Hơn 80% phụ nữ không biết chọn thực phẩm an toàn

Theo Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm TP.HCM, tiệm cơm chính là nơi gây ra ngộ độc nhiều nhất với 54% số vụ. Chỉ có 17,6% phụ nữ biết lựa chọn thực phẩm an toàn và 26% phụ nữ biết chế biến thực phẩm hợp vệ sinh. Do đó, nhiều vụ ngộ độc còn xuất phát ngay từ chính bữa cơm gia đình với 27,6%.

Một ngày ở chợ

6 giờ sáng, lo sau giờ làm việc buổi chiều thực phẩm sẽ không còn tươi, chị Lan (Q.Bình Thạnh) tranh thủ chạy ra chợ của khu dân cư mua ít cá, thịt và rau. Ngăn mát tủ lạnh đã khá đầy các loại sữa, sữa chua, trái cây, thức ăn thừa hôm trước, chị dẹp tạm qua một góc rồi tống hết mớ thực phẩm vừa mua ở chợ vào chỗ còn trống, yên tâm đã có nguyên liệu cho bữa tối.

7 giờ sáng, tại góc chợ Lê Tấn Kế (Q.6), điểm giao với đường Phan Văn Khỏe, một phụ nữ trung niên mang theo ba túi ni lông lớn chứa đầy thịt gà, bắt đầu một ngày bán hàng. Hai chiếc mâm kê lên ghế; một bày banăm con gà đã làm sẵn, mâm còn lại bày đùi, cánh và chân gà; thế là thành một sạp hàng ngay lề đường; phần gà còn lại vẫn chứa trong túi ni lông đặt xuống đất phía sau lưng người bán. Từng lượt khách đến mua, mâm gà vơi đi, bà chủ lại bốc từ bao ni lông phía sau những chiếc cánh và đùi gà ướt sũng nước bày tiếp lên mâm. Không khó để nhận ra đùi, cánh, chân gà này đều là loại được nhập khẩu không rõ nguồn gốc vì chúng đều tăm tắp, được cắt gọn gàng, không nhãn mác và bán với giá rất “mềm” - chỉ 40.000đ/kg.

8 giờ sáng, chợ Xóm Củi (Q.8) đông đúc người mua kẻ bán. Đủ loại hàng hóa được bày trên các kệ tạm bợ dọc hai bên lối đi. Những rổ rau ăn sống như xà lách, rau thơm, giá đặt ngay dưới vỉa hè, bên cạnh là các mẹt cá, tôm bốc mùi tanh. Nước làm cá lẫn máu chảy tràn sang khu vực để rau. Cạnh hàng cá lại có hai khay sương sâm, sương sáo; một nồi chè hoàn toàn không được che đậy. Gần đó, sát bên hàng thịt heo là hàng đậu hủ; chảo dầu chiên đậu đặt ngay phía sau, dầu ngả màu đen thẫm. Từng lượt người đi bộ, kẻ chạy xe cuốn theo bụi bẩn, sà vào chọn cá, thịt, đậu, rồi chuyển sang rau, sương sâm, chè... Người bán để tay trần cắt sương sâm, sương sáo thành từng miếng nhỏ vừa ăn, cho vào bịch, thêm nước dừa, nước đường giao cho khách.

10 giờ sáng ở chợ Tân Sơn Nhất (Q.Gò Vấp), tại khu vực sơ chế ngó sen có hai khay, loại chưa sơ chế màu thâm xỉn; loại đã lặt sạch, cắt khúc thì trắng muốt, được ngâm trong một khay chứa nước. Người bán cho biết “nước trong khay là nước sạch có thêm chút nước cốt chanh”. Thế nhưng khi chúng tôi mua loại ngó sen chưa sơ chế về, làm theo đúng chỉ dẫn, kết quả ngó sen vẫn giữ màu thâm xám không trắng bóc như ngoài chợ (!?).

Nhiều vụ ngộ độc còn xuất phát ngay từ chính bữa cơm gia đình với 27,6%

13 giờ, trời nắng như đổ lửa, chợ vắng vẻ, những người bán tranh thủ vào chỗ mát ngồi nghỉ, ăn trưa. Những khay thịt, khay cá, khay đậu hủ... vẫn hiên ngang giữa nắng, làm “bạn” với đám ruồi nhặng. 16 giờ, những người bán lại tất tả chuẩn bị cho buổi chợ cuối ngày. Bị khô mặt sau vài tiếng phơi nắng nhưng những đùi, cánh gà tức thì mướt mát trở lại sau khi được người bán nhúng vào chiếc túi có chứa nước (không rõ loại nước gì) sau lưng.

Cũng không rõ nhờ đâu, những miếng thịt heo để cả ngày giữa nắng vẫn tươi rói và không bị chuyển mùi. Một chị chở con đi học về dừng xe trước hàng gà mua 1kg cánh gà. Đứa trẻ hồn nhiên “Yeah! Con thích nhất món cánh gà chiên nước mắm”. Tiếp sau chị, nhiều người khác cũng dừng xe mua, cảm thấy rất tiện lợi và thích thú bởi trong lúc bão giá mà vẫn mua được đùi, cánh gà với giá bèo.

Thực phẩm không thời hạn

Trong một con hẻm nhỏ trên đường Pasteur, Q.3, một quán cơm bình dân tận dụng lối đi rộng khoảng 3m của khu chung cư cũ để phục vụ cơm trưa, chiều và ăn vặt cho dân văn phòng, học sinh của một trường cấp II gần đó. Món ăn khá đa dạng với đủ loại cá, thịt, tôm, rau, trứng kho, xào, chiên thơm lừng. Thế nhưng, khu bếp chế biến thức ăn lại nằm ngay cạnh thùng rác lớn của cả khu chung cư. Thực phẩm được chủ quán sơ chế ngay trên nền đường đi, mùi hôi tanh của cá, thịt thu hút ruồi nhặng từ thùng rác; nhiều con chuột cống tranh thủ ghé thăm mớ thực phẩm lúc vắng người…