Hoài nhớ những tiếng rao

31/10/2024 - 17:05

PNO - Những tiếng rao khi khấp khởi, lúc hổn hển và trong mỗi tiếng rao, tôi ngỡ như đoán định được tâm trạng của họ ngày hôm ấy.

Bánh mì gánh ở trung tâm TPHCM - Ảnh: Trần Thế Phong
Bánh mì gánh ở trung tâm TPHCM - Ảnh: Trần Thế Phong

Mùa thu năm trước, lúc đi từ Đồng Hới (Quảng Bình) đến Vinh, giữa cơn mơ ngon, tôi bị lay dậy vì tiếng rao “ai… cu… kh…ô…ng” của một người đàn ông chừng 40-45 tuổi, dáng gầy, nhỏ thó, trên vai quải túi kẹo đậu phộng nặng.

Chất giọng chú đặc sệt, hóm hỉnh, không lợ lạt mà cứng rắn như người xứ này. Âm điệu câu rao, các đoạn ngân hệt người xứ tôi xuống câu vọng cổ. Bất giác, cơn bực bội vì bị đánh thức trong tôi bay biến. Lòng bỗng miên man, hoài nhớ những tiếng rao xưa.

Tiếng rao có mặt khắp nơi, chất đầy trên những chuyến tàu, xe; len lỏi khắp mọi xóm làng, ngõ hẻm; phủ lên từng gương mặt người, nương theo gió, chở bao phận người mưu sinh trên đôi quang gánh, trên từng vòng quay xe đạp cọc cạch, cũ sờn.

Tôi nhớ hoài giọng nhí nhảnh, ngọt như mía lùi của chị bán bánh lọt, mỗi khi chị kéo dài đoạn “ai bánh lọt hông…”; nhớ tiếng rao đứt quãng của bà cụ tuổi chừng bằng ngoại tôi “ai lông gà, lông vịt, giấy cũ bán kh…ô…ng…” hoặc gọn lỏn “giò không…”; “bánh mì nóng, giòn đây”; “trà đá 500 đồng”… thật gần và cũng thật thương quen. Nhớ cả những lời mời bán mua “ai xôi đậu đen, đậu đỏ”, “lạc xoong, đồng nát” - bao la là giọng nói vùng miền, đầy thanh sắc.

Cứ thế, tôi sống cùng những tiếng rao lao xao, bất kể sáng hay đêm, mưa hay nắng. Những tiếng rao khi khấp khởi, lúc hổn hển và trong mỗi tiếng rao, tôi ngỡ như đoán định được tâm trạng của họ ngày hôm ấy - phấn chấn vì vui, lạc đi vì mệt hoặc trầm ngâm bởi những âu lo, lẩn khuất với bao trăn trở.

Giờ đi ra chợ hay lướt ngang đâu đó, vọng vào tai tiếng rao công nghiệp - nhanh gọn trên đà tiến hóa. Thế nhưng, tôi tin, thời buổi dẫu có hiện đại bao nhiêu thì những gì thuộc về bản sắc vẫn khiến người ta thương nhớ đến đậm sâu.

Bởi, thông qua tiếng rao, người biết thương người. Qua tiếng rao, ta nghe xôn xao dấy lên lòng cảm thông, trắc ẩn với từng bước chân mưu sinh nhọc nhằn. Ta cảm nhận gần hơn từng giọng điệu vui buồn trào tuôn từ nội lực bên trong, tựa khúc biến tấu sinh động, khó đâu có được như ở Việt Nam mình.

Chợt, tôi tự hỏi, liệu còn nhiều không những người hoài cổ, mãi hoài nhớ những thứ ngỡ bị vùi quên trong tiềm thức xa xôi?

Én Nhỏ

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI