PNO - PN - Trong phim Những đứa con của làng (tác giả Phạm Dũng, đạo diễn (ĐD) Nguyễn Đức Việt, đoạt bốn giải Cánh diều 2014, đang được trình chiếu trong tuần lễ phim Pháp ngữ tại Trung tâm Văn hóa Pháp TP.HCM), có lẽ Bè là nhân vật đem...
Óc tò mò của người xem càng lúc càng được khơi gợi khi một con người trong hoàn cảnh nghèo khổ cùng cực với vẻ bề ngoài rách rưới, bẩn thỉu như… Chí Phèo, lại có một cách sống đầy nhân nghĩa. Để bà con không phải ngày ngày vất vả chèo đò sang sông, Bè âm thầm chặt cây rừng, một mình dựng cầu, mặc cho bao cái nhìn ái ngại. Bè cắn răng giết “người bạn thân duy nhất” là con gà trống để lấy thịt bồi dưỡng cho cô gái mình thầm yêu đang gặp nạn với cái thai hoang của người khác.
Đỉnh điểm sự khác lạ là cái con người “không ra người” ấy lại dám lớn tiếng bảo vị trưởng làng đáng kính nên cho phép đứa con của kẻ ác ôn năm xưa được về làng bốc mộ cha. Bè vậy đó, một mình sống lủi thủi trong căn chòi ọp ẹp ở ven sông, nhưng chuyện làng không lúc nào vắng mặt. Anh ôm khư khư mối tình đơn phương với cô lái đò, rồi sẵn sàng dang tay chở che mọi nỗi bất trắc của người thương không kể gì đến thân mình. Chính nét đẹp nhân văn ẩn khuất bên trong vẻ bề ngoài xù xì như viên ngọc ẩn mình trong đá, đã tạo cảm giác khám phá thú vị, đưa Bè bước dần vào trái tim người xem.
Bè còn đem lại sự ngạc nhiên bởi người thủ vai là Huy Cường, một gương mặt lâu nay vốn được mệnh danh là “trùm phản diện” của phim truyền hình. Có thể do lần đầu tiên đến sàn quay năm 2003, Huy Cường đã diễn rất ấn tượng vai đại ca Đại trong bộ phim Hoa dã quỳ (ĐD Võ Tấn Bình), nên sau đó một chuỗi những phim anh tham gia suốt hơn mười năm qua, vẫn là những vai chỉ để người ta… ghét, không là dân đâm thuê chém mướn thì cũng là kẻ ăn chơi trác táng, không xì ke ma túy thì cũng táng tận lương tâm, những thứ “rác rưởi” của xã hội, điển hình như Tuấn bu (Kiều nữ và đại gia), Hoàng công tử (Bão), Phát đen (Vườn đời), Thạo biến thái (Vật chứng mong manh)...
Hỏi có buồn không, Huy Cường trả lời bằng nụ cười đầy cảm thông “chắc là các ĐD muốn có sự an toàn”. “An toàn” vì chọn Huy Cường vào các nhân vật “phức tạp” kiểu này là chắc cú, không ai muốn mất công cho anh thử sức với những hình tượng mang tính cách ngược lại khi thời gian làm phim truyền hình lúc nào cũng gấp gáp. Huy Cường đành chấp nhận “chết vai”, dù trong thâm tâm, anh luôn khát khao một lần được làm “người tử tế” trên màn ảnh. Và Bè chính là “người tử tế” đầu tiên mà Huy Cường được “chạm” đến, một bất ngờ đối với anh, một sự ngạc nhiên dành cho người xem và một “cú liều” của ĐD Nguyễn Đức Việt.
Vai Bè trong Những đứa con của làng mang lại cho Huy Cường giải nam diễn viên phụ xuất sắc Cánh diều 2014
Nhưng, ĐD Nguyễn Đức Việt nói, anh không hề liều khi chọn Huy Cường, dù anh biết rất rõ diễn viên của mình lâu nay chỉ quen đóng những vai phản diện. Bởi, anh tin vào khả năng tiềm ẩn của một người được đào tạo bài bản ở trường lớp như Huy Cường. Và quả là Huy Cường cũng “không phải dạng vừa” khi là bạn đồng môn, từng trải một thời “lây lất” ở trường cao đẳng Sân khấu và điện ảnh với “vua phòng vé” Thái Hòa ở lớp diễn viên K19 (tốt nghiệp năm 1998).
Ra trường gặp lúc sân khấu khó khăn, anh lao vào làm đủ thứ việc như đọc quảng cáo, bấm nhạc, trực sân khấu, diễn thay vai… chờ cơ hội để được làm nghề, nhưng nghề cứ quay lưng. Đến lúc hết kiên nhẫn, tưởng phải bỏ sân khấu thì anh bất ngờ được nghệ sĩ Duy Phương mời về hợp tác, diễn kịch ngắn, kịch hài ở các quán bar, quán cà phê, tụ điểm... rồi qua nhóm hài Mai Dũng, cộng tác với Nhà hát Kịch TP đi diễn phục vụ bà con ở vùng sâu, vùng xa. Tại đây, Huy Cường tưởng rằng “tổ” đã mỉm cười với mình, khi anh được ĐD Doãn Hoàng Giang giao một vai diễn “lớn” đầu tiên trong đời - võ tướng Trương Tấn Bửu trong vở kịch lịch sử Tả quân Lê Văn Duyệt.
Nhưng đây lại là vai khiến Huy Cường dở khóc, dở cười. Khao khát bao năm mới có được một vai “nặng ký” mang tính chuyên nghiệp, mất hơn ba tháng ròng rã ăn dầm nằm dề trên sàn tập, nhưng chỉ diễn được vỏn vẹn ba suất rồi đưa vở kịch vào kho, tính ra tiền cát-sê của diễn viên sắm vai chưa bằng một phần mười tiền phục trang của nhân vật. Sau cú sốc đó, Huy Cường đành giã biệt sân khấu, dồn hết thời gian cho việc làm phim.
Mặc dù đã có trong tay số lượng vai diễn không ít trong hơn mười năm ròng rã đóng phim, song với Huy Cường, cuộc gặp gỡ với ĐD Nguyễn Đức Việt trong hai phim gần đây mới thực sự là một duyên may, bởi ĐD này đã cho anh hai vai thật “lạ lùng” so với những vai anh từng đóng. Một vai “bóng mà không bóng” là Thịnh manager trong bộ phim truyền hình Bước nhảy hoàn vũ và vai “xấu mà không xấu” là Bè trong bộ phim điện ảnh Những đứa con của làng.
Huy Cường là sự lựa chọn cuối cùng của ĐD cho vai Bè. Trước đó, dù đã cất công tìm khắp từ Nam chí Bắc nhưng ĐD Nguyễn Đức Việt vẫn chưa thấy nhân dáng của Bè đâu, đang lúc bí vì đã cận ngày đoàn phim phải lên đường ra hiện trường tận Quảng Trị, anh bỗng nhớ đến gương mặt của chàng Thịnh manager một năm trước. Chẳng kịp casting như thông lệ, Nguyễn Đức Việt đưa kịch bản và chỉ cần nghe Huy Cường nói lên sự cảm nhận về nhân vật, là ĐD thấy… “ok”.
Vậy nên mới có chuyện, từ TP.HCM, Huy Cường vừa ra đến nơi buổi trưa là ngồi vào hóa trang để quay ngay cảnh đầu tiên vào buổi xế, rồi cứ thế mà “sống” với Bè suốt cả tháng tại vùng núi hẻo lánh ở Quảng Trị. Quần áo nhớp nháp, tóc tai bù xù, móng tay móng chân không được cắt, người lúc nào cũng giữ cho... dơ dáy nên niềm sung sướng nhất của Huy Cường trong thời gian này là được… tắm. Bè toàn làm những việc nặng nhọc như vác thùng phuy từ dưới hố lên, cõng Bưởi chạy trong mưa lũ...
Huy Cường luôn muốn tự mình làm hết nên anh cảm nhận rằng, chưa có vai nào cực nhọc như Bè và cũng chưa có vai nào đem lại cho mình hạnh phúc như Bè vì ĐD cho anh được tự do sáng tạo. Anh đã để mình hòa nhập vào Bè một cách nhẹ nhàng, làm cho Bè càng lúc càng “thấy thương” trong mắt người xem. Chính sự hóa thân chân thật này đã đem lại cho Huy Cường giải thưởng nam diễn viên phụ xuất sắc nhất trong giải Cánh diều 2014.
Như chưa tin vào những gì mình vừa đạt được, Huy Cường cho rằng, ĐD Nguyễn Đức Việt đã đánh một ván cờ “5 ăn 5 thua” khi trao vai Bè cho một diễn viên chuyên đóng vai phản diện. Nhưng, với Huy Cường, nếu được tin, anh sẽ bộc lộ được hết khả năng và Bè là một minh chứng. Huy Cường cũng khiêm tốn cho biết, anh học được rất nhiều điều từ chuyến đi Quảng Trị này, học cách diễn có nghề từ đàn anh Trung Anh, học cách làm việc chuyên nghiệp của một đoàn phim điện ảnh…
Huy Cường lập gia đình khá sớm, lấy một cô gái có nhiều cái “cùng”: cùng học một lớp, cùng chung một trường, cùng diễn chung một sân khấu, đó là diễn viên Chế Hoàng Lan (sân khấu IDECAF). Con trai của vợ chồng anh năm nay được tám tuổi, mỗi khi có bạn trong lớp hỏi “sao ba mày trong phim ác thế”, đều hiên ngang trả lời rằng “đó là đóng phim chớ ba tao thật ở ngoài đời hiền lắm, làm diễn viên thì người ta kêu đóng vai gì phải đóng vai đó thôi”. Kể về gia đình nhỏ của mình, gương mặt của “Bè” không giấu được niềm hạnh phúc.