Hương gây mùi nhớ

Dám quả quyết rằng, trong 3.254 câu thơ kiệt tác của Truyện Kiều, nếu chọn lấy sự ám ảnh tuyệt vời nhất từ Kiều - sự ám ảnh khiến các đấng mày râu mê đắm, dù đã không nguôi, chỉ gói gọn trong bốn từ “hương gây mùi nhớ”.

Mùi hương có gì mà tạo ra sức hút ghê gớm đến thế, khiến bao người chẳng khác gì “ăn phải bùa mê thuốc lú”? Lúc cái hình thể nõn nà “Rõ ràng trong ngọc trắng ngà/ Dày dày sẵn đúc một tòa thiên nhiên” phơi trước mắt Thúc Sinh, Kiều đã chuẩn bị “Buồng the phải buổi thong dong/ Thang lan rủ bức trướng hồng tẩm hoa”.

Theo cụ Đào Duy Anh, thang lan là nước nóng, nấu có bỏ lá lan, tức lá sả cho thơm. Cụ Lê Văn Hòe thì cho rằng, tắm thang lan cũng như ta tắm nước lá mùi hay nước lá bưởi. Còn theo cụ Bùi Khánh Diễn thì trong Sở từ có câu: “Dục lan thang hề mộc phương hoa” tức là “gội nước hoa lan, vậy tắm nước hoa thơm”. Cách giải thích tuy có khác nhau, “bản chất” sự việc chỉ có một: lúc tắm, người phụ nữ đã cho thêm “phụ gia” vào nước, để da dẻ thơm tho.

Khi tôi hỏi điều này, hầu hết cánh mày râu đều gật đầu đồng tình. Anh bạn tôi, lâu nay được khen vì hoàn toàn không thèm léng phéng đến “phở”, cũng vì “hương gây mùi nhớ” từ “cơm nhà”. Mùi hương ấy có gì đặc biệt? Khó có thể trả lời một cách chu toàn, mà cũng không thể kết luận, bởi còn tùy theo sở thích của mỗi người.

Không phải ngẫu nhiên, nhiều người thường ca cẩm: “Bướm vườn động đến thì bay/ Bướm nhà sờ đến lăn quay ra giường”. Đã trong tình thế hoàn toàn thuận lợi, mời mọc, khiêu khích ấy, nhưng rồi tại sao họ vẫn… ngó lơ? Do nhiều lý do, nhưng một phần khá chắc là do đàn ông không còn tìm thấy mùi hương hấp dẫn nữa. Rằng, có anh chàng nọ đẹp trai ngời ngời, hanh thông đường đời, có vai có vế, nhưng lại “cặp” với cô nàng chẳng địa vị danh giá, lại “Thị Nở”, không hề xứng đôi vừa lứa, khiến ai nấy đều ngạc nhiên. Anh kề tai tôi nói khẽ: “Thơm lắm”. Nói bộc toẹt ra là bởi cô ấy sở hữu một thứ khiến anh ta chết mê chết mệt: mùi hương của da thịt.

“Chàng về để áo lại đây/ Đêm khuya em đắp gió tây lạnh lùng”. Tâm thức này dành chung cho cả âm lẫn dương, nam lẫn nữ, không có gì khác. Đó mới là “đỉnh” của sự mê đắm. Nếu dừng lại ở chỗ “Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnh/ Anh nhớ em, anh nhớ lắm, em ơi!” thì đó chỉ mới là nỗi nhớ quen thuộc, thông thường. Nếu thế, cứ mở ảnh ra xem, hoặc gọi điện thoại, chat Facebook. Còn nhớ đến mùi hương là nhớ đến sự mơ hồ đang lẩn khuất đâu đó trong tiềm thức, sâu trong ký ức.

Đã nói thì nói luôn thể, có những vị trông rất “men lì”, hầm hố, nhưng lúc vợ hay người tình đi vắng dăm ngày, nửa tháng lại… nằm khóc hu hu, trông rất tội nghiệp. Khóc chán chê, chàng lại tìm đến những vật dụng của nàng để “tưởng nhớ mùi hương”. Như một cách thỏa mãn cơn “nghiện”.

Ảnh minh họa

Khổ nỗi, nhiều người lại không nghĩ thế. Họ chỉ đơn giản cho rằng, “Chim quyên ăn trái nhãn lồng/ Thia lia quen chậu, vợ chồng quen hơi”. Đã “quen hơi” đến có dăm ba mặt con rồi thì việc gì ngày nào cũng phải “màu mè hoa lá cành” những hương với hoa, mệt cả người.

Vì lẽ đó, sau một chầu nhậu cực kỳ oanh liệt, hoành tráng, có không ít người không thèm ý tứ gì vẫn cứ ào ào “xông trận” quyết đánh chiếm “mục tiêu cuối cùng” cho bằng được. Lúc đó mùi bia rượu, mùi hèm chua nồng nặc, mùi thuốc lá, mùi mồ hôi trộn lẫn vào nhau khiến “đối phương” nghẹt thở. Kết quả là không ít vị đã nhận được một cú đạp thẳng, ngã lăn dưới nền nhà. Đáng đời!

Không chỉ là chất xúc tác làm thăng hoa cảm xúc của lúc gần gũi, mùi hương của nhau còn là “tâm điểm” gợi nhớ lúc xa cách. Thạch Lam viết: “Rồi chàng bước ra đi, nửa buồn mà lại nửa vui. Thanh nghĩ đến căn nhà như một nơi mát mẻ và sung sướng để chàng thường về nghỉ sau việc làm. Và Thanh biết rằng Nga sẽ vẫn đợi chàng, vẫn nhớ mong chàng như ngày trước. Mỗi mùa, cô lại giắt hoàng lan trong mái tóc để tưởng nhớ mùi hương”. 

Lê Minh Quốc