Hướng phát triển nào cho thành phố Củ Chi tương lai?

Vành đai, cao tốc tạo sức bật
Ông Phạm Trần Trung (Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM ) cho rằng, “nút thắt” lớn nhất hiện nay của khu vực ngoại thành là hạ tầng giao thông. Trong đó, H.Củ Chi có tiềm năng phát triển rất lớn nhưng trục giao thông chính là Quốc lộ 22 hiện đã quá tải, còn 1.600 tuyến đường nội huyện là đường nông thôn nhỏ hẹp, ngoằn ngoèo phải mất 45-60 phút mới vào được trung tâm TPHCM dù chỉ cách hơn 30km.

Những năm gần đây, luồng vận chuyển hàng hóa giữa TPHCM và tỉnh Tây Ninh đang tăng nhanh dẫn đến nguy cơ ùn ứ và tai nạn giao thông. Do đó, việc triển khai tuyến cao tốc TPHCM - Mộc Bài sẽ chia sẻ đáng kể áp lực giao thông cho Quốc lộ 22, tăng năng lực vận chuyển hàng hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất dọc tuyến, đặc biệt là khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài.

Đây là tuyến giao thông hết sức quan trọng, tạo đà giao thương phát triển mạnh mẽ cho toàn khu vực tây bắc TPHCM ; cũng như tạo sự kết nối Campuchia - Tây Ninh - Củ Chi - Hóc Môn về trung tâm TPHCM .
Tương tự, hai tuyến vành đai 3, 4 đang được triển khai sẽ tạo ra động lực phát triển lớn cho các huyện ngoại thành, đặc biệt là Củ Chi, khi có cả hai đường vành đai đi qua. Theo quy hoạch, tuyến metro số 2 (giai đoạn 3) đi qua khu tây bắc Củ Chi sẽ kết nối hiệu quả huyện này với khu trung tâm thành phố.

Theo tiến sĩ Nguyễn Anh Tuấn - Trưởng phòng Quản lý quy hoạch chung, Sở Quy hoạch và Kiến trúc TPHCM - hiện nay, các khu công nghiệp ở H.Củ Chi phân bố chủ yếu trên Quốc lộ 22 là tuyến đường đông đúc, thường kẹt xe, khoảng cách đến cảng Cát Lái cũng xa nên năng lực cạnh tranh kém so với các khu công nghiệp ở quận, huyện và tỉnh, thành khác. Để khắc phục điểm yếu này, việc hình thành các tuyến cao tốc, vành đai hứa hẹn mang đến nhiều cơ hội phát triển cho ngành logistics, là một kênh kết nối thị trường xuất khẩu, giúp Củ Chi tăng khả năng tiếp cận thị trường quốc tế, tạo động lực để hình thành các khu đô thị công nghiệp. 

Khi tuyến vành đai liên kết vùng được đầu tư, tạo thành vành đai công nghiệp với cụm cảng Hiệp Phước phía nam và Cái Mép - Thị Vải phía đông, Củ Chi có khả năng trở thành trung tâm kho vận và hậu cần logistics quốc tế. Đặc biệt, với hệ thống sông ngòi, kênh rạch thuận lợi, Củ Chi có thể đẩy mạnh giao thông đường thủy, xây dựng đại lộ ven sông Sài Gòn nối H.Củ Chi với Q.1.

Thận trọng với đô thị hóa vùng ngoại thành

Tiến sĩ Nguyễn Thiềm (Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam) cho rằng việc “nâng cấp” từ huyện lên thành phố nên được diễn ra một cách tự nhiên, phù hợp thực tế và gắn liền với việc nâng cao đời sống người dân. Không nên cố “ép” lên thành phố hoặc phát triển “nóng” bằng mọi giá vì sẽ kéo theo nhiều hệ lụy khi đời sống người dân chưa từng bước được nâng lên, việc chuyển đổi ngành nghề cũng chưa theo kịp mô hình phát triển chung.

Nếu không kiểm soát tốt việc quy hoạch, việc “lên” thành phố sẽ gây xáo trộn đời sống người dân, tạo ra tình trạng đầu cơ đất đai, xé nhỏ quỹ đất, gây khó khăn cho việc triển khai các dự án lớn sau này. Như hiện nay, sau khi có thông tin “lên thành phố”, giá đất ở các huyện ngoại thành đều bị đẩy lên cao, chỉ làm lợi cho các doanh nghiệp bất động sản và những người đầu cơ đất. Khi lên thành phố mà mức sống của dân vẫn không tăng, chỉ có đất đai, nhà ở, dịch vụ tăng giá thì người nghèo càng khổ hơn và cơ hội sở hữu nhà ở của người dân càng xa vời.

Đồng quan điểm, tiến sĩ Nguyễn Hữu Nguyên (Trung tâm Nghiên cứu kinh tế Miền Nam) cho rằng khu vực nội đô đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm, ngập nước, thiếu hụt mảng xanh nghiêm trọng và các huyện ngoại thành được xem là vành đai xanh của TPHCM. Nếu màu của cây cối, đồng ruộng, kênh rạch bị thay bằng màu bê tông, gạch ngói thì liệu hướng phát triển đó có bền vững cho tổng thể TPHCM hay không, hay chỉ làm dân số tăng lên, ô nhiễm, ngập nước nhiều hơn? Do đó, cần hết sức thận trọng với việc đô thị hóa huyện ngoại thành.

Phương Thanh