Hồi hộp như canh tê giác đẻ

10 năm qua ở Việt Nam, mới chỉ có 3 tê giác con được sinh sản thành công ở môi trường bán hoang dã và 2 trong số đó ra đời tại Vinpearl Safari chỉ trong vòng 17 ngày đầu tháng 4 vừa qua. Theo các chuyên gia, đó thực sự là một kỳ tích. 

Căng não vì tê giác sinh nở

“Chăm tê giác không khó, nhưng để hiểu về tê giác lại là chuyện khó cực kỳ, mà để chúng sinh sản cũng cực kỳ gian nan”, ông Nguyễn Đình Cao, Trưởng bộ phận chăm sóc động vật, vườn thú Vinpearl Safari Phú Quốc mở đầu câu chuyện. 

Theo ông Cao, quá trình sinh nở của chú tê giác thứ 2 này đầy kịch tính và nhiều lần gây “thót tim” cho đội ngũ chăm sóc, chuyên gia tại đây. “Trước khi sinh, tê giác mẹ vẫn biểu hiện bình thường như những con khác. Tuy nhiên, sau khi tê giác con lọt lòng, “giông bão” mới bắt đầu nổi lên”, ông Cao kể.

Sau vài tiếng vật lộn, chuyển dạ, 22g30 ngày 20/4, tê giác con chính thức chào đời. Thay vì tìm cách chăm sóc con, tê giác mẹ đột nhiên hung dữ, liên tục húc mạnh vào tê giác con. “Ngay lúc ấy, chúng tôi nhận định tình trạng hoảng loạn của tê giác mẹ, việc mang thai có thể đã gây stress, ngay lập tức chúng tôi lên mọi phương án đối phó để bảo vệ cá thể mới sinh”, ông Cao cho biết. Trong trường hợp xấu nhất, nhân viên vườn thú buộc phải tách tê giác con khỏi mẹ, tuy nhiên điều này cũng rất khó khăn vì sự hung dữ và cảnh giác của tê giác mẹ.

May mắn thay, tâm lý tê giác mẹ dần dần ổn định lại, không còn gây nguy hiểm cho con non nữa. Tuy nhiên, chuyện sinh nở căng thẳng vẫn chưa kết thúc, cảnh giác cao độ, ý thức bảo vệ con non đã khiến tê giác mẹ luôn đẩy con non lên trước mặt khiến tê giác con không thể nào tìm được bầu sữa. “Sau khi sinh, con non phải tìm được bầu vú và bú đợt sữa non đầu, nếu không sẽ rất nguy hiểm cho tính mạng và sự phát triển của con nhỏ”, Bùi Phi Hoàng, tổ trưởng chăm sóc động vật Vinpearl Safari giải thích. 

Lực lượng chăm sóc như ngồi trên đống lửa, khi mọi nỗ lực dần trở thành bất lực, sự kiên nhẫn cạn kiệt dần thì đến 8g30 sáng, sau 10 tiếng vật lộn, tê giác con đã bú những giọt sữa đặc biệt đầu tiên. “Chúng tôi ai cũng vỡ òa, chưa bao giờ cảm giác chờ đợi sinh nở vừa lâu vừa căng thẳng, bồn chồn như lần này”, ông Cao thở phào kể.

Nhiều năm làm việc tại vườn thú Safari, việc tiếp xúc với những trận sinh nở căng thẳng không phải là điều hiếm gặp với các chuyên gia như ông Nguyễn Đình Cao, Bùi Phi Hoàng. Trước đó, hàng loạt động vật quý hiếm như hà mã, thiên nga trắng cổ đen, hổ, báo, linh dương… đã có quá trình sinh nở hết sức khó khăn tại khắp các vườn thú trong hệ thống Safari.

Trái ngọt không tự nhiên mà có

Nhiều loài động vật quý hiếm, nằm trong sách đỏ đã ra đời tại Vinpearl Safari nhiều năm qua được đánh giá kỳ tích là hoàn toàn hợp lý bởi bên cạnh yếu tố sinh nở tự nhiên, cần nhiều điều kiện khắt khe như cơ sở vật chất, trình độ, kinh nghiệm chăm sóc mới đem đến những “quả ngọt” liên tiếp.

Ngay từ giai đoạn đầu tiên khi phát hiện động vật mang bầu, từ cử chỉ nhỏ nhất, nhân viên chăm sóc phải lưu ý đặc biệt hơn. Biểu hiện, cảm xúc của con thú như thế nào, thậm chí cận ngày sinh phải thay phiên nhau túc trực 24/24 để đảm bảo thú sinh nở được an toàn cao nhất. Chế độ ăn uống cũng được thiết kế đặc biệt, có khẩu phần riêng, phụ thuộc vào sở thích, thói quen đội ngũ chăm sóc bổ sung thêm các món ăn ưa thích. Trước khi sinh, tiếp tục bổ sung các vitamin và khoáng chất, để tăng cường dinh dưỡng, sức khỏe của tê giác trước khi vượt cạn. Chuồng trại cũng được kiểm tra đảm bảo sạch sẽ, thay mới lót nền chuồng để đảm bảo thú mới sinh được ấm, không bị lạnh, không ảnh hưởng tới cơ thể.

Giai đoạn chuẩn bị việc ghép đàn cho tê giác lại phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố môi trường, ở một số vườn thú hay thậm chí công viên có diện tích chật hẹp, việc ghép đàn gần như không khả thi vì nếu khác đàn, khác lứa, tê giác thường dễ hung dữ, xung đột, đánh nhau, không thể giao phối. Theo đánh giá của các chuyên gia, môi trường, sinh cảnh tại Vinpearl Safari gần giống với môi trường tự nhiên tại châu Phi nên tê giác gần như không gặp khó khăn gì trong việc bắt cặp và giao phối.

Không chỉ có vậy, để nâng cao chất lượng vườn thú, định kỳ hàng năm các tổ chức, chuyên gia nước ngoài thực hiện đánh giá phúc trạng động vật tại Vinpearl Safari với những tiêu chuẩn khắt khe hàng đầu khu vực và thế giới. Vinpearl Safari cũng bắt tay với Hiệp hội Vườn thú Đông Nam Á – SEAZA và Hiệp hội Vườn thú Việt Nam – VZA, hệ thống các vườn thú trên thế giới nhằm biến Vinpearl Safari không chỉ đơn thuần là công viên giải trí mà mục tiêu lớn hơn là trở thành mảnh đất bảo tồn, ngôi nhà lớn cho động vật hoang dã khắp nơi tìm đến. Bằng tất cả nỗ lực, Vinpearl Safari tiếp tục khẳng định, mảnh đất này là môi trường sinh trưởng cực kỳ tốt cho các loài động vật hoang dã, quý hiếm trên thế giới.

Đức Hoàng