Hội sách Hà Nội: Hăm hở giảm giá

Oi nóng bất thường như cơn “dở quẻ” trái tính của thời tiết là trở ngại chính của hội sách Hà Nội (diễn ra từ 27/9-2/10). Người bán và người mua đều nung mình dưới nắng hun như lửa đốt, càng kinh khủng khi các ki-ốt đều nằm ở phần sân bê tông không có bóng cây. Chọn sách là thú vui yên tĩnh và chậm rãi, nhưng nóng quá thành ra mua bán nháo nhào cho xong.

Từ 18g đến 21g là khoảng thời gian lý tưởng để dạo sách ở đây, nên số khách đến vào buổi tối đông gấp năm, sáu lần ban ngày. Quang cảnh hội sách rất đúng với câu “kẻ ăn không hết người lần không ra”. Nhã Nam, NXB Trẻ, Alphabook, Thái Hà Book thì xúm đen, xúm đỏ chờ đến lượt thanh toán. Ngay bên cạnh là NXB Chính Trị - Sự Thật; NXB Y Học, các công ty phát hành nhỏ lẻ không có sản phẩm đặc trưng… thì rơi vào cảnh vắng tanh, vắng ngắt.

Từng đơn vị đã tự “phân cấp” sách và độc giả của mình. Như tìm sách văn chương chính thống sẽ vào Nhã Nam hoặc NXB Trẻ; tìm sách về lập nghiệp, kỹ năng sống, nuôi dạy con sẽ vào Alpha hoặc Thái Hà; tìm sách thiếu nhi ắt phải vào Kim Đồng, lác đác chia sẻ thị phần trẻ con là Nhã Nam, Thái Hà, Đinh Tỵ… Sách ngôn tình nội địa và ngôn tình Trung Quốc (đây là đối tác chấp nhận giá bản quyền rẻ nhất, tâm lý “thị dân cải lương” Trung Quốc khá tương đồng với độc giả Việt Nam) khuynh loát hội sách.

Trong thực tế xuất bản đã nổi lên nhiều đơn vị chỉ sống bằng sách ngôn tình, như Bách Việt, Amak Book, AZ book, Lim Book… Từ họ “khai quật” lên một loạt cây bút lạ hoắc, viết văn hời hợt sến súa như viết blog. Thị phần này đặc biệt hướng tới độc giả tuổi teen và dân văn phòng trẻ, thích những trang văn mùi mẫn yêu đương. NXB Thế Giới, NXB Tri Thức, Đông Tây… là những đơn vị xuất bản chịu đi vào mảng khó: triết học, kinh tế, tôn giáo, văn học dịch (không phải ở dòng văn chương phổ thông), nghệ thuật thường thức... Trong hội sách họ cũng vẫn khó khăn như ngày thường, lượng bán được không đáng kể.

112 gian hàng của 45 NXB, với khoảng 1.000 lượt khách mỗi ngày - hội sách là cơ hội quá tốt để các đơn vị xuất bản làm thương hiệu. Nhã Nam nhân dịp này giới thiệu khoảng 10 đầu sách mới ra lò, có ký tặng và giao lưu với tác giả tại quầy, ngoài ra còn tổ chức tọa đàm “Văn chương ngày nay có ích gì?”. NXB Trẻ có giao lưu với họa sĩ - nhà văn Đỗ Phấn.

Chương trình truyền thông của Thái Hà Book là công phu nhất, gồm các tọa đàm “Tuổi trẻ Hà Nội với văn hóa đọc”, “Tôi tự hào là người Việt Nam”, và giao lưu với các tác giả “Nuôi con không phải là cuộc chiến”, “Cô gái văn chương”, “Sự nghiệp làm cha”... Có đơn vị dành nguyên gian hàng để giới thiệu một quyển sách duy nhất (Công ty Phúc Minh với ấn phẩm “Bước chân Việt Nam 4 cực 1 đỉnh”), nhân viên ngồi ngáp ruồi cả ngày vì chả có ai mua.

Điều hấp dẫn ở hội sách là sách siêu rẻ. Nhiều gian trưng biển đồng giá, từ 3.000đ - 5.000đ - 10.000đ… Hầu hết các đơn vị đều có chính sách giảm giá đến 50%, duy có NXB Trẻ “kiêu căng” với mức chiết khấu cao nhất chỉ 20%. Đơn vị này cho biết, “chúng tôi không định bán “tất tay” để cạnh tranh với đại lý của chính mình. Hơn nữa sách của NXB Trẻ luôn tiêu thụ ổn định với mức chiết khấu thấp, bằng chứng là trong ba ngày chúng tôi đã đạt doanh thu 180 triệu - là mức cao so với diện tích gian hàng chỉ hai ki-ốt”.

Một đầu nậu sách cho biết, “Ở nhà chúng tôi xác định giảm khoảng 30% là kịch trần, nhưng ra đây thấy nhà nhà đều hăng hái giảm giá, thành ra muốn bán được cũng phải trông nhau mà cùng nâng chiết khấu”. “Chúng ta hãy đọc và hãy nhảy múa - hai niềm vui không bao giờ làm hại thế giới này!” (Voltaire). Và hội sách Hà Nội dù có bất cập nhất định, vẫn cứ là một vũ điệu tập thể thật tuyệt vời của tri thức và văn hóa đọc.

 Quỳnh Hương