Học sinh phổ thông có cần mua sách tham khảo?

Thời chúng tôi đi học, bạn bè chuyền tay nhau đọc các quyển “Toán học và những suy luận có lý” của G.Polia hay “Hóa học vui” của V.I.Lê-va-sốp…. Đọc những quyển sách đó thấy môn học thú vị hơn hoặc nâng cao khả năng giải những bài tập khó trong môn học. Như trúng được mỏ vàng nếu phát hiện ra cuốn sách nào đó có những bài tập thầy cô hay lấy để ra đề.

Phụ huynh cần lựa chọn sách tham khảo phù hợp với nhu cầu của học sinh - Ảnh: Khánh Lan

Khi lên đại học, giờ đầu tiên sau khi viết tên mình trên bảng, giảng viên ghi ra danh sách dài các quyển sách cần đọc thêm. Mấy tên sinh viên năm nhất ngu ngơ xuống thư viện ôm về một mớ sách. Cả năm học cũng chẳng đọc nổi, ngoài cái tựa và tên tác giả. Những năm sau có kinh nghiệm, chỉ chịu khó tìm những sách do chính giảng viên viết hoặc tham gia viết để đọc mỗi khi có vấn đề gì chưa rõ. Mà nói chung sách tham khảo chỉ dùng đến khi làm đề tài tốt nghiệp. Thậm chí chỉ để liệt kê cho đúng thủ tục mà thôi.

Bây giờ, đọc thấy danh sách các quyển sách tham khảo đăng ký mua kèm theo sách giáo khoa cho cấp tiểu học tôi rất ngạc nhiên. Khi hỏi cha mẹ các bé mới học tiểu học thì tham khảo thêm sách để làm gì? Câu trả lời thường gặp là thầy cô kêu mua (cũng được nói rõ là không bắt buộc) dù chưa biết cần không. Vì nếu trong năm học có cần thì chưa chắc mua được. Có năm một vài quyển được giáo viên dùng để ra đề bài hoặc yêu cầu học sinh đọc thêm để hiểu sâu hơn (nếu có, không thì thôi).

Và thế là “hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều” thì sách giáo khoa đi kèm là sách tham khảo nghiễm nhiên nằm trong hạng mục phụ huynh phải mua sắm cho con em mình để bước vào năm học mới.

Từ người lãnh đạo cao nhất của ngành giáo dục đến cha mẹ học sinh đều biết rằng nhà trường phổ thông các cấp trang bị cho trẻ em chưa đến tuổi trưởng thành những kiến thức cơ bản cần thiết để trở thành con người có tri thức, có văn hóa có đầy đủ hiểu biết về xã hội, pháp luật, sẵn sàng làm một công dân tốt. Những học sinh sau khi học xong phổ thông đủ tuổi lao động có thể tham gia thị trường lao động như một lao động phổ thông. Sau bậc học phổ thông, các em tiếp tục được đào tạo tại trường nghề, trường trung học, cao đẳng, đại học để có kỹ năng làm việc phức tạp hơn. Lúc ấy có thể tài liệu tham khảo mới thật sự cần đến.

Vậy sách tham khảo ở cấp học phổ thông để làm gì? Có lẽ cũng không khó đoán phải không? Biết vậy, nhưng tôi không dám khuyên “đừng mua”. Với cách ra đề thi tuyển vào các cấp học như hiện nay, việc hơn kém vài phân điểm có thể thay đổi cuộc đời đi học. Lỡ rơi vào trường hợp vì không đọc sách tham khảo mà không giải được một câu trong đề thi thì sao? Thôi để yên tâm thì hãy cứ mua cho chắc! Dù mua rồi cũng không đọc xuể. Mà có đọc chưa chắc đã nhớ!

Nguyễn Huỳnh Đạt