'Hung thần' xe buýt, đứa con hoang bất trị

Đáng nói, cảnh xe buýt phóng nhanh, vượt ẩu ở TP.HCM đã và đang diễn ra như cơm bữa, tung hoành trong cái… lắc đầu ngao ngán ngay cả với cơ quan chức năng, bởi đã mang “kim bài miễn tử”, vô phép vô cương. Đã quá mức chịu đựng rồi, nên liều thuốc đặc trị cho các “hung thần” không thể là xử phạt nữa, mà cần một chế tài nghiêm khắc.

Hình ảnh xe buýt gây náo loạn được chia sẻ trên mạng xã hội gây phẫn nộ cho cộng đồng.

Xe buýt còn thua “xe chợ”

Chiều 9/6, chúng tôi bám theo chiếc xe buýt (XB) mang biển số 53N - 3248 xuất phát từ bến xe Q.8 đi khu công nghiệp Lê Minh Xuân. Lúc này, trên xe chỉ có hai người khách. Vừa ra khỏi bến, tài xế đã cho xe “nằm ì” tại một trạm dừng ở ngoài bến xe để đợi khách; khoảng 10 phút sau mới bắt đầu cho xe khởi hành. Dù XB có nội quy ghi rất rõ ràng về điểm dừng đỗ nhưng XB này hoạt động giống như “xe chợ”, tài xế ngang nhiên dừng xe bắt khách dọc đường.

Tại điểm giao quốc lộ 50 và đường Nguyễn Văn Linh, thấy hai người khách đang đứng ở lề đường vẫy tay, tài xế vội vàng đánh lái tấp vào để bắt khách. Do khu vực này không có trạm dừng nên cú “làm xiếc” của tài xế XB khiến nhiều người thót tim. Cứ có khách, tài xế lại bất ngờ tấp vô lề, buộc người chạy xe máy phải thắng gấp.

Tài xế hút thuốc, bấm điện thoại trên xe buýt ngay trước bảng cấm.

Cũng trong chiều 9/6, có mặt tại đường Tạ Quang Bửu (Q.8), chúng tôi chứng kiến cảnh hàng loạt XB chạy lấn sang làn đường dành cho xe máy để tránh kẹt xe. Đường nhỏ, xe đông, XB ngang nhiên chạy lấn làn, nhiều người chạy xe máy phải phóng xe lên vỉa hè để... thoát hiểm. Không chỉ vậy, tại khu vực giao lộ Tạ Quang Bửu - đường số 1011, chúng tôi còn chứng kiến cảnh XB số 53N - 4710 thản nhiên vượt đèn đỏ để rẽ phải khiến một số người đi bộ qua đường một phen hú vía.

Sáng 10/6, chúng tôi có mặt trên chiếc XB số 59 mang biển kiểm soát 53N - 4105 (tuyến Bến xe Ngã Tư Ga - Bến xe Q.8). Chiếc xe cũ kỹ xuất bến với khoảng 10 hành khách. Hành khách đã mệt mỏi với những chiếc ghế cũ mèm, lại còn liên tục muốn ngã nhào với những pha thắng gấp của tài xế. Phía trên, tài xế và phụ xe thản nhiên ngồi tán dóc với điếu thuốc xả khói mù mịt khiến nhiều hành khách nữ xanh mặt vì nghẹt thở, buồn nôn. Một nữ sinh viên vì không chịu nổi mùi khói thuốc, đành phải lắc đầu ngao ngán bước xuống, tìm một chiếc xe khác.

Chị Nguyễn Thị Ngân (24 tuổi, ngụ tại Q.Gò Vấp) bức xúc: “Trước mặt tài xế có treo tấm biển “cấm hút thuốc” rất lớn nhưng không hiểu sao họ lại không chấp hành. XB 59 vốn đã quá đát, dơ bẩn mà tài xế lại còn hút thuốc, nhả khói như vậy thì chúng tôi xuống xe, đi bộ sướng hơn”.

Không chỉ vậy, trong lúc lái xe, tài xế XB số 59 còn liên tục móc điện thoại ra “tám” chuyện. Đến đường Phổ Quang (Q.Tân Bình), dù đoạn đường này rất hẹp với lưu lượng xe đông và nhiều khúc cua “tử thần”, tài xế vẫn thản nhiên vừa cầm vô lăng, vừa nói chuyện điện thoại.

Tại TP.HCM, chuyện XB chạy ẩu trên đường phố đã trở nên quá phổ biến, phương tiện vận tải hành khách công cộng này được mệnh danh là “hung thần đường phố”.

Gần một năm trôi qua, nhưng mỗi khi nhắc đến XB, chị Nguyễn Thị Hà (28 tuổi, ngụ tại Q.5) vẫn không khỏi bàng hoàng. Chị Hà nhớ lại: “Hôm đó, em đang chạy xe trên đường Hồng Bàng, đến đoạn gần Bệnh viện Truyền máu - Huyết học TP.HCM thì bất ngờ bị hai chiếc XB áp sát, hất ngã văng lên lề đường. Cứ khoảng 6 giờ tối, đi ngang qua đoạn này, em lại thấy cảnh hai XB kè nhau chạy trên đường. XB chạy ẩu như vậy nhưng em chưa bao giờ thấy họ bị cảnh sát giao thông (CSGT) xử phạt”.

Không quản lý hết

Theo tìm hiểu của chúng tôi, để kiểm soát và hạn chế tình trạng tài xế vi phạm luật giao thông, từ năm 2014 đến nay, toàn bộ XB ở TP.HCM đều phải gắn thiết bị giám sát hành trình (GPS). Theo cơ quan chức năng, việc gắn GPS sẽ giúp lực lượng chức năng dễ dàng phát hiện, ngăn chặn và xử lý trường hợp tài xế phóng nhanh, vượt ẩu, chạy sai hành trình... Nhưng trên thực tế, tài xế XB vẫn vi phạm luật giao thông như 
cơm bữa. 

1. Xe buýt BKS 53N - 4710 vượt đèn đỏ trên đường Tạ Quang Bửu.

Trao đổi với chúng tôi, đại diện Liên hiệp Hợp tác xã (HTX) Vận tải TP.HCM thừa nhận: “Dù kiểm soát chặt chẽ nhưng việc tài xế vi phạm chỉ giảm chứ không chấm dứt được. Nguyên nhân là do tính cách của tài xế như nóng nảy, quen chân ga, nghiện thuốc lá… Có những trường hợp bị xử phạt nhiều lần, chịu không nổi, họ phải nghỉ làm”.

Ông Trần Chí Trung - Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng TP.HCM - cho biết, thông tin tài xế, tiếp viên vi phạm được ghi nhận qua camera và GPS đều được trung tâm trích ra, gửi về các HTX và đơn vị quản lý để các đơn vị này xác minh, báo cáo trong vòng 7 ngày.

“Tài xế vi phạm lần đầu sẽ bị nhắc nhở, đến lần thứ hai, thứ ba thì mức phạt sẽ tăng dần. Những trường hợp vi phạm nghiêm trọng như trường hợp xe buýt số 38 leo vỉa hè ngày 1/6 vừa rồi, chúng tôi đình chỉ hoạt động và cấm tài xế lái XB tại tất cả các tuyến” - ông Trung nói. Ông Trung cũng cho biết, từ đầu năm 2017 đến nay, đã có hơn 1.000 trường hợp tài xế, tiếp viên vi phạm bị xử lý qua GPS, camera...

Khi chúng tôi cung cấp video quay được về một số tài xế XB vi phạm luật giao thông, ông Trung cho hay: “Hiện nay, TP.HCM có hơn 6.000 tài xế và tiếp viên XB với 3.000 XB lưu thông hàng ngày trên đường. Việc kiểm tra, tuyên truyền thì chúng tôi làm thường xuyên nhưng đâu đó vẫn còn trường hợp ý thức chấp hành chưa tốt. Chúng tôi thừa nhận việc tài xế XB vi phạm là còn, và chúng tôi sẽ tăng cường chấn chỉnh để hạn chế tối đa tình trạng này”.

Ông Nguyễn Văn Triệu - Chủ nhiệm HTX 19/5 - nhìn nhận, việc gắn camera và thiết bị GPS chỉ giúp giảm tỷ lệ tài xế vi phạm.

Luật chưa quy định rõ

Tiến sĩ Phạm Sanh - chuyên gia giao thông tại TP.HCM - cho rằng, việc quản lý XB hiện nay vẫn còn nhiều bất cập dẫn đến XB chưa được văn minh, lịch sự nên nhiều người vẫn còn e ngại sử dụng loại hình giao thông này. “XB có mặt ở nước ta lâu rồi nhưng luật giao thông không có quy định rõ về XB. Trong khi đó, ở các nước, họ có luật quy định rất rõ ràng XB chạy làn nào, chung với loại xe nào, tốc độ bao nhiêu. Ở Việt Nam, XB cứ chạy trên đường như một đứa con hoang, không ai quan tâm đến nó cả. Phải nhìn nhận đó là một lỗ hổng mà cơ quan chức năng cần xem xét lại” - tiến sĩ Phạm Sanh nhận định.

Theo tiến sĩ Phạm Sanh, cách đây khoảng 10 năm, TP.HCM có ban hành một văn bản tạm thời cho phép XB chạy chung với xe hai bánh. Tuy nhiên, văn bản này không hướng dẫn cụ thể việc chạy chung ở đoạn nào, tốc độ ra sao, không quy định biển báo cảnh giới hay ứng xử giữa hai loại xe này. “Chúng ta nên xem xét lại văn bản đó có còn phù hợp hay không. Cứ quy định chung chung như thế thì tài xế XB cứ chạy ẩu, người dân cứ kêu ca” - tiến sĩ Phạm Sanh nhấn mạnh.

Một cán bộ nguyên là đội trưởng CSGT ở TP.HCM (xin giấu tên) chia sẻ: “Tài xế XB vi phạm luật giao thông là khá phổ biến, nhưng trên thực tế, số liệu CSGT xử phạt xe buýt hàng năm thì lại rất ít. Anh em CSGT rất “ngại” xử phạt tài xế XB vì khi giữ một XB, lại phải kiếm một xe khác để chở giùm khách. Theo tôi, để “trị” tài xế XB, cần phải tăng cường phạt nguội và cần có luật quy định rõ hơn về XB, mới khiến tài xế XB không dám lộng hành”. 

Sơn Vinh - Thu Hồng