Ngày 14/6, TAND huyện Đông Anh, Hà Nội, mở phiên tòa sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Văn Lưỡng (người địa phương) về tội “lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản”. Tuy nhiên, do luật sư của bị cáo vắng mặt, tòa quyết định hoãn xử, mở lại vào ngày 23/6 tới đây.
Các bị hại làm đơn đề nghị tòa xem xét cho bị cáo
Tình ngay, lý gian
Khoảng tháng 3/2021, giữa lúc dịch COVID-19 đang hoành hành, Đội quản lý hành chính Công an huyện Đông Anh đã trực tiếp về tận xã Xuân Nộn để cấp căn cước công dân (CCCD) cho người dân. Trong số hàng ngàn người được làm thủ tục bình thường thì có khoảng 70 hộ bị thiếu hoặc sai thông tin cá nhân trong sổ hộ khẩu. Nhân dịp này, Đội quản lý hành chính, công an huyện Đông Anh đã thu thập hơn 70 hồ sơ sai sót nhằm mục đích để đính chính cho chuẩn.
Tháng 4/2021, người dân trong thôn bỗng nhận được thông báo trên zalo nhóm (do ông Nguyễn Văn Lưỡng, bí thư thôn lập ra với mục đích kịp thời truyền tải thông tin phòng chống dịch COVID-19 đến tất cả người dân) với nội dung: “Hiện nay công an xã đã đính chính xong sổ cho người dân, ai lấy thì đến nhà văn hóa thôn gặp tôi, kinh phí 150k/sổ". Liên tiếp sau đó là thông báo tương tự được phát trên loa truyền thanh của thôn. Ngay sau đó, tại nhà văn hóa thôn Đường Yên, bà con được trả sổ hộ khẩu đính chính và nộp số tiền 150 ngàn đồng/trường hợp. Đây là tiền nằm ngoài sổ sách, không nằm trong các khoản phí/lệ phí đối với các thủ tục hành chính được pháp luật quy định. Tổng số tiền thu phí này là 10 triệu 100 ngàn đồng.
Tháng 5/2021, Công an huyện Đông Anh khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Nguyễn Văn Lưỡng, bí thư thôn Đường Yên với tội danh “lạm dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản”. Với tội danh này, ông Lưỡng đối mặt với mức án từ 1 đến 6 năm tù giam.
Ngày 22/3/2022, CQCSĐT công an huyện Đông Anh ra Kết luận điều tra vụ án hình sự, đề nghị truy tố bị can Nguyễn Văn Lưỡng (nguyên bí thư thôn Đường Yên) về tội danh “lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”.
Kết luận điều tra nêu: Bị can Lưỡng từng là công an viên thường trực (công an xã Xuân Nộn), lại là người địa phương nên ông Nguyễn Tiến Điển (cán bộ công an xã Xuân Nộn) nhờ trả 72 sổ hộ khẩu đã đính chính cho người dân. Ông Lưỡng khai việc thu tiền là do ông Điển (cán bộ công an xã Xuân Nộn nhờ thu giúp) được số tiền 10 triệu 250 ngàn đồng. Lưỡng đã đưa cho ông Điển 10 triệu đồng và tự nguyện giao nộp 250 ngàn đồng còn lại cho CQĐT. Ông Nguyễn Tiến Điển xác nhận chỉ nhờ Lưỡng trả giúp sổ hộ khẩu cho người dân chứ không nhờ thu hộ tiền hộ khoản phí 150 ngàn đồng ngoài quy định.
Ngày 12/10/2021, công an huyện Đông Anh khám xét khẩn cấp nơi ở của ông Lưỡng và không phát hiện, tạm giữ đồ vật, tài liệu gì. VKSND cùng cấp đã phê chuẩn khởi tố bị can Nguyễn Văn Lưỡng tội danh “lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”.
Ông Lưỡng trước những giấy khen khi còn là Công an viên xã Xuân Nộn
“Làm ơn mắc oán”
Trong đơn kêu cứu gửi Báo Phụ Nữ TPHCM, ông Lưỡng viết: “Tôi không kêu oan. Tôi đã sai vì đặt niềm tin không đúng chỗ, tôi đã sai vì sống quá hồn nhiên, quá nhiệt tình. Nhưng tôi tuyệt đối không phải là kẻ tham ô, tham nhũng như cáo buộc. Sự thật là tôi chẳng được lợi lộc gì từ việc này cả. Tôi đã bị anh Nguyễn Tiến Điển, Công an xã Xuân Nộn lợi dụng, chính anh ấy nhờ tôi thu tiền, trả kết quả cho dân. Việc anh Điển đích thân đi trả lại tiền cho người dân khi bị phát giác, chính là bằng chứng mạnh mẽ nhất. Tại nhà Văn hóa của thôn Đường Yên, anh Điển từng giải thích với người dân là việc đính chính không mất phí, nhưng số tiền phải thu là “ủng hộ các anh em công an đã vất vả”. Việc giải thích này có nhiều người chứng kiến.”
Trao đổi với phóng viên Báo Phụ Nữ TPHCM, ông Lưỡng cho biết: Hơn 10 năm qua, ông là một công an viên tận tuỵ, nhiệt huyết với công việc và có nhiều thành tích được ghi nhận của xã Xuân Nộn. Khi có chủ trương đưa công an chính quy về cấp xã, ông Lưỡng không làm Công an xã nữa và tập trung làm việc ở xưởng sắt của gia đình. Với bản tính nhiệt tình “vác tù và hàng tổng” ông Lưỡng lại được bà con tín nhiệm, bầu là Bí thư chi bộ thôn Đường Yên, một lần nữa ông lại vui vẻ tham gia công tác tình nguyện ở thôn Đường Yên cho đến ngày bị vướng vào vòng lao lý.
Ông Lưỡng cay đắng kể: “Khoảng đầu tháng 4, ông Nguyễn Tiến Điển gọi tôi lên xã để nhờ tôi trả giúp sổ hộ khẩu đã đính chính cho người dân và thu mỗi hộ 150.000 đồng và cho dân ký vào cuốn sổ mà anh Điển đưa. Không nghi ngờ gì, tôi vui vẻ nhận lời giúp anh Điển. Ngay tối hôm đó, tôi về nhà soạn nội dung thông tin lên nhóm zalo của thôn, đồng thời nhờ người đọc thông báo trên loa của thôn.
Sau đó, tôi cùng các cán bộ thôn trả kết quả và thu tiền giúp anh Điển tại nhà văn hóa. Thời gian đó, anh Điển cũng có mặt 2 lần, có người dân thắc mắc thì anh Điển trực tiếp giải thích cho người dân. Sau mỗi lần thu tiền của người dân xong, tôi đều nộp lại cho anh Điển và anh ấy lại giao thêm sổ để nhờ tiếp tục trả cho dân. Thực tế đâu phải chỉ ở thôn của tôi như vậy? Khi tôi bị khởi tố, nhiều anh em thôn khác mới thốt lên rằng họ đã gặp may vì họ cũng được nhờ tương tự mà họ chưa kịp làm giống như tôi nên họ thoát nạn.
Nếu chỉ đọc bản cáo trạng và kết luận điều tra thì sẽ thấy; trong vụ án này, chỉ có mình tôi là chủ mưu từ đầu đến cuối, anh Điển và các đồng nghiệp của anh lại chẳng có liên quan gì. Chiểu theo quy định của pháp luật, tôi có khả năng sẽ phải lãnh từ 1-6 năm tù giam. Đau khổ, nhiều lần tôi từng nghĩ đến cái chết để chứng minh sự trong sạch của mình” - ông Lưỡng nghẹn ngào nói.
Để làm rõ, nhóm phóng viên Báo Phụ Nữ TPHCM đã có mặt ở thôn Đường Yên. Nhân chứng Nguyễn Văn Hân, Phó trưởng thôn Đường Yên, xác nhận chính anh là người được ông Nguyễn Tiến Điển yêu cầu đưa đến từng nhà trong thôn để trả lại 150 ngàn đồng, sau khi sự việc bị phát giác. Anh Điển nhờ tôi đưa đến những nhà trong danh sách anh ấy cầm vì anh không nắm rõ địa bàn này.
Ông Hân nói thêm “Thôn Đường Yên, ai cũng xót xa cho hoàn cảnh trớ trêu của anh Lưỡng. Nếu người được anh Điển nhờ là tôi thì tôi giờ này cũng bị như anh ấy. Bản thân chúng tôi rất hiểu con người anh Lưỡng, khi còn là công an viên hay là cán bộ thôn, anh ấy luôn hết mình vì mọi người”.
Nhân chứng Nguyễn Văn Nền, cán bộ dân phòng thôn Đường Yên, xã Xuân Nộn, cũng xác nhận, được anh Điển nhờ dẫn đến từng nhà để trả lại tiền mà trước đó ông Lưỡng đã thu trái phép.
Nghiên cứu cáo trạng của VKS, Kết luận điều tra của Công an huyện Đông Anh có thể thấy, ông Nguyễn Tiến Điển hoàn toàn phủ nhận việc nhờ ông Lưỡng thu hộ tiền đính chính hộ khẩu. Nhưng lý giải về việc tự ý đi trả lại toàn bộ số tiền đã thu của người dân khi sự việc bị bại lộ… ông Điển cho biết: “Do anh Lưỡng nhờ đi trả hộ”.
Nhân chứng Nguyễn Xuân Quý, được xác định là người thắc mắc về số tiền phải nộp đã được ông Điển giải thích trực tiếp: "Thật ra kinh phí không đến ngần đấy, nhưng chúng cháu xin bà con ủng hộ nên mới đến như thế". Tại thời điểm ông Điển giải thích cho ông Quý nghe, có ông Nguyễn Văn Tuyến (Trưởng thôn Đường Yên) cùng rất nhiều người dân trong thôn cùng có mặt tại nhà văn hóa.
Bà Nguyễn Thị Sang, người được ông Nguyễn Tiến Điển đến tận nhà trả tiền cho biết: "Bao nhiêu năm tôi không làm được thủ tục sang tên đất cho con, hay ít nhất là thủ tục vay ngân hàng vì một thông tin không khớp về năm sinh trên hộ khẩu và CMT. Nhiều lần đi lại không được vì bên nọ đùn đẩy bên kia. Tôi từng thuê dịch vụ làm cũng không được. Thú thật là lần này đính chính xong, phải nộp có 150 ngàn, tôi mừng rơi nước mắt. Hôm anh Điển đến trả lại tiền, tôi không lấy mà anh ấy cứ trả bằng được. Gần đây tôi mới nghe họ nói, vì thu hộ số tiền ít ỏi trên mà anh Lưỡng có thể bị đi tù. Nếu đúng như vậy thì đau lòng quá, anh Lưỡng thì ở thôn này ai cũng yêu quý vì tốt bụng, sống nhiệt tâm với mọi người. Những nạn nhân như chúng tôi, dù được anh Điển trả lại tiền rồi, nhưng vẫn cùng ký vào đơn xin tòa xử “nương tay” với bị can Lưỡng đồng thời đề nghị làm rõ bản chất thật sự của vụ án.