Hội chợ sách quốc tế Frankfurt và bước chuyển mang màu sắc chính trị

Nếu như Frankfurt của rất nhiều năm trước mang màu sắc trung lập, chỉ tập trung vào sách về văn hóa đất nước, con người thì Frankfurt năm nay thể hiện lập trường rõ ràng với chính trị, đánh dấu một cột mốc chuyển mình trong tư duy làm sách.

Hội chợ sách quốc tế Frankfurt 2018 mang đầy màu sắc chính trị

Ban tổ chức Frankfurt đã khéo léo tô đậm ý nghĩa sự kiện 70 năm ra đời Tuyên ngôn quốc tế nhân quyền do Đại hội đồng Liên hiệp quốc thông qua vào tháng 12/1948 tại Paris, Pháp. Đây là cách Frankfurt truyền đi thông điệp rằng, những ai quan tâm đến Frankfurt, hãy quan tâm đến những sự kiện chính trị đang ngày càng ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống người dân toàn thế giới.

Chỉ vài ngày trước khi Frankfurt 2018 khai mạc, nữ nhà văn người Pháp, sinh năm 1934 - Maryse Condé đã vinh dự nhận giải thưởng văn học đặc biệt: giải “Nobel mới” - giải vừa được lập, có thể chỉ trao trong năm nay, nhằm bù đắp khoảng trống Nobel văn chương (bị hủy vì scandal tình dục ở Viện hàn lâm Thụy Điển). Maryse Condé, người nổi tiếng với khoảng 20 tiểu thuyết tập trung khai thác mối quan hệ chính trị và nữ quyền, chia sẻ: “Tôi không thể viết được gì nếu điều đó không mang một ý nghĩa chính trị nào đó với tôi”.

Còn nhớ, ở Frankfurt năm 2015, ban tổ chức hướng đến sự ủng hộ thông điệp “Chúng ta có thể làm được” của Thủ tướng Đức Angela Merkel đối với việc mở cửa cho người nhập cư. Đây là bước đi quan trọng trên bàn cờ chính trị mà bà Merkel đã suy tính. Các tác giả và nhà xuất bản khi ấy đồng loạt cho thấy sự hứng khởi, đoàn kết đối với chính sách chào đón người tị nạn đến với quốc gia châu Âu này.

Năm 2016, Frankfurt nhắc đến câu chuyện chính trị ở Thổ Nhĩ Kỳ. Năm 2017 là chuyện về mối quan hệ tốt đẹp giữa Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Angela Merkel, qua đó hướng dư luận đến việc ủng hộ một châu Âu thống nhất trong khi Anh đang thực hiện những thủ tục để rời khỏi Liên minh châu Âu (EU).

Bà Federica Mogherini - đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của EU đã có bài phát biểu gửi đi thông điệp rõ ràng về chuyện chính trị phải được kết nối với sự kiện văn hóa, mà Hội chợ sách quốc tế Frankfurt là một ví dụ. Bà Federica Mogherini nhấn mạnh: “Việc nhận diện một châu Âu đoàn kết không mâu thuẫn với từng quốc gia chúng ta hay sự khác biệt văn hóa”. Chưa bao giờ một phát biểu hướng đến châu Âu được đề cập cụ thể đến như vậy ở Frankfurt.

Những nhà quan sát cho rằng, đây chính là thời điểm khởi đầu cho việc đưa những thông điệp chính trị vào các lĩnh vực xưa nay mọi người mặc định sẽ là lĩnh vực hoàn toàn tách biệt, độc lập với chính trị. Frankfurt 2018 đánh dấu bước chuyển mình của thế giới sách, yêu cầu các tác giả thể hiện rõ quan điểm chính trị, vì lợi ích chung, thay vì sự nhìn nhận, đánh giá mang tính cá nhân, đứng ngoài guồng quay cuộc sống.

Các sự kiện đối thoại bên lề Hội chợ sách quốc tế Frankfurt 2018 cũng không chệch khỏi những gì đang diễn ra trong đời sống. Mọi người thảo luận về #metoo, về chính sách của nước Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, về những vấn đề thời sự thế giới nóng hổi. Một hội sách đầy ắp tư liệu thời đại là điểm nhấn ấn tượng nhất từ Frankfurt 2018. 

(theo DW, Telegraph)