Học trò chen chúc như cá mòi để nghe giảng bài

Nhiều lớp học trên địa bàn TP có sĩ số trên 50 học sinh - Ảnh: Phùng Huy

Sĩ số bỏ xa chuẩn

Hơn 50 học sinh (HS) chen nhau trong một phòng học mà lẽ ra chỉ dành cho 35 em. Bàn ghế được kê thêm chật cả lối đi, HS ở cuối lớp phải liên tục nghiêng qua nghiêng lại, tránh đầu bạn phía trước mới nhìn được chữ trên bảng. Giữa tiết trời nóng bức, HS phải trân mình chịu đựng sự ngột ngạt để tiếp thu bài học.

Đó là quang cảnh ở nhiều ngôi trường có sĩ số lên đến 50 HS/lớp tại TP.HCM. Năm học này, Trường tiểu học Bình Triệu (Q.Thủ Đức) tăng thêm khoảng 200 HS vào lớp 1 nên trường phải đón đến 600 HS đầu cấp.

Cơ sở vật chất của trường không “nở” thêm nên phải cố “nhét” HS vào 12 lớp. Bình quân, mỗi lớp học phải gánh 50 HS. Tổng số lớp học của trường cũng nhiều hơn những trường khác nên không thể đủ chỗ tổ chức cho tất cả HS lớp 1 được học hai buổi/ngày.

Trường tiểu học Nguyễn Trãi (Q.12) nhận thêm khoảng 700 HS đầu cấp, tăng bốn lớp so với năm học trước. Số HS lớp 5 ra trường ít hơn so với số HS đầu vào, nên không có nhiều phòng học trống. Vì vậy, trường không thể “bung” HS ra thành nhiều lớp để đạt sĩ số quy định. HS phải chen nhau ngồi vào 14 lớp nên sĩ số các lớp 1 đều xấp xỉ 50 em/lớp.

Đó là chưa kể, ở các khối lớp 2 - 5 hiện hữu, số HS nhập cư vẫn không ngừng chuyển về dù năm học mới đã bắt đầu. Theo quy định, trẻ trong độ tuổi, chỉ cần tạm trú trên địa bàn, thì vẫn giải quyết chỗ học nên sĩ số của các khối lớp còn lại không ngừng tăng lên. Kể cả khối lớp 5 cuối cấp cũng có nhiều lớp sĩ số trên 50 HS/lớp.

Nhiều năm nay, việc giữ nguyên sĩ số HS/lớp mỗi năm học vẫn là giấc mơ của hầu hết các trường tiểu học Q.Bình Tân - nơi có dân nhập cư rất đông. Nhiều trường tiểu học ở hai phường Bình Hưng Hòa A và Bình Trị Đông luôn có trên 50 HS/lớp. Cụ thể, Trường tiểu học Phù Đổng, tiểu học Bình Long có sĩ số ngất ngưởng lên đến 55 HS/lớp; Trường tiểu học Bình Trị 2 cũng phải dồn 50-53 HS/lớp...

Theo đại diện phòng GD-ĐT Q.Bình Tân: “Chỉ tính riêng số trẻ được gọi vào lớp 1 đầu năm học đã lên đến 8.000, chưa kể số HS theo cha mẹ nhập cư vào địa bàn. Một khi, người dân đến địa phương sinh sống, làm việc thì ngành phải đáp ứng chỗ học cho con em họ nên số HS liên tục tăng lên, sĩ số lớp ngày càng cao, chỗ học bán trú và hai buổi ngày càng teo tóp”.

Thiếu lớp, học sinh phải học nhờ

Ở bậc tiểu học, H.Nhà Bè có đến bảy trường thiếu 25 phòng học. Cụ thể, Trường tiểu học Nguyễn Trực hiện có 28 lớp nhưng trường chỉ có 20 phòng học; Trường tiểu học Lê Ngọc Hân cơ sở 1 thiếu bốn phòng, cơ sở 2 thiếu một phòng; Trường tiểu học Lê Quang Định và tiểu học Dương Văn Lịch mỗi trường thiếu bốn phòng học; Trường tiểu học Lâm Văn Bền và Trường tiểu học Trang Tấn Khương cơ sở 1 mỗi trường vẫn còn thiếu hai phòng học.

Bậc THCS vẫn còn Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm thiếu bốn phòng học. Các trường buộc phải chọn giải pháp vừa tăng sĩ số vừa lấy phòng chức năng làm phòng học. Dĩ nhiên, thiếu các phòng chức năng, HS sẽ chịu thiệt thòi trong quá trình học tập.

Bao năm nay, Trường tiểu học An Hội (Q.Gò Vấp) nổi tiếng là trường “ngoại hạng” bởi quy mô bao giờ cũng bỏ xa chuẩn. Theo quy định, quy mô trường tiểu học không quá 30 lớp, nhưng thầy trò trường An Hội nhiều năm qua phải chen chúc trong ngôi trường có đến cả trăm lớp học.

Dù thầy cô vất vả, HS chấp nhận giảm bán trú tối đa, chấp nhận học nhờ trường khác… nhưng sĩ số HS ở trường này vẫn giữ mức 50 em/lớp. Với lượng nhập cư quá đông (khoảng 40%), năm học này trường vốn đã có quy mô “khủng” vẫn phải đón thêm hơn 1.000 HS vào lớp 1, chia làm 23 lớp...

Áp lực sĩ số với các trường chỉ có tăng chứ không giảm qua các năm. Ông Lê Hồng Sơn, Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM cho biết: “Ba năm gần đây, năm nào số phòng học cũng tăng lên 1.500 phòng nhưng vẫn không đáp ứng được nhu cầu học tập của người dân, vì tốc độ tăng dân số cơ học không thể dự báo hết. Năm học này, tính đến đầu tháng Tám, TP tăng thêm 99.000 HS. Để giải quyết hết chỗ học cho các em cần phải có thêm 3.000 phòng học mới, nhưng đến nay chỉ có 1.527 phòng mới được đưa vào sử dụng trong năm học 2014-2015, đáp ứng 50%. Vì thế, tỷ lệ HS học hai buổi/ngày, bán trú sụt giảm; sĩ số vượt xa quy định là tất yếu để giải quyết hết chỗ học cho các em”.

Chuyện quá tải sĩ số, trường thiếu sân chơi, trẻ không được học bán trú ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng học tập của HS. Nhưng bao năm nay, đó vẫn là bài toán nan giải của ngành giáo dục vì thiếu trường, thiếu quỹ đất...

Năm học mới, có lẽ người dân chỉ có ước mong duy nhất là trẻ được học trong ngôi trường đúng nghĩa không quá tải, chứ không cần đến những đề án cao cấp hàng ngàn tỷ đồng.

 Gia Tuệ