngoài và hạn chế sử dụng vốn ODA.

Theo tính toán, chi phí xây lấp khoảng 50%, tức là vào khoảng là 33 tỉ USD. ĐBQH Trần Hoàng Ngân đề nghị cần tập trung sử dụng nguyên vật liệu ở trong nước và cần huy động các doanh nghiệp trong nước có năng lực chuyên môn tham gia vào dự án này.

Ông cũng kiến nghị tổ chức xây dựng ngành công nghiệp phụ trợ cho tuyến đường sắt tốc độ cao, cũng như là đường sắt đô thị. Đồng thời chuẩn bị nguồn nhân lực và đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực này.

Nhận định cân đối ngân sách là một bài toán khó, để giảm áp lực cho ngân sách Nhà nước, ĐBQH Trần Hoàng Ngân đề nghị cần quan tâm đến nguồn thu từ đấu giá đất sạch, đấu giá đất tại các bến tàu, vùng phụ cận TOD; khai thác hiệu quả tài sản công; có cơ chế đột phá tại các doanh nghiệp nhà nước để khai thác nguồn thu...

Nguồn lực trong dân còn rất lớn

ĐBQH Dương Khắc Mai nhấn mạnh cần huy động nguồn lực từ nhân dân bằng cách phát hành trái phiếu với lãi suất hấp dẫn

Góp ý vào dự thảo luật, ĐBQH Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) cho rằng, khi có chủ trương xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam, quy hoạch trong lĩnh vực giao thông phải được cân đối phù hợp, hài hòa. Phải tính toán để các dự án cảng hàng không, đường bộ không bị lãng phí.

Về khả năng cân đối nguồn vốn, ông cũng lưu ý phải có phương án để bên cạnh dự án này, ngân sách Nhà nước còn phải chi cho các công trình trọng điểm, các chương trình mục tiêu quốc gia khác. Từ một số công trình đầu tư công trong thời gian vừa qua, ĐBQH nhấn mạnh phải lựa chọn công nghệ, phân kỳ, tổ chức khai thác thực hiện hiệu quả, tránh đội vốn hoặc bù lỗ sau này; tránh đầu tư lớn mà khai thác không hiệu quả.

Cùng mối băn khoăn trên, ĐBQH Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) chia sẻ, để ĐBQH có thể yên tâm hơn, Chính phủ cần cung cấp thêm thông tin về khả năng cân đối, thu xếp vốn, an toàn nợ công... Ông đặc biệt quan tâm tới tiến độ thực hiện dự án. Bởi thời gian qua, việc kéo dài thời gian thi công đã dẫn tới đội vốn ở các dự án xây dựng đường sắt đô thị. Cùng với đó, nhiều công trình đối mặt với tình trạng nguồn cung vật liệu thiếu hụt, giải phóng mặt bằng chậm.

ĐBQH đoàn Đắk Nông cũng chỉ ra, phải quan tâm thu hút đầu tư, sự tham gia của các doanh nghiệp tư nhân trong nước nhằm giúp doanh nghiệp phát triển lớn mạnh, nội địa hóa tối đa, giảm phụ thuộc vào nước ngoài, huy động vốn nội địa, giảm vay vốn nước ngoài.

“Để đầu tư dự án trong tương lai, chúng ta phải tính huy động sức dân. Vừa qua, thảo luận về thị trường vàng cho thấy nguồn lực trong dân còn lớn. Nếu phát hành trái phiếu với lãi suất đủ hấp dẫn, người dân sẵn sàng mua.

Ngân sách chưa đảm bảo thì đi vay nhưng vay trong dân tốt hơn vay nước ngoài, vì lợi nhuận người dân được hưởng, không chuyển dịch ra bên ngoài. Điều quan trọng hơn là khơi dậy niềm tự hào dân tộc để đóng góp vào công trình quan trọng quốc gia này”, ĐB Dương Khắc Mai nói.

Minh Quang