Học trò tự tử: Ngừng phán xét, hãy tìm cách!

Thạc sĩ Nguyễn Viết Đăng Du - giáo viên Trường THPT Lê Quý Đôn (Q.3, TP.HCM): Phải đối diện với áp lực và học cách “thoát thân”

Tôi nghĩ hãy ngừng đổ lỗi tất cả do áp lực học hành, bởi cuộc sống vốn dĩ đầy rẫy áp lực. Đến khi đi làm, lập gia đình, chúng ta sẽ nhận ra áp lực đầu đời của thuở đi học vẫn nhẹ nhàng. Trong hành trình sống, các em sẽ gặp vô vàn áp lực không thể tránh, thứ chúng ta nợ các em chính là sự hiểu biết và kỹ năng “thoát thân” khi rơi vào khó khăn, cách làm thế nào để đối diện và vượt qua áp lực… 

Học trò ngày nay hay bảo “thầy cô, bố mẹ thế hệ trước làm gì có áp lực học hành”. Không đâu, thời của chúng tôi không có laptop, tin học, nhưng cũng đầy áp lực khi phải học cả cuốn văn dày cộm, giải trăm bộ đề toán, kỳ thi đại học một mất một còn… Những áp lực đó như liều vắc-xin giúp chúng tôi vượt qua những khó khăn khác trong cuộc sống sau này. Áp lực học hành là có thật, nhưng bạn phải học cách đối đầu, vượt qua để trưởng thành. Vấn đề của chúng ta là tìm lời giải để các bạn có sức mạnh, có kỹ năng để chiến thắng khó khăn. 

Chúng ta nợ các em những bài học đối đầu với áp lực và kỹ năng "thoát thân" (Ảnh mang tính minh họa - SHUTTERSTOCK)

Thạc sĩ tâm lý giáo dục Chế Dạ Thảo: Cần lắm những lớp học cho người lớn

Ngay lúc này chúng ta nên dừng phán xét, cần hành động ngay. Thứ chúng ta đang thiếu nhất hiện nay chính là các lớp học dành cho người lớn. Các đơn vị giáo dục cần lên chương trình với nội dung như kiến thức tâm lý lứa tuổi và dấu hiệu nhận biết những rối loạn tâm lý cho cả phụ huynh, giáo viên và những người lớn để kịp thời phát hiện ra vấn đề của những đứa trẻ xung quanh, nhằm kịp thời đưa cho chúng những “chiếc phao” quan tâm, giải pháp điều trị chuyên nghiệp… để giúp các em kịp thời. 

Đó là những lớp học hết sức cụ thể như tiền hôn nhân, tiền sinh sản, học làm cha mẹ… cho người trưởng thành cần được mở ra và đi sâu nội dung, dạy họ cách có trách nhiệm trong cuộc sống chung với vợ (chồng), với con cái; chuẩn bị tâm thế và kiến thức cho hành trình làm mẹ làm bố bởi không ai sinh ra đã biết làm mẹ làm bố ngay. 

Phụ huynh cũng cần được học kỹ năng nhận biết các bất ổn của con mình (Ảnh mang tính minh họa - SHUTTERSTOCK)

Thạc sĩ Nguyễn Thúy Uyên Phương - Nhà sáng lập The Edu house: Đừng xem học trò tự tử là sự cố riêng lẻ, cần giải pháp hệ thống

Ngay cả trong các nền giáo dục mà chúng ta ngưỡng mộ, chuyện trẻ teen tự tử cũng luôn là vấn đề nhức nhối. Như ở Mỹ, cứ 100.000 thanh thiếu niên thì có 8 em chọn ra đi, vì áp lực học hành và các áp lực khác. 

Cuộc đời vốn luôn đầy áp lực, việc học cũng vậy, không có chuyện không học gì hoặc “học chơi chơi” mà sau này nên người, thành tài. Có áp lực độc hại, nhưng cũng có áp lực tốt. Mai này ra đời còn bao nhiêu loại áp lực nữa (sếp la mắng, đồng nghiệp gièm pha…), cha mẹ có thể nói “khỏi cần đi làm, ở nhà mẹ nuôi suốt đời được không?”.  Vậy thì, làm gì để con có kỹ năng đương đầu và giảm bớt những áp lực độc hại cho các con?

Đó là, cần đưa bộ ba chương trình sau đây thành một phần thiết yếu trong nhà trường: Giáo dục cảm xúc (Social emotional learning), Kỷ luật có ý thức (Conscious discipline), Tham vấn học đường (School counselling). Các chương trình này giúp học sinh nâng cao khả năng tự nhận thức, biết điều hòa cảm xúc của bản thân, có kỹ năng kết nối, biết tìm kiếm sự trợ giúp và có được sự trợ giúp về tâm lý khi cần. 

Rất cần các lớp học điều hoà cảm xúc cho trẻ (Ảnh mang tính minh họa - SHUTTERSTOCK)

Chương trình này cũng giúp người lớn (thầy cô, cha mẹ) biết cách thiết lập nền nếp kỷ luật cho các em dựa trên sự tôn trọng, thấu hiểu và nhận biết kịp thời các dấu hiệu cần được trợ giúp. 

Thực tế là, rất ít trường học ở Việt Nam chú trọng các chương trình này, hoặc làm theo kiểu “cưỡi ngựa xem hoa”. Với nhiều trường, tham vấn học đường chỉ đơn giản là thuê một chuyên viên tham vấn ngồi đó “cho có”, thậm chí nhiều trường không có cả vị trí này. Còn đào tạo về giáo dục cảm xúc hay kỷ luật tích cực thì một năm “gom” toàn trường lại học 1-2 ngày. Học như thế làm sao có thể hiểu hay áp dụng cho đúng. 

Một lý do khiến nhà trường đầu tư các chương trình này qua loa là vì hiếm ai thật sự quan tâm. Từ cơ quan quản lý tới phụ huynh, đều chăm chăm vào chuyện trường dạy Anh văn, toán, lý, hóa thế nào; có liên kết bằng Anh bằng Mỹ không… Chẳng mấy ai hỏi thầy cô ơi mình có giáo dục cảm xúc, có phòng tham vấn hay không. Nhưng theo kinh nghiệm của tôi, trường nào đầu tư cho mảng này thì khả năng cao đó là một trường học tốt. 

Thanh Thanh (thực hiện)